Skargę do Trybunału wniosła słoweńska firma marketingowa i jej właściciel, którym władze słoweńskie zarzuciły naruszenie przepisów prawnych związanych z nieuczciwą konkurencją i ochroną konsumenta.
Strona chce pytania do TSUE, sąd krajowy ignoruje
Sprawa trafiła do sądu, gdzie skarżący powoływali się na przepisy prawa Unii Europejskiej, to jest na dyrektywę 2005/29/WE dotyczącą nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz na rozporządzenie nr 2006/2004 w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów. W trakcie postępowania skarżący złożyli w sądzie wniosek o skierowanie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytania prejudycjalnego (art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) w przedmiocie wykładni wskazanych przepisów. Sąd krajowy, rozstrzygając sprawę, w ogóle nie odniósł się do tego wniosku. Przed Trybunałem skarżący zarzucili, iż ten stan rzeczy stanowił naruszenie ich prawa do rzetelnego procesu, chronionego w art. 6 ust. 1 Konwencji o prawach człowieka.
Czytaj w LEX: Zakres pytania prejudycjalnego - komentarz praktyczny >>>
Czytaj w LEX: Pytanie prejudycjalne - postępowanie >>>
Pytanie prejudycjalne do innego sądu to element rzetelnego procesu
Trybunał zgodził się ze skarżącymi i potwierdził naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji.
Trybunał wskazał w tej mierze na swoją ustaloną linię orzeczniczą dotyczącą relacji między Konwencją o prawach człowieka i prawem Unii Europejskiej, a także rzetelności postępowania przed sądem. Zgodnie z tymże orzecznictwem, art. 6 ust. 1 Konwencji nakłada na sąd krajowy obowiązek uzasadnienia odmowy wywiedzenia w sprawie pytania prejudycjalnego zwłaszcza wówczas, gdy obowiązujące prawo przewiduje odmowę wystąpienia z pytaniem prejudycjalnym w wyjątkowych okolicznościach.
Strona musi wiedzieć, co i dlaczego wydarzyło się w jej sprawie
W omawianej sprawie pytanie skarżących dotyczyło tego, czy praktyka porównywania cen promocyjnych z cenami sugerowanymi przez producenta stanowi nieuczciwą praktykę handlową w świetle prawa Unii Europejskiej. Pytanie zostało sformułowane w sposób jasny i prawidłowy, dotyczyło przedmiotu sporu, a skarżący przedstawili konkretne argumenty przemawiające za skierowaniem takiego pytania do TSUE. Tymczasem sądy krajowe w ogóle nie odniosły się do tej kwestii, po prostu ignorując wniosek skarżących i nie wspominając o nim w ogóle w uzasadnieniach swych wyroków. Zgodnie z zasadami rzetelnego procesu z art. 6 ust. 1 Konwencji, na sądach spoczywa obowiązek uzasadniania swoich rozstrzygnięć, tak aby strony procesu wiedziały, dlaczego wydano taką a nie inną decyzję sądową. Trudno mówić o realizacji takiego obowiązku, jeżeli sąd w ogóle ignoruje wniosek strony i pozostawia go bez jakiegokolwiek komentarza. Miało zatem miejsce naruszenie reguł rzetelnego procesu i art. 6 ust. 1 Konwencji.
Pytania prejudycjalne do TSUE coraz popularniejsze
Omawiany wyrok stanowi cenną wskazówkę interpretacyjną dla polskich sądów, które coraz częściej mierzą się z wnioskami stron procesu o skierowanie pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wyjście z procesem poza Polskę, na grunt prawa europejskiego i pod jurysdykcję sądu europejskiego, w ciągu ostatnich kilku lat zaistniało w wielu kategoriach sporów (takich chociażby jak nieważność umów konsumenckich o kredyty waloryzowane do franka szwajcarskiego, prawa podstawowe osób nieheteroseksualnych, czy niezawisłość sędziowska). Zgodnie z art. 267 TFUE, kiedy w sprawie pojawi się wątpliwość dotycząca wykładni prawa europejskiego mająca wpływ na wynik sprawy, sąd pierwszej instancji może, a sąd drugiej instancji wręcz musi przekazać takie pytanie do TSUE. Arbitralna odmowa skierowania takiego pytania do TSUE, w świetle omawianego wyroku, stanowi naruszenie prawa strony do rzetelnego rozpatrzenia jej sprawy sądowej, a co za tym idzie naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji.
Rutar i Rutar Marketing d.o.o. przeciwko Słowenii - wyrok ETPC z 13 grudnia 2022 r., skarga nr 21164/20.
Czytaj także: Strasburg: Rejestrator GPS w służbowym aucie nie narusza prawa do prywatności>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.