Skargę do Trybunału wniosła obywatelka Azerbejdżanu, żona niezależnego, opozycyjnego dziennikarza, który w marcu 2005 r. został zastrzelony przed swoim domem. Wszczęto śledztwo, podczas którego wytypowano w charakterze podejrzanych dwóch obywateli Gruzji. Władze azerbejdżańskie zwróciły się do Gruzji o ekstradycję, bezskutecznie. Obecnie śledztwo toczy się po stronie gruzińskiej, nikt dotąd nie został jednak postawiony w stan oskarżenia i skazany w związku ze śmiercią męża skarżącej. Przed Trybunałem skarżąca zarzuciła, iż taki stan rzeczy stanowił naruszenie prawa do życia z art. 2 Konwencji, zwłaszcza w odniesieniu do kwestii braku przeprowadzenia skutecznego i niezwłocznego śledztwa w sprawie zabójstwa jej męża.
Trybunał zgodził się ze skarżącą i potwierdził naruszenie art. 2 Konwencji w jego aspekcie formalnoprawnym, to jest w związku z pozytywnym obowiązkiem państwa przeprowadzenia skutecznego i niezwłocznego postępowania w sprawie zabójstwa.
Trybunał wskazał na szereg uchybień w prowadzonym dotąd postępowaniu. Po pierwsze, władze azerbejdżańskie nie zrobiły wszystkiego, czego można było oczekiwać, aby doprowadzić do skazania osób odpowiedzialnych za zabójstwo męża skarżącej. Azerbejdżan nie przekazał akt sprawy i zgromadzonych przez siebie dowodów organom gruzińskimi, co - zgodnie z odpowiednimi instrumentami prawa międzynarodowego - mogłoby doprowadzić do zakończenia postępowania przeciwko obywatelom gruzińskim i ukaranie ich w Gruzji. Władze azerbejdżańskie nie przedstawiły żadnego wytłumaczenia, dlaczego tak się nie stało. Po drugie, skarżącej - mimo że otrzymała ona status osoby pokrzywdzonej - regularnie uniemożliwiano dostęp do akt sprawy. Po trzecie, postępowanie w sprawie śmierci jej męża trwa od 12 lat i nic nie wskazuje na to, by miało zakończyć się w najbliższej przyszłości, co w sposób oczywisty uchybia wymogowi "niezwłoczności i skuteczności" postępowania. Wreszcie, w czasie śledztwa w ogóle nie sprawdzono tego, czy sprawcy działali sami, czy też mieli jakieś powiązania z politycznymi przeciwnikami zamordowanego dziennikarza. Zabójstwo było bardzo drobiazgowo zaplanowane, ofiara nie wyglądała na ofiarę napadu rabunkowego, a mimo to nie zbadano w ogóle tego, czy śmierć mogłaby mieć jakiś związek z działalnością dziennikarską zabitego.
Te okoliczności sprawiły, iż Trybunał uznał śledztwo prowadzone w sprawie zgonu męża skarżącej za nieskuteczne i nieadekwatne. Miało tym samym miejsce naruszenie prawa do życia i art. 2 Konwencji o prawach człowieka w jego aspekcie formalnoprawnym.
Huseynova przeciwko Azerbejdżanowi - wyrok ETPC z dnia 13 kwietnia 2017 r., skarga nr 10653/10.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór Orzeczeń 2012
|