Sąd Najwyższy podsumował błędy i luki w prawie, które utrudniały orzekanie w ostatnich latach i nie pozwoliły na sprawne rozstrzyganie sporów. Pominięcia te dotyczą problemów przeciętnych obywateli. Są to:

1. Niejasności związane z podwójną polisą

Podwójne ubezpieczenie występuje w szczególności w przypadku sprzedaży samochodu w wyniku działania klauzul prolongacyjnych skutkujących przedłużeniem dotychczasowej umowy ubezpieczenia oraz zawarcia umowy ubezpieczenia przez nowego posiadacza.

Czytaj: Luka w prawie - członkowie komisji nie mogą przetwarzać danych wyborców>>

Sąd Najwyższy rozstrzygnął, że każdy z ubezpieczycieli odpowiada w tej sytuacji za szkodę proporcjonalnie do sumy ubezpieczenia z jego polisy. Należy odnotować, że zdaniem Sądu Najwyższego brak regulacji tej materii nie stanowi świadomej decyzji ustawodawcy, podjętej w celu wyłączenia ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej spod działania art. 8241 § 2 k.c., lecz przemawia za istnieniem luki w prawie, której wypełnienie powinno należeć do prawodawcy.

2. Unieważnienie umowy, która narusza praktyki rynkowe i początek biegu przedawnienia

Rozliczne wątpliwości interpretacyjne, od lat budzi art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy z o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.

Stanowi on, że „w razie dokonania nieuczciwej praktyki rynkowej konsument, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych. A  w szczególności - unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń oraz zwrotu przez przedsiębiorcę kosztów związanych z nabyciem produktu”.

Zwrot „w szczególności” w dalszej części tego przepisu zdaje się jednak wskazywać, że wprowadzono także szczególną formę naprawienia szkody w postaci żądania unieważnienia umowy, połączonej z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń oraz zwrotu przez przedsiębiorcę kosztów związanych z nabyciem produktu. Nie określono jednak podstawy prawnej tej nieważności. Prezentowany jest pogląd, że nie może nią być art. 12 ust. 1 pkt 4 u.p.n.p.r., bo jest to przepis proceduralny, zaś art. 58 k.c. nie zawsze znajdzie zastosowanie, gdyż sama czynność prawna towarzysząca nieuczciwej praktyce rynkowej może być ważna.

Zgłaszany jest także postulat dotyczący przedawnienia, które wygasa z upływem lat trzech. Bieg przedawnienia rozpoczyna się oddzielnie, co do każdego naruszenia. Przepis ten powinien być doprecyzowany przez określenie początku biegu tego terminu, np. od chwili powzięcia przez konsumenta wiedzy o zastosowaniu praktyki i osobie, która ją zastosowała.

3. Nieprawidłowość dotycząca skutków powództwa o przywrócenie prawa do ogródka działkowego.

Nieprawidłowość ujawnia się w sytuacji osoby trzeciej, która zawarła ze stowarzyszeniem ogrodowym umowę i otrzymała w dzierżawę działkę należącą uprzednio do podmiotu, któremu wypowiedziano umowę dzierżawy działkowej w związku z korzystaniem z działki lub altany działkowej w sposób sprzeczny z ustawami lub regulaminem.

Czytaj: Nowa ustawa o rodzinnych ogrodach działkowych weszła w życie>>

Jeżeli w czasie po zawarciu umowy dzierżawy działkowej przez osobę trzecią, strona której wypowiedziano umowę uzyskała w drodze wyroku sądowego przywrócenie prawa do działki, to dochodzi do rażącego konfliktu interesów. Ustawa nie normuje takiej sytuacji i nie precyzuje, który z działkowców powinien otrzymać sporną działkę, który zaś działkę zamienną lub inną formę zaspokojenia jego interesów.

4. Uprawnienia dewelopera w razie odstąpienia przez niego od umowy deweloperskiej

Od 29 kwietnia 2012 r. obowiązuje ustawa o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego.

Uchwalenie ustawy stanowiło odpowiedź na występujące w praktyce sytuacje wykorzystywania przewagi kontraktowej przez deweloperów, a także przypadki pokrzywdzenia nabywców, prowadzące nawet do utraty przez nich znacznych środków finansowych. Z tego względu całość regulacji ustawy deweloperskiej ma na celu ochronę nabywców lokali.

Ochronie tej służy między innymi art. 23 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym wpisanie roszczenia do księgi wieczystej ma na celu zagwarantowanie nabywcy, który wpłaca środki pieniężne z wyprzedzeniem, że nieruchomość nie zostanie zbyta osobie trzeciej.

Nabywca ma prawo odstąpienia od umowy wpisane do księgi wieczystej. Jednak w sytuacji, gdy prawo odstąpienia wykonuje deweloper, w ustawie nie przewidziano żadnej możliwości żądania od dotychczasowego nabywcy zgody na wykreślenie jego roszczenia z księgi wieczystej.

Powoduje to, że bardzo często developer żąda od nabywcy oświadczenia o zgodzie na wykreślenie roszczenia z księgi wieczystej albo pełnomocnictwa do udzielenia takiej zgody już w chwili zawarcia umowy deweloperskiej, co podważa skuteczność ochrony polegającej na wpisaniu roszczenia nabywcy do księgi wieczystej.

A więc sędziom SN celowe wydaje się uregulowanie kwestii wpisu do księgi wieczystej na podstawie powołanej ustawy oraz wykreślenia albo wygaśnięcia tego wpisu. W szczególności przesądzenia wymaga kwestia dopuszczalności udzielenia przez nabywcę uprzedniej zgody na wykreślenie roszczenia, a z drugiej strony zapewnienia deweloperowi możliwości uzyskania takiej zgody albo wykreślenia roszczenia w przypadku, gdy wykona on prawo odstąpienia.

5. Ograniczenia w zakresie maksymalnej liczby lokali wyodrębnionych w budynku jednorodzinnym

Na mocy ustawy 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości do ustawy o własności lokali dodano art. 21 ust. 1a mówi, że "odrębną nieruchomość w budynku mieszkalnym jednorodzinnym mogą stanowić co najwyżej dwa samodzielne lokale mieszkalne.”. Jest to, zdaniem sędziów Izby Cywilnej SN zbędne, albowiem zakaz wydzielenia więcej niż dwóch lokali mieszkalnych w budynku jednorodzinnym wynika z definicji tego ostatniego zawartej w Prawie budowlanym. Jest to ewidentne uchybienie zasadom techniki legislacyjnej.