Prokurator Instytutu Pamięci Narodowej - Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu zwrócił się do Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały o zezwolenie na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego Sądu Najwyższego w stanie spoczynku.
Chodziło o czyn popełniony 27 maja 1983 r. Obwiniony sędzia, jako funkcjonariusz publiczny państwa komunistycznego, pełniąc funkcję sędziego wojskowego, w porozumieniu z innymi sędziami dopuścił się zbrodni komunistycznej, stanowiącej także zbrodnię przeciwko ludzkości popełnioną z motywów politycznych.
Według prokuratora IPN polegało to na stosowaniu represji i naruszaniu praw człowieka, w ten sposób, że przekraczając swoje uprawnienia, bezprawnie pozbawił wolności Krzysztofa B. od dnia 27 maja do dnia 31 sierpnia 1982 r. Wydał postanowienia o nieuwzględnieniu wniosku o uchylenie wobec niego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania pod zarzutem działalności związkowej.
Czytaj też w LEX: Zalewski Wojciech, W kwestii przedawnienia zbrodni komunistycznych. Glosa do uchwały SN z dnia 25 maja 2010 r., I KZP 5/10>
Odmowa uchylenia immunitetu
Sąd Najwyższy, po raz pierwszy orzekając w tej sprawie 4 grudnia 2024 r., odmówił zezwolenia na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego Sądu Najwyższego w stanie spoczynku.
Zażalenie na tę uchwałę złożył prokurator Instytutu Pamięci Narodowej – Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Zaskarżył ją w całości na niekorzyść sędziego SN.
Zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mogący mieć wpływ na jego treść polegający na przyjęciu, iż czyn przypisany sędziemu, uczestniczącemu w składzie sądu wojskowego, wydającym postanowienie w przedmiocie tymczasowego aresztowania, nie stanowił naruszenia obowiązującego wówczas prawa, a jego działanie nie może być kwalifikowane jako zbrodnia komunistyczna i zbrodnia przeciwko ludzkości.
Polecamy też w LEX: Szustakiewicz Przemysław, Zagadnienia proceduralne stosowania art. 33 i 34 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu>
Analiza akt archiwalnych, jak również dokumentu przedłożonego przez samego sędziego do akt sprawy zatytułowanego „Wystąpienie na odprawę z sędziami Okręgu Wojskowego w dniu 16 lutego 1982 r.”, prowadzą do wniosku, zdaniem prokuratora IPN, że zachowanie sędziego związane z jego orzekaniem, zostało popełnione jako element rozległego i świadomego prześladowania z powodu przynależności osób prześladowanych do określonej grupy politycznej i społecznej.
Zażalenie prokuratora IPN - oddalone
Na posiedzeniu w dniu 2 lipca 2025 r. D. P. - prokurator Instytutu Pamięci Narodowej poparł złożone zażalenie, zaś obrońcy sędziego Sądu Najwyższego w stanie spoczynku wnieśli o utrzymanie w mocy zaskarżonej uchwały.
Sąd Najwyższy orzekł, że zażalenie prokuratora Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w K. nie zasługiwało na uwzględnienie.
Wskazany w art. 438 pkt 3 k.p.k. względny powód odwoławczy sprowadza się do wykazania, że dokonano ustaleń faktycznych w sposób sprzeczny z treścią dowodów, którym sąd pierwszej instancji dał wiarę.
Izba Odpowiedzialności Zawodowej w II instancji podzieliła argumenty sądu I instancji. Jej zdaniem nic nie wskazuje na to, że obwiniony działał intencjonalnie z naruszeniem kardynalnych zasad określających podstawy stosowania środków zapobiegawczych. To znaczy, że nie działał z zamiarem bezpośrednim popełnienia zbrodni komunistycznej stanowiącej jednocześnie zbrodnię przeciwko ludzkości.
- Trafnie ustalił Sąd Najwyższy orzekający w pierwszej instancji, iż sędzia Sądu Najwyższego w stanie spoczynku orzekał w ramach uprawnień przysługujących mu w związku z zajmowanym stanowiskiem sędziowskim, a jego działania znajdowały podstawę w obowiązujących przepisach – stwierdził sędzia sprawozdawca Wiesław Kozielewicz. Przy czym zaznaczył, że Sąd Najwyższy krytycznie ocenia, brak dyscyplinarnego, jak i prawnokarnego „rozliczenia”, w rzeczywistości prawno–ustrojowej Polski po 1990 r., czynów sędziów z okresu PRL–u, związanych z wydawaniem orzeczeń, mających postać tzw. zbrodni sądowych.
Jednak zawsze należy odróżnić - podkreślił - działania sędziów okresu Polski Rzeczypospolitej Ludowej, wynikające ze sprawowania przez nich wymiaru sprawiedliwości, od intencjonalnego działania na szkodę interesu konkretnego człowieka z powodu jego przynależności do określonej grupy politycznej, która sprzeciwiała się wprowadzeniu stanu wojennego oraz pozbawieniu podstawowych praw i wolności obywatelskich.
Uchwała Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN z 2 lipca 2025 r., sygnatura akt II ZIZ 9/25
Polecamy też w LEX: Kulesza Jan, Kulesza Witold, Pojęcie zbrodni sądowej w świetle uchwały Sądu Najwyższego z 19.09.2023 r., II ZZP 2/22>
Cena promocyjna: 49.5 zł
Cena regularna: 99 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 59.4 zł
