W zeszłym roku Sąd Rejonowy w Elblągu umorzył postępowanie wobec prokurator Barbary K., która jest oskarżona o dopełnienie obowiązków, a także działanie na szkodę interesu publicznego (art. 231 kk). Obwiniona prowadziła nieudolnie śledztwo w sprawie Amber Gold i - w ocenie Prokuratora Okręgowego w Legnicy - nie wykonała wielu oczywistych czynności z punktu widzenia śledztwa. Co więcej, legnicka prokuratura zarzuca Barbarze K., że umożliwiła kontynuowanie przestępczej działalności przez Marcina P. i spółkę Amber Gold. Działania tej spółki doprowadziły do niekorzystnego rozporządzenia mieniem prawie 19 tys. osób.
Skuteczność uchylenia immunitetu
Sąd Dyscyplinarny I instancji przy Prokuratorze Generalnym w maju 2018 r. wydał zgodę na uchylenie immunitetu Barbarze K. i pociągnięcie jej do odpowiedzialności. Sąd Najwyższy w Izbie Dyscyplinarnej potwierdził słuszność orzeczenia sądu I instancji.
Następnie Sąd Rejonowy w Elblągu postanowieniem wydanym przez sędziego Macieja Rutkiewicza umorzył postępowanie karne wobec Barbary K. W motywach tego postanowienia znalazł się argument, iż immunitet prokurator Barbary K. nie został skutecznie uchylony, gdyż według orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE z 19 listopada 2019 r. oraz z 15 lipca 2021 r. Izba Dyscyplinarna nie jest niezawisłym i bezstronnym sądem. Uznał, że oskarżona chroniona immunitetem nie miała zachowanego prawa do niezawisłego sądu oraz do rozpoznania jej sprawy przez sąd ustanowiony ustawą.
Czytaj więcej: Postępowanie dyscyplinarne wobec prokuratora - komentarz praktyczny >
Czytaj: Izba Dyscyplinarna: Sędzia z Elbląga zawieszony, bo nie uznał decyzji Izby Dyscyplinarnej
Ponadto - według sędziego Rutkiewicza - uchwała Izby Dyscyplinarnej SN z 7 maja 2019 r., wydana w wyniku rozpoznania zażalenia oskarżonej, obarczona jest bezwzględna przyczyną odwoławczą w rozumieniu art. 439 par. 1 pkt 2 kpk.
Czytaj też: Udział w sprawie sędziego nieuprawnionego do orzekania w danym sądzie jako przyczyna odwoławcza >
Po czym 9 listopada 2021 r. sędzia Maciej Rutkiewicz został przez prezesa sądu zawieszony w czynnościach służbowych w trybie natychmiastowym.
Sąd Najwyższy w Izbie Dyscyplinarnej 15 grudnia 2021 r. postanowił utrzymać zawieszenie sędziego Macieja Rutkiewicza i obniżyć mu uposażenie o 40 procent. Z tym rozstrzygnięciem tym nie zgodził się obwiniony, a jego obrońcy, dwaj sędziowie SN złożyli zażalenie, które właśnie jest rozpoznawane przez II Wydział Izby Dyscyplinarnej.
Czytaj: Izba Dyscyplinarna nie orzekła w sprawie sędziego Rutkiewicza - jej skład do oceny>>
Wniosek od osoby nieuprawnionej?
Sąd Okręgowy w Elblągu 8 kwietnia br. odroczył rozpoznanie zażalenia na umorzenie postępowania, gdyż powziął wątpliwość prawną i przedstawił ją Izbie Karnej Sądu Najwyższego: Czy brak wymaganego zezwolenia na ściganie zachodzi w sytuacji, gdy uchwała sądu dyscyplinarnego pierwszej instancji zezwalająca na pociągnięcie prokuratora do odpowiedzialności karnej za zarzucane mu aktem oskarżenia przestępstwo, została w drugiej instancji utrzymana w mocy uchwałą Izby Dyscyplinarnej SN?
Według sądu pytającego przy rozpoznawaniu wniosku o uchylenie immunitetu prokurator Barbarze K. zaistniała negatywna przesłanka procesowa (art. 17 par. 1 pkt 10 kpk). Tą przesłanką jest umorzenie postępowania, gdy brak jest wymaganego zezwolenia na ściganie lub wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej.
Postanowienie o umorzeniu śledztwa - brak wymaganego zezwolenia na ściganie - WZÓR DOKUMENTU >
Zagadnienie ma doniosły charakter. Skutki wystąpienia tej przesłanki i naruszenia standardu niezawisłości sądu to - według pytającego - możliwość zasądzenia odszkodowania od Skarbu Państwa.
Sąd pytający dodał, że systemowy charakter orzeczeń TSUE i Trybunału Praw Człowieka dotyczący Izby Dyscyplinarnej SN i Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oznacza możliwość wznowienia postępowania na korzyść skarżącego (w trybie art. 540 kpk). Zwłaszcza, gdy przyznanie zadośćuczynienia nie usuwa w pełni doznanego uszczerbku.
Sygnatura akt I KZP 7/22
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
