Zanim jednak zdecydujemy się na taki krok warto sprawdzić czym jest intercyza, kiedy można ją podpisać i czy zawsze wiąże się z rozdzielnością majątkową.Zacznijmy od tego, że po zawarciu, podpisania aktu małżeństwa gromadzony majątek należy do jednej i drugiej osoby, czyli jest wspólny. Nie mają znaczenie różnice w wynagrodzeniu. W skład wspólnego majątku wchodzą także środki zgromadzone na rachunkach otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego, obrazy, rzeźby i samochody.
Co nie należy do wspólnego majątku? Wszystko, co należało do każdego z małżonków przed zawarciem małżeństwa, ale też przedmiot otrzymane w spadku lub darowiźnie; dobra, które jedno z was dostało w ramach nagrody za szczególne osiągnięcia;
prawa autorskie i prawa własności przemysłowej.
Do rozdzielności majątkowej mogę też zachęcać kwestie podatkowe. Zgodnie bowiem z art. 29 par. 1 ordynacji podatkowej, odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe osób pozostających w związku małżeńskim obejmuje nie tylko ich majątek odrębny, ale też majątek wspólny podatnika i jego małżonka. Co istotne, rozwiedziony małżonek, jeśli w trakcie małżeństwa pozostawał w ustroju wspólności majątkowej, odpowiada za zobowiązania byłego małżonka powstałe w trakcie małżeństwa, choć tylko do wysokości udziału w majątku wspólnym.
Czytaj: Wspólność majątkowa nie zawsze najlepsza przy małżeńskich inwestycjach >>
Uwaga - intercyza to nie zawsze rozdzielność majątkowa
Intercyza jest umową małżeńską regulującą relacje majątkowe między małżonkami. To oznacza, że niekoniecznie musi ona oznaczać ustanowienie rozdzielności majątkowej. Można też nie tylko wprowadzić ową rozdzielność, ale również rozszerzyć czy ograniczyć wspólność ustawową.
Małżeńską umowę reguluje art. 47. par. 1. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z nim małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.
I zgodnie z par.2. umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej.
Zgodnie z przepisami intercyza może być zawarta wyłącznie w formie aktu notarialnego, w dowolnym czasie, obie strony muszą wyrazić na nią zgodę. Możliwe jest zawarcie intercyzy zarówno przed zawarciem związku małżeńskiego, jak również po nim. Jeżeli po ślubie, to małżonkowie zachowują majątek nabyty przed zawarciem małżeństwa i część przypadającą każdemu z nich w wyniku podziału majątku wspólnego.
Mogą być następujące intercyzy:
- intercyza rozszerzająca wspólność majątkową – polega na dołączeniu do majątku wspólnego małżonków określonych składników majątku osobistego należącego do jednego lub obojga z nich;
- umowa ograniczająca wspólność majątkową – w jej wyniku ze wspólnego majątku małżonkowie wykluczają określone składniki ich majątków osobistych;
- intercyza ustanawiająca rozdzielność majątkową;
- intercyza z wyrównaniem dorobków – jest to forma rozdzielności majątkowej, w której małżonek o gorszej sytuacji finansowej może w chwili zakończenia ustroju rozdzielności majątkowej żądać od drugiego małżonka wyrównania dorobku.
Co więcej intercyza może być:
- rozdzielnością majątkową dobrowolną,
- rozdzielnością majątkową przymusową.
Rozdzielność zwykła i z wyrównaniem dorobków
Kolejne typy intercyzy to zwykła rozdzielność majątkową oraz rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków. Przy zwykłej rozdzielności majątkowej wszystko, co małżonkowie nabyli przed ślubem, jak i po ślubie, pozostaje własnością osobistą każdego z nich.
Natomiast rozdzielności majątkowa z wyrównaniem dorobków oznacza, że w trakcie trwania małżeństwa istnieją tylko majątki osobiste i nie ma majątku wspólnego, natomiast w momencie rozwodu, lub rozwiązania tej umowy następuje wyrównanie dorobków. Innymi słowy po ustaniu takiej rozdzielności małżonka/ małżonek, którego dorobek jest mniejszy niż dorobek drugiego, może żądać wyrównania dorobków przez zapłatę lub przeniesienie prawa. Przykład mąż pracował, żona zajmowała się domem i dziećmi.
Co zrobić by intercyzę podpisać
Podstawą jest tutaj zgoda. Mąż, żona lub narzeczony, narzeczona – muszą wyrazić wspólną wolę podpisania takiej umowy, muszą mieć pełną zdolność do czynności prawnych. Podobnie jest w przypadku umowy o rozdzielność majątkowej - ważna jest zgoda i określenie warunków, na których będzie się ona opierać.
Może też dojść do przymusowej rozdzielności majątkowej - ustanowiona jest przez sąd a podstawą są „ważne powody”. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego ważne powody występują, gdy istniejąca sytuacja prowadzi do naruszenia lub poważnego zagrożenia interesów majątkowych jednego z małżonków, a z reguły także dobra rodziny, jak również wówczas, gdy nieporozumienia między małżonkami uniemożliwiają lub znacznie utrudniają zarząd majątkiem wspólnym. Może chodzić tu o długotrwałą separacje faktyczną małżonków, która uniemożliwia lub znacznie utrudnia współdziałanie w zarządzie ich majątkiem wspólnym lub np. poważne zagrożenie interesu majątkowego małżonków.
Ustanowienia rozdzielności majątkowej przez sąd może żądać każdy z małżonków dowolnym momencie trwania małżeństwa, w przypadku gdy dalsze funkcjonowanie w ustroju wspólności majątkowej jest niewskazane.
Co po rozwodzie?
Podpisanie umowy majątkowej ma oczywiście wpływ na sytuację po rozwodzie. Bez niej majątek wspólny musi być podzielony między małżonków, co najczęściej jest głównym powodem sporów sądowych. Natomiast jeśli małżonkowie mieli ustaloną rozdzielność majątkową, każde z byłych małżonków zostaje ze swoim majątkiem osobistym.
Inna sytuacja jest w przypadku gdy rozwód następuje z orzeczeniem winy. Umowa majątkowa nie uchroni bowiem małżonka odpowiedzialnego za rozpad małżeństwa przed obowiązkiem alimentacyjnym. Jeśli sąd uzna, że sytuacja finansowa poszkodowanego małżonka pogorszyła się, druga strona będzie musiała mu wypłacać alimenty.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
