To, jak prawniczki i prawnicy radzą sobie przed ETPC i TSUE, w ilu sprawach występują i w czym się specjalizują, obrazują coroczne raporty "Polscy Prawnicy przed ETPC: 1994-2022" i "Polscy Prawnicy przed TSUE: 2004-2022" przygotowane przez Redakcje Publikacji Elektronicznych Wolters Kluwer Polska SA, w ramach Lex Kancelarii Prawnej.
Czytaj: Polscy prawnicy coraz częściej przed trybunałem w Strasburgu>>
Pobierz pełną wersję raportów: https://www.wolterskluwer.com/pl-pl/solutions/lex/prawo-europejskie/wiedza/orzeczenia-tsue-etpc-polska
Europejskie trybunały polskim prawnikom niestraszne
Z tegorocznego podsumowania wynika, że liczba polskich prawników, którzy wystąpili przed ETPC od pojawienia się pierwszej polskiej sprawy przed Trybunałem w 1994 r., ciągle rośnie. W porównaniu do poprzedniego badania, obejmującego lata 1994-2021, liczba ta zwiększyła się w ubiegłym roku - jak wynika z raportu o 37 pełnomocników i wynosi obecnie już 751 prawników.
Co istotne, zdecydowana większość pełnomocników, bo aż 77 proc. ze wskazanej liczby, ma minimalne doświadczenie przed ETPC, gdyż brała udział tylko w jednej sprawie przed tym sądem. Pozostałe 23 proc. prawników reprezentowało swoich klientów w większej ilości spraw - od dwóch do nawet kilkudziesięciu. Najczęściej osoby, których prawa zawarte w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka mogły zostać naruszone, reprezentują adwokaci, rzadziej radcowie prawni.
Czytaj w LEX: Zawodowy pełnomocnik w social media - aspekty praktyczne >
Opracowanie pokazuje też, że skarżący przed tym Trybunałem skorzystali z pomocy pełnomocnika w około 42 proc. spraw (649 spraw na ogólną liczbę 1 560 polskich spraw w tym okresie), w pozostałych 58 proc. spraw (910 przypadków) występowali przed ETPC samodzielnie. - Jest to wynik lepszy niż podany w ubiegłorocznym raporcie, gdy za okres 2012-2021 współczynnik spraw, w których skarżących wsparli pełnomocnicy, wyniósł 40 proc. Liczba spraw z pełnomocnikiem zawodowym rocznie spadła jednak w zeszłym roku w porównaniu do ostatniego roku. O ile bowiem w 2021 roku ilość spraw z udziałem prawnika wyniosła 78 proc. (61 na 78 spraw), w zeszłym roku współczynnik był równy 67 proc. (67 na 100 spraw) - czytamy.
Czytaj w LEX: Jakie akty może kontrolować TSUE? Omówienie wyroku TS z dnia 15 lipca 2021 r., C-911/19 (FBF) >
Jak wygląda to przed TSUE? Od 2004 r. (a właściwie od 2005 r., kiedy zostało wszczęte pierwsze postępowanie i zapadło pierwsze orzeczenie w sprawie z udziałem polskiego pełnomocnika) do końca ubiegłego roku polscy pełnomocnicy reprezentujący swoich klientów, wzięli udział w 390 sprawach, w których zapadło przynajmniej postanowienie. O ile jednak w okresie 2019-2020 ilość polskich spraw przed TSUE wyniosła w sumie 51, o tyle w ostatnich 2 latach osiągnęła ona liczbę 84 spraw za cały dwuletni okres, co stanowi wzrost o 65 proc. w porównaniu do poprzedniego przedziału czasowego.
Czytaj w LEX: Wznowienie postępowania podatkowego po wyroku TK i TSUE >
Jeśli chodzi o cały rozpatrywany okres 2004-2022, to w tym czasie przed TSUE wystąpiło 437 prawników: adwokatów, radców prawnych i doradców podatkowych. W ubiegłym - 2022 roku - przed Trybunałem unijnym pojawiło się 71 polskich pełnomocników, z których aż... 47 (66 proc.) po raz pierwszy.
Czytaj w LEX: Działanie TSUE ultra vires a Trybunał Konstytucyjny RP >
Czołówka z dużym doświadczeniem
Jeśli chodzi o reprezentowanie klientów przed ETPC, to od pierwszego opublikowanego raportu w w 2021 roku najlepszym wynikiem pod względem liczby spraw może się poszczycić adwokat Monika Gąsiorowska z Warszawy, która jak dotąd występowała w imieniu swoich klientów aż w 71 sprawach. Nie zmieniły się w porównaniu do ubiegłych lat kolejne miejsca na podium: drugą lokatę zajmuje adwokat Zbigniew Cichoń z Krakowa, były senator RP (52 sprawy), a trzecie - Wojciech Hermeliński, obecnie sędzia TK w stanie spoczynku (47 spraw). Kolejne cztery miejsca za podium również pozostają bez zmian: czwarta jest mec. Bogdana Słupska-Uczkiewicz, znana adwokatka wrocławska (44 sprawy), piąty - Adam Bodnar, były Rzecznik Praw Obywatelskich (35 spraw), szósty - Piotr Rał z Warszawy, jedyny w tym gronie radca prawny (25 spraw), siódmy - adw. Roman Nowosielski z Gdańska, były sędzia Trybunału Stanu (24 sprawy).
Zobacz procedurę w LEX: Pytanie prejudycjalne sądu administracyjnego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej >
Do roszady doszło na kolejnych dwóch pozycjach: miejsce ósme przypada obecnie adw. Mikołajowi Pietrzakowi, dziekanowi Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie (20 spraw), a dziewiąte - Zofii Daniszewskiej-Dek, adwokat z Białegostoku (18 spraw). Pierwszą dziesiątkę zamyka adw. Piotr Sendecki z Lublina, którego nazwisko jest prezentowane w dokumentach 16 spraw.
W 2022 r., najbardziej aktywna był adw. Monika Gąsiorowska, kończąc przed Trybunałem w Strasburgu 6 spraw i powiększając przewagę nad resztą stawki. Nieco mniej, bo 4 sprawy sfinalizowała w ubiegłym roku radczyni prawna Agata Bzdyń, która dzięki temu „awansowała” na 12. miejsce naszego rankingu.
W przypadku TSUE na czele stawki jest Przemysław Kamil Rosiak, radca prawny z Warszawy, przewodniczący Stałej Delegacji przy Trybunale Sprawiedliwości, Sądzie i Trybunale EFTA, który jak dotąd występował w imieniu swoich klientów aż w 16 różnych tematycznie sprawach – w tym zwłaszcza dotyczących pomocy publicznej i ochrony środowiska.
Czytaj w LEX: Dialog sądów administracyjnych z Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej >
Kolejne miejsce na podium zajmuje Roman Rumpel, radca prawny z Łodzi, specjalizujący się w sprawach dotyczących znaków towarowych UE, którego nazwisko widnieje w 11 orzeczeniach TSUE. Trzecie miejsce przypadło ex aequo aż trzem prawnikom-specjalistom w zakresie własności przemysłowej z Warszawy: dr. Mariuszowi Kondratowi, adwokatowi i rzecznikowi patentowemu, Dorocie Rzążewskiej, radcy prawnemu i rzecznikowi patentowemu oraz Michałowi Siciarkowi, adwokatowi, którzy reprezentowali swoich klientów przed TSUE w 10 sprawach. Szóste miejsce z 7 sprawami zajmuje Jakub Mrozowski, adwokat z Izby Adwokackiej w Warszawie, obecnie niewykonujący zawodu (pracuje dla Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej). Siódma lokata, podobnie jak trzecia, ma charakter zbiorowy – przypadła bowiem aż sześciu osobom, z których każda wystąpiła przed TSUE po 6 razy. Są to ponownie specjaliści z zakresu własności przemysłowej: z Warszawy - Karol Gajek, adwokat i rzecznik patentowy, Tomasz Grucelski, także adwokat i rzecznik patentowy i Michał Mazurek, radca prawny z Poznania - Joanna Gwiazdowska i z Krakowa - Jakub Radłowski, radca prawny i rzecznik patentowy. Jedynym prawnikiem w tym gronie, który nie zajmuje się sprawami dotyczącymi własności przemysłowej jest Jerzy Martini, doradca podatkowy z Warszawy, niekwestionowany lider wśród pełnomocników w sprawach podatkowych.
Czytaj w LEX: Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z perspektywy kognitywnej teorii prototypu. Studium przypadku >
Warszawa, Kraków, Trójmiasto
Z raportu dotyczącego ETPC wynika, że pełnomocnicy, których wybierają skarżący, pochodzą przede wszystkim z największych aglomeracji, przeważają prawnicy z Warszawy (202 pełnomocników), na drugim miejscu jest Kraków (53 pełnomocników), na trzecim - Trójmiasto (52 pełnomocników).
W pierwszej dziesiątce jest jeszcze 6 innych miast wojewódzkich: Łódź (46), Poznań (44), Wrocław (40), Katowice (32), Szczecin (25) i Lublin (20) oraz niebędąca miastem wojewódzkim Bielsko-Biała (12).
Jeśli chodzi natomiast o TSUE, to najczęściej przed tym trybunałem występują prawnicy z Warszawy, w następnej kolejności jest Kraków.
Czytaj w LEX: Mączyński Dominik, Wpływ orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na stanowienie polskiego prawa podatkowego >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
