- Kasacje wniesione w sprawie skazania za oszustwo były bezzasadne w stopniu oczywistym – orzekł 6 sierpnia br. sędzia Jerzy Grubba. Odniósł się również do argumentów moralnych wskazanych przez obrońców. - Uchybienie o tak doniosłej randze miało zdaniem autora kasacji polegać na tym, że w I instancji orzekała sędzia, która nie miała legitymacji do zasiadania w składzie tego sądu z uwagi na nieprawidłowy tryb jej powołania na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w Katowicach. Doszło do niego bowiem na skutek wniosku Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej ustawą z 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa - zauważył.
Zaznaczył, że autor kasacji w tym kontekście wskazał na naruszenie art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, art. 6 ust. 1 konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie z 1950 r. oraz art. 47 akapit drugi Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej w odniesieniu do oskarżonych, poprzez rażące naruszenie standardu rzetelnego procesu sądowego.
- Zarzutowi temu nie można jednak przypisać cech zasadności – podkreślił sędzia Grubba, powołany do SN w 2005 r. I odwołał się do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 2 czerwca 2022 r., sygn. akt I KZP 2/22.
Sąd Najwyższy stwierdził wówczas, że „brak podstaw do przyjęcia a priori, że każdy sędzia sądu powszechnego, który uzyskał nominację w następstwie brania udziału w konkursie przed Krajową Radą Sądownictwa po 17 stycznia 2018r., nie spełnia minimalnego standardu bezstronności i każdorazowo sąd z jego udziałem jest nienależycie obsadzony".
Zobacz też procedurę w LEX: Wniesienie kasacji przez stronę >
Kariera nie była błyskawiczna
Z tej uchwały nie wynika też, że każdy sędzia sądu powszechnego, który uzyskał nominację w następstwie brania udziału w konkursie przed Krajową Radą Sądownictwa po dniu 17 stycznia 2018r., nie spełnia minimalnego standardu bezstronności i każdorazowo sąd z jego udziałem był nienależycie obsadzony. Sytuacja taka wymaga przeprowadzenia testu bezstronności. - W uzasadnieniu kasacji nie podniesiono tymczasem żadnych obiektywnych okoliczności, które dostarczyłyby przekonujących argumentów za przyjęciem, że wskazana w zarzucie sędzia nie powinna brać udziału w omawianej sprawie - podkreślił sędzia.
Zaznaczył, że argumentów takich nie dostarcza także przebieg jej kariery, opisany w uchwale Krajowej Rady Sądownictwa. Wskazał także, że powołanie sędzi na urząd sędziowski w sądzie wyższej instancji wynikało nie z nagłego, nieuzasadnionego przyspieszenia jej kariery zawodowej w ostatnich latach, lecz z doświadczenia zawodowego i pozytywnej oceny sposobu pełnienia przez nią urzędu.
Czytaj też w LEX: Pietrzykowski Tomasz, Bezstronność sędziowska. Lekcje z kryzysu >
Ocena moralna sędziego
Sędzia sprawozdawca Jerzy Grubba dodał też, że oceny moralne osób decydujących się na udział w procesie nominacyjnym prowadzonym przez nową KRS ukształtowaną po 2018 r., nie mieszczą się w kategorii zachodzenia bezwzględnych przesłanek odwoławczych (postanowienia SN o sygnaturze IV KK 145/25 z 6 sierpnia br. i II KK 145/25 z 15 kwietnia br.).
Sędzia Grubba orzekł, że nie sposób też mówić o braku krytycyzmu ze strony sądów obu instancji – motywy pisemne przekonują o ich rozwadze, bezstronności i w efekcie rzetelnym rozpoznaniu tej sprawy.
Jak wskazuje dr hab. Jadwiga Potrzeszcz z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, autonomia moralna sędziego jest koniecznym warunkiem jego niezawisłości, co z kolei stanowi fundament profesjonalnego wykonywania zawodu.
- Nie każdy człowiek jest zdolny sprostać wymaganiom, które stawia się sędziemu. Przede wszystkim osoba, która wykonuje zawód sędziego, musi być osobą o wystarczająco silnym ego, aby była w stanie przeciwstawić się różnego rodzaju naciskom zagrażającym jej autonomii moralnej. Naciski te są różnorodne. Jedne pochodzą z otoczenia społeczno-politycznego, inne wynikają z niedoskonałości samej natury ludzkiej, jak np. uleganie stereotypom czy uprzedzeniom, a czasami też uleganie pokusom – stwierdza dr hab. Jadwiga Potrzeszcz.
Kwalifikacje etyczne do nauczania prawników
Co do kwalifikacji moralnych sędziów powołanych po grudniu 2017 r. przez nową KRS miał też wątpliwość prof. Marcin Wiącek, rzecznik praw obywatelskich. Zapytał więc dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury prof. dr. hab. Piotra Girdwoynia, czy samo powołanie sędziego na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa w składzie ukształtowanym po nowelizacji z 8 grudnia 2017 r. automatycznie wyklucza go z grona wykładowców ?
Prof. Girdwoyń odpowiedział, że sam fakt powołania na urząd sędziego na wniosek KRS w składzie ukształtowanym po nowelizacji z 2017 r. nie jest traktowany jako jedyne i automatyczne kryterium wykluczające z możliwości pełnienia funkcji wykładowcy.
Stanowisko wyraził także minister sprawiedliwości Waldemar Żurek. Według niego podstawowe kryteria doboru wykładowców KSSiP określa art. 53 ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury oraz zarządzenie nr 375/2019 dyrektora szkoły.
Cena promocyjna: 148.4 zł
|Cena regularna: 212 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 148.4 zł
Kryteria te obejmują przede wszystkim specjalistyczną wiedzę z określonej dziedziny oraz doświadczenie zawodowe i dydaktyczne, które dają gwarancję należytego wykonywania powierzonej im funkcji. Oznacza to, że kandydat musi wykazywać się nie tylko kompetencjami merytorycznymi i dydaktycznymi, lecz również postawą zawodową i etyczną, która nie budzi wątpliwości i daje rękojmię prawidłowego kształtowania przyszłych kadr wymiaru sprawiedliwości.
- Kryterium wprowadzone w komunikacie z 12 lipca 2024 r. ma charakter uszczegóławiający i informacyjny, nie wykraczając poza ramy wyznaczone ustawą – ocenia minister.
Zgodnie z przywołanymi kryteriami wykładowcą KSSiP może zostać osoba o niekwestionowanej wiedzy, doświadczeniu i nieskazitelnym statusie zawodowym oraz moralnym. Przyjęte zasady doboru kadry współpracującej pomagają w kształtowaniu postaw etycznych oraz poszanowania praworządności, opartych na niezależności i odpowiedzialności kadr wymiaru sprawiedliwości.
Czytaj też w LEX: Kocjan Jakub, Krytyczny przegląd wybranego orzecznictwa sądów administracyjnych wobec statusu tzw. neosędziów w latach 2018–2023 >
Cena promocyjna: 148.4 zł
|Cena regularna: 212 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 148.4 zł
