O tym, że nowelizacja ustawy o kuratorach sądowych jest konieczna, kuratorzy mówią od lat. Opracowywany projekt miał między innymi uregulować kwestię sekretariatów zespołów kuratorskich i kompetencji ich kierowników. Regulacje te zawierała już ustawa przyjęta przez Sejm w 2015 roku, jednak o jej losach zadecydował błąd popełniony przez Marszałka Sejmu. Prezydent dostał do podpisu niewłaściwą wersję, a Trybunał Konstytucyjny z tego powodu uznał ją za niezgodną z konstytucją. Z założeń, wynika że resort uwzględni część postulatów kuratorów - dotyczących spraw rodzinnych. Zapowiadał to jeszcze w lutym, w rozmowie z Prawo.pl wiceminister Łukasz Piebiak. Sami kuratorzy nieoficjalnie podkreślają, że ważne będą szczegóły, są też zawiedzeni bo z założeń nie wynika, by projekt dawał im szansę na systemową zmianę w wynagrodzeniach i ich wzrost.
Co w projekcie ?
Ministerstwo Sprawiedliwości tłumaczy, że podstawowym celem projektowanej ustawy jest poprawa funkcjonowania i organizacji kuratorskiej służby sądowej. Zaproponowane zmiany - jak podano - mają służyć podkreśleniu istotnej roli służby kuratorskiej w systemie wymiaru sprawiedliwości i ukształtowaniu właściwego statusu kuratora sądowego, odpowiadającego charakterowi wykonywanych przez niego zadań oraz jego kompetencjom. Projektowane zmiany mają za zadanie wprowadzić szereg nowych regulacji, które m.in. przyznają niektóre kompetencje prezesowi sądu rejonowego jako pracodawcy kuratora zawodowego, w tym podejmowania pozostałych – poza zastrzeżonymi dla prezesa sądu okręgowego – czynności z zakresu stosunku pracy.
Mają też zostać wprowadzone zmiany - które według resortu - zwiększą sprawność, jakość i efektywność pracy kuratorów sądowych. Chodzi m.in. o zasady i tryb powoływania i odwoływania kuratora okręgowego, jako podmiotu sprawującego nadzór nad działalnością kuratorów sądowych w okręgu.
Czytaj: Kuratorzy sądowi nadal walczą o swoją ustawę>>
W szczegółach ma zostać wyraźnie określony charakter zadań wykonywanych przez kuratorów, wprowadzony nowy, czwarty stopień służbowy - starszego kuratora specjalisty, mają być uregulowane kwestie ocen okresowych, sprecyzowane zasady udzielania płatnego urlopu dla poratowania zdrowia, skrócona kadencja kuratora okręgowego do czterech lat i wprowadzenie takiej kadencji dla jego zastępcy.
Ustawa ma utrzymywać możliwości delegowania kuratora zawodowego z sądu rejonowego do sądu okręgowego, w celu udzielania pomocy w realizacji zadań kuratora okręgowego wraz z doprecyzowaniem zasad przyznawania kuratorowi zawodowemu dodatku i innych świadczeń pieniężnych związanych z takim delegowaniem, wprowadzić kadencyjności funkcji kierownika zespołu sądowej służby kuratorskiej w sądzie rejonowym i wprowadzić regulacje o zastępstwie kierownika zespołu w czasie jego nieobecności. Mają być też uregulowane kwestie związane z obsługą biurową zespołu służby kuratorskiej.
Kolejne propozycje to przyznanie prezesowi sądu rejonowego niektórych kompetencji pracodawcy kuratora zawodowego, w tym podejmowania pozostałych – poza zastrzeżonymi dla prezesa sądu okręgowego – czynności z zakresu stosunku pracy, prawa do gratyfikacji stanowiącej nagrodę pieniężną dla kuratora zawodowego oraz prawa powołania, zawieszenia w czynnościach i odwoływania kuratora społecznego. Dookreślone mają zostać zasady nadzoru sprawowanego przez kierownika zespołu sądowej służby kuratorskiej nad działalnością zespołu oraz nadzoru sprawowanego przez kuratora okręgowego nad działalnością kuratorów sądowych.
Określone mają zostać też zasady naboru na aplikację i określone warunki powołania na funkcję kuratora społecznego. Kuratorzy sądowi mają być też upoważnieni do składania wniosków w sprawach rodzinnych i opiekuńczych. Ustawa ma regulować uprawnienia i obowiązki kuratorów sądowych w sprawach, w których sąd ustalił kontakty z dzieckiem w obecności kuratora - szczególnie w newralgicznych momentach. Mają też zostać wprowadzone ograniczenie obecności kuratora sądowego podczas kontaktów rodzica z dzieckiem obszarowo tylko do właściwości miejscowej sądu rodzinnego.
Propozycje kuratorów szersze
Kuratorzy sądowi jeszcze w lutym przedstawili resortowi swoje propozycje. Wśród nich m.in. te, o których mówią od dłuższego czasu - w tym poszerzenie ich kompetencji i uregulowanie postępowania wykonawczego w sprawach opiekuńczych.
Czytaj: Rodzic utrudnia kontakty? Kurator nie może reagować>>
Od dawna postulują o wzmocnienie roli kuratora dla dorosłych - poprzez m.in. poszerzanie jego kompetencji. Zaproponowali także zmiany w zakresie kontaktów rodzica z dzieckiem przy udziale kuratorów - m.in. by tego typu orzeczenia precyzyjnie obejmowały termin takich kontaktów, czas ich trwania, krąg osób uprawnionych do udziału jak również tych, których nie powinno być. Postulowali, by takie spotkania, z udziałem kuratora, orzekane były w określonym miejscu, na okres nie przekraczający sześciu miesięcy, przy zastrzeżeniu, że nie będą trwać dłużej niż cztery godziny i odbywać się w dni wolne od pracy i święta.
Kurator - zgodnie z ich propozycją - miałby dbać przede wszystkim o dobro dziecka. Dlatego ma mieć możliwość przerwania kontaktu w przypadku wystąpienia okoliczności mogących temu zagrażać, zażądać pomocy policji - jeśli np. taki kontakt będzie utrudniany przez drugą stronę i występować do sądu o zmiany zasad odbywania kontaktów, orzeczenia zakazu osobistej styczności i ograniczenie kontaktu do określonej formy porozumiewania się na odległość lub nawet orzeczenia zakazu kontaktowania się z dzieckiem.
Niesatysfakcjonujące wynagrodzenia
Część propozycji kuratorów dotyczyła wynagrodzeń. Nie ukrywają oni, że obecnie nie są satysfakcjonujące. Krajowa Rada Kuratorów nie chce przy tym odchodzić o systemu mnożnikowego. Zaproponowała jednak, by wynagrodzenie kuratorów powiązane było nie z kwotą bazową, która jest ogłaszana w ustawie budżetowej, ale z kwotą bazową, która byłaby procentem wynagrodzenia zasadniczego (w stawce pierwszej) sędziego sądu rejonowego.
Kolejną kwestią - było by niezależnie od zwrotu kosztów ponoszonych przez kuratora zawodowego w związku z pracą wykonywaną w terenie, w jego pensji pojawił się dodatek za trudne warunki pracy. Czyli pewna rekompensata za różnego rodzaju zagrożenia wynikające z pracy kuratora - począwszy od ryzyka zakażenia biologicznego, pasożytniczego, obciążenia psychicznego i narażenie na stres, po samą pracę ze szczególnymi kategoriami osób: sprawcami przestępstw, osobami uzależnionymi, z różnego rodzaju zaburzeniami, czy rodzinami dysfunkcyjnymi.
- Niestety z założeń nie wynika, by te kwestie znalazły się w projekcie. To duży zawód - mówią nieoficjalnie.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
