Chodzi o art. 15zzs[1] ust. zgodnie z którym w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego
z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich, w sprawach rozpoznawanych według przepisów ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, rozprawę lub posiedzenie jawne przeprowadza się przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie ich na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku - czyli posiedzenie zdalne, i co ważne tak, że osoby w nim uczestniczące, w tym członkowie składu orzekającego, nie muszą przebywać w budynku sądu.

Czytaj: Nie tylko e-doręczenia - od soboty w sprawach cywilnych posiedzenia niejawne i jednoosobowe składy>>
 

Rozprawa to nie impreza - zasady obowiązują wszystkich

To, jakie zasady obowiązują podczas rozpraw online wielokrotnie poruszane było po wprowadzeniu przepisów, które umożliwiają je w sprawach cywilnych i karnych. Eksperci wskazują, że niezależnie czy rozprawa odbywa się w sądzie, czy chodzi o e-rozprawę i strony, i sędziów obowiązują zasady. 

- Nie mam wątpliwości, że nawet w czasie rozprawy prowadzonej online należy zachować procedury. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości strojem urzędowym sędziego na rozprawie jest toga. Obowiązkiem sędziego jest przestrzeganie formalnych zasad we wszystkich czynnościach związanych ze sprawowaniem urzędu. Działamy dla wielkiego dobra, służymy obywatelom, wymaga to odpowiedniej oprawy. Dotyczy to wszystkich prawników, także prokuratora czy pełnomocników. Toga to nie tylko obowiązek, ale również wyraz szacunku dla stron - mówi portalowi sędzia Anna Maria Wesołowska, występująca w edukacyjnych programach telewizyjnych.

Dominik Wałkowski, adwokat, partner w Kancelarii Wardyński i Wspólnicy wskazuje, że z punktu widzenia etyki zawodu adwokat w trakcie e-rozprawy powinien być również ubrany przepisowo, czyli w todze. - Ze względu na godność urzędu sędziego, jak i szacunek do sądu - mówi. I dodaje, że nie ma znaczenia czy prawnik staje przed sądem osobiście czy wirtualnie. 

Warto też zwrócić uwagę na co zakładana jest toga. - Pod togą nie widać garnituru, ale koszulę i krawat - tak. Nasz strój pokazuje, że poświęciliśmy czas na przygotowanie koszuli, krawata i czystych butów ponieważ szanujemy naszą pracę oraz ludzi, z którymi spotkamy się na sali sądowej - dodaje z kolei adwokat Kuba Gąsiorowski.

 

Otoczenia ma znaczenie 

W czasie e-rozpraw - jak podkreślają rozmówcy Prawo.pl - znaczenie ma też otoczenie, zarówno tło, jak i to co uczestnicy mają np. na biurku. Bardziej podzieleni są w zakresie tego czy np. można popijać wodę, kawę lub herbatę. 

Mec. Wałkowski przypomina, że nawet w czasie klasycznych rozpraw sąd pozwala na popijanie wody. - Pamiętam, że w poprzednich latach na rozprawach karnych, jeszcze przed pandemią, trwających po 5-6 godzin, w lecie, a do tego w nieklimatyzowanej sali rozpraw picie wody było niezbędne - dodaje. 

Kawa budzi więcej emocji. - Uważam, że popijanie kawy np. przez pełnomocnika w czasie wirtualnej rozprawy nie powinno mieć miejsca. Każda sprawa wymaga ogromnego skupienia i powagi. To nie jest spotkanie towarzyskie, spragniony może poprosić o przerwę - mówi sędzia Wesołowska. 

Czytaj: Rozprawa online to nie impreza - powaga musi być zachowana>>
 

O godności urzędu sędzia nie może zapomnieć 

Na to wskazuje m.in. orzecznictwo Sądu Najwyższego. Zgodnie z nim godność nabywana w chwili objęcia urzędu sędziego to atrybut zapewniający autorytet sądu i sędziego osobiście. 

- Jest to pojęcie niedefiniowalne, ale wiąże się z wzorcem postępowania sędziego, wynikającym z przepisów prawa, norm etyki zawodowej i innych norm moralnych, spisanych i niespisanych w zbiorze etyki zawodowej sędziów. Z godnością urzędu sędziego i cechującą każdego sędziego nieskazitelnością charakteru wiąże się ustalony standard postępowania sędziego, który stanowić powinien wzór dla innych i którego efektem powinno być wzbudzanie szacunku - wskazywał SN. 

Dodawał przy tym, że wzorzec postępowania związany z godnością urzędu wiąże sędziego nie tylko w czasie wykonywania obowiązków służbowych, ale także poza służbą. - Sędziowie są przedmiotem uważnej obserwacji pod kątem wymogów wynikających z obowiązku sprawowania urzędu z godnością. Wymaga się od nich o wiele więcej niż od przeciętnego członka społeczeństwa - wynika z orzecznictwa SN.