Senat rozpatrzył 12 stycznia, we wtorek nowelizację ustawy o Służbie Więziennej, ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz ustawy covidowej.

Ustawa ta ustala na 96 mln 923 tys. zł maksymalny limit wydatków Służby Więziennej na lata 2022–31 przeznaczony na ryczałt za dojazd do miejsca pełnienia służby, przysługujący funkcjonariuszowi, mieszkającemu poza miejscowością, w której pełni służbę.

Ustawa wprowadzeniu możliwości kierowania funkcjonariuszy Służby Więziennej, w drodze decyzji wojewody albo ministra właściwego do spraw zdrowia, do pracy przy zwalczaniu epidemii, po uzyskaniu pozytywnej opinii Dyrektora Generalnego Służby Więziennej.

Zmiany dotyczące epidemii

Wprowadza też pięć nowych przepisów do ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID–19. Dotyczą one:

  1. upoważnienie dla Ministra Sprawiedliwości do upoważnienia Dyrektora Generalnego Służby Więziennej do uregulowania w drodze zarządzenia: celów, struktury organizacyjnej i zadań podmiotu leczniczego dla osób pozbawionych wolności,
  2. stanowią, że wydanie przez Dyrektora Generalnego Służby Więziennej takiego zarządzenia zawiesza statut podmiotu leczniczego,
  3. w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID–19, ograniczają konieczność wykonywania badań kontrolnych osoby pozbawionej wolności przed jej zwolnieniem z zakładu karnego albo przed przetransportowaniem,
  4. lekarz podmiotu leczniczego dla osób pozbawionych wolności może udzielać porad oraz zlecać badania nie mając bezpośredniego kontaktu z pacjentem,
  5. w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID–19, jednorazowe dawki leków mogą być przekazane osadzonemu za pośrednictwem pracownika albo funkcjonariusza Służby Więziennej, również wtedy, gdy są przygotowane przez personel medyczny zatrudniony w podmiotach zapewniających całodobową opiekę pielęgniarską.

Upoważnienie dla dyrektora SW

Jak wskazuje Biuro Legislacyjne Senatu ustawa zawiera upoważnienie dla Ministra Sprawiedliwości, który jako podmiot tworzący podmioty lecznicze dla osób pozbawionych wolności, w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, będzie mógł upoważnić Dyrektora Generalnego Służby Więziennej do określania, w drodze zarządzenia, czasowych celów, struktury organizacyjnej i zadań podmiotu leczniczego dla osób pozbawionych wolności.

Wydając zarządzenie Dyrektor Generalny Służby Więziennej powinien określić zadania podmiotów leczniczych w taki sposób aby zapewnić osobom pozbawionym wolności dostęp do opieki medycznej. Jak wynika z brzmienia przepisu Dyrektor Generalny Służby Więziennej będzie mógł w drodze zarządzenia regulować sytuację prawną osób osadzonych związaną z ich dostępem do opieki medycznej - ocenia Beata Mandylis, główny legislator.

 Upoważnienie do wydania zarządzenia ma charakter upoważnienia kaskadowego. Polega bowiem na tym, że upoważnia Ministra do upoważnienia Dyrektora Generalnego do wydania zarządzenia. Co istotne przepis nie określa w jakiej formie nastąpi takie upoważnienie które wyda Minister, czy w formie zarządzenia czy rozporządzenia.

Zgodnie z art. 93 ust. 2 Konstytucji zarządzenia są wydawane tylko na podstawie ustawy. Ewentualne zarządzenie Ministra będzie miało swe źródło w ustawie, ale zarządzenie Dyrektora Generalnego będzie miało źródło w zarządzeniu ministra, nie w ustawie. Upoważnienie wydaje się wykraczać poza zakres uprawnień Dyrektora Generalnego oraz regulować materię, która winna być regulowana w aktach prawa powszechnie obowiązującego. Kompetencje Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, ujęte w art. 11 ust. 1 obejmują szereg zadań, które może on wykonywać wobec podległych mu służb, ale nie wobec osób osadzonych. Sytuację tych osób określa Kodeks karny wykonawczy - podkreśla legislator senatu.

Sprzeczność z celem ustawy

Ustawa stanowi, że upoważnienie Dyrektora Generalnego może nastąpić w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID–19 oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu. Oznaczać to może, że zarządzenie zostanie wydane i zacznie obowiązywać już po odwołaniu stanu epidemii, co pozostaje w sprzeczności z celem nowelizowanej w art. 3 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID–19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych - zauważa Beata Mandylis.