Na 24 stycznia przyszłego roku przełożona została kontynuacja rozprawy Trybunału Konstytucyjnego ws. unijnych przepisów, na podstawie których Trybunał Sprawiedliwości UE nałożył kary na Polskę ws. kopalni Turów i Izby Dyscyplinarnej SN - wynika z wokandy na stronie TK.

Problem dotyczy kar okresowych (lub ryczałtu) nałożonych przez Trybunał Europejski w sprawie kopalni Turów oraz Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. Sprawa jest aktualna, mimo podpisania ugody przez Polskę z Czechami w pierwszym sporze.

Trybunał rozpoczął rozpatrywanie tej sprawy 19 października br. Po wysłuchaniu stanowisk prezydenta, przedstawiciela Sejmu i zastępcy Prokuratora Generalnego, Trybunał Konstytucyjny do 14 grudnia br. odroczył rozpatrywanie tego wniosku. Teraz termin został przesunięty. 

Intencją wniosku nie jest rewidowanie, na drodze prawnej, procesu integracji europejskiej, czy też podważanie treści traktatów europejskich, w tym delegitymizowanie organów Unii Europejskiej i kwestionowanie ich traktatowych kompetencji - zapewnia minister sprawiedliwości i PG.

Czytaj w LEX: Nakaz zaprzestania wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów nałożony w ramach środków tymczasowych zarządzonych w sprawie C-121/21 R (postanowienie Wiceprezes Trybunału Sprawiedliwości z dnia 21 maja 2021 r.) >>

Czytaj w LEX: Spór o kopalnię Turów, czyli stosowanie i efektywność środków tymczasowych w postępowaniach dotyczących naruszenia prawa unijnego >>

 

 

Poszanowanie państwa członkowskiego

Chodzi jednak o dopilnowanie, aby Unia Europejska, w działaniach swoich organów, przestrzegała przepisów leżących u podstaw jej powołania, a więc szanowała, wspólną dla wszystkich Państw Członkowskich, zasadę rządów prawa. Do rażącego naruszenia tych przepisów i tej zasady dochodzi wówczas, kiedy - jak w  tej sprawie - normom traktatowym nadawana jest treść, która nie była objęta zgodą Państw Członkowskich i która w rezultacie powoduje konieczność uruchomienia mechanizmu kontroli przestrzegania kompetencji powierzonych Unii przez suwerenne państwa.

Czytaj w LEX: Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziego w Polsce w świetle wyroku TSUE z 15 lipca 2021 r., C-791/19. Aspekty materialne i procesowe >>>

Czytaj: Przed TSUE batalia o frankowiczów, banki na tym stracą >
Brak podstawy prawnej

Nałożenie na Rzeczpospolitą Polską, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, okresowej kary finansowej lub ryczałtu za niezastosowanie się do orzeczonego środka tymczasowego, jak również upoważnienie Prezesa TSUE lub sędziego tegoż Trybunału do nałożenia środków tymczasowych odnoszących się do kształtu ustroju i funkcjonowania konstytucyjnych organów Rzeczypospolitej Polskiej, nie znajduje podstawy prawnej w prawie międzynarodowym.  A Polska jest nim związana na mocy uprzedniej, suwerennej decyzji. Ochrona tej suwerenności jest zadaniem wszystkich organów Rzeczypospolitej, zobowiązanych do traktowania Konstytucji RP jako najwyższego prawa, a jedynym, prawnym mechanizmem tejże ochrony jest uruchomienie kognicji Trybunału Konstytucyjnego - czytamy we wniosku.

 

Brak uprawnień organu

Stanowisko o niekonstytucyjności zaskarżonych przepisów podtrzymał w swojej wypowiedzi przedstawiciel Prokuratora Generalnego prokurator Robert Hernand

- Kary nałożone na Polskę godzą w suwerenności państwa i narodu - stwierdził prok. Hernand. - Nie ma uprawnień do wyznaczania zabezpieczenia w postaci kar organ administracyjny Trybunału Sprawiedliwości, jakim jest zastępca lub prezesa TSUE czy prezes. 

W końcu października zeszłego roku TSUE zobowiązał Polskę do zapłaty na rzecz Komisji Europejskiej kary w wysokości 1 mln euro dziennie za to, że nie zawiesiła stosowania przepisów odnoszących się do uprawnień ówczesnej Izby Dyscyplinarnej SN wobec sędziów. Wcześniej - we wrześniu ub.r. - TSUE postanowił, że Polska ma płacić Komisji Europejskiej 500 tys. euro dziennie za niewdrożenie środków tymczasowych i niezaprzestanie wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów.

Polska prokuratura stwierdziła wówczas, że w związku z tymi karami konieczne okazało się skierowanie do TK - jako "sądu ostatniego słowa" - wniosku o "przeanalizowanie legalności działań podejmowanych przez TSUE w kontekście polskiej ustawy zasadniczej".

Art. 279 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w zakresie, w jakim "TSUE przyjmuje, że przepis ten umożliwia nakładanie kar pieniężnych za niezastosowanie się do orzeczonego środka tymczasowego" - uważa prokurator Hernand. Prokurator Generalny zaskarżył także art. 39 Statutu TSUE, który upoważnia Prezesa TSUE lub sędziego tego trybunału do nałożenia na kraj członkowski środków tymczasowych odnoszących się do kształtu ustroju i funkcjonowania konstytucyjnych organów RP.

Pełny skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego: Prezes TK Julia Przyłębska - przewodniczący, sędzia TK Zbigniew Jędrzejewski - sprawozdawca.

Sygnatura akt K 8/21