Sąd Dyscyplinarny I instancji Sąd Apelacyjny we Wrocławiu umorzył postępowanie dyscyplinarne wobec sędziego Jarosława O., który napisał w tweecie, że Andrzej Duda jest „ złym człowiekiem, marnym prezydentem ziejącym nienawiścią”.
Sąd Dyscyplinarny przy Sądzie Apelacyjnym we Wrocławiu w czerwcu 2022 r. umorzył postępowanie przeciwko sędziemu O. „z powodu niepopełnienia deliktu dyscyplinarnego”. W postanowieniu o umorzeniu sprawy Sąd Dyscyplinarny jednoznacznie stwierdził, że wpis nie znieważał prezydenta. - Sformułowania zawarte w tym tweecie stanowią nie tyle wyraz pogardy obwinionego, co dokonanej przez niego subiektywnej oceny prezydenta - ocenił sad I instancji. Dalej sąd zauważył, że wpis był komentarzem do aktywności politycznej Andrzeja Dudy i nie miał zamiaru go znieważyć, a był jedynie oceną działań.
Czytaj: Sędzia należy do Iustitii - rzecznik dyscyplinarny chce wyłączenia go ze sprawy>>
Odwołania KRS, ministra i rzecznika
Z tym orzeczeniem nie zgodził się i złożył odwołanie minister sprawiedliwości, rzecznik dyscyplinarny, a także - Krajowa Rada Sądownictwa. Wszystkie te trzy organy wniosły o uchylenie tego postanowienia sądu.
Na rozprawie w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego 30 marca br. obrońcy sędziego O. złożyli wniosek o wyłączenie ze składu sędziowskiego sędziego prof. Marka Dobrowolskiego, który w latach 2017-2018 był członkiem zespołu ds. referendum konsultacyjnego w sprawie zmiany konstytucji działającego przy Kancelarii Prezydenta RP.
Czytaj w LEX: Zaufanie do prawa jako wartość i jego ochrona w porządku prawnym państwa >
Kwestia bezstronności
Zachodzi więc wątpliwość, czy sędzia Dobrowolski będzie bezstronny jako były doradca prezydenta Dudy. – Chodzi tu o bezstronność zewnętrzną, w odbiorze społecznym – przekonywała obrońca adwokat Marta Tomkiewicz-Januszewska. Dlatego wniosła o odroczenie rozprawy i rozpoznanie wniosku winnym terminie. Wszak sprawa nie jest pilna, bo sędzia nadal wykonuje swoje obowiązki.
Czytaj w LEX: Uchybienie godności urzędu sędziego jako podstawa odpowiedzialności dyscyplinarnej (artykuł recenzyjny) >
- W interesie wymiaru sprawiedliwości jest sprawę osądzić prawidłowo – dodał obrońca, prof. Paweł Wiliński, sędzia SN Izby Karnej. – To nie jest próba nadużycia prawa przez obrońców, a w grę wchodzą walka o bezstronność i wolności konstytucyjne. Relacja sędziego Dobrowolskiego z prezydentem Dudą jest publiczna, nie ma charakteru prywatnego i nie byłoby wskazane, aby prasa napisała, że sędzia Jarosław O. był osądzony przez byłego doradcę prezydenckiego w sprawie o znieważenie głowy państwa.
Czytaj w LEX: Granice wolności wypowiedzi sędziego w warunkach kryzysu praworządności >
Sędzia Paweł Wiliński wniósł o rozpoznanie sprawy wyłączenia sędziego Dobrowolskiego jeszcze przed rozprawą główną. A nie jak do tej pory czyniono w tej Izbie: rozpoznawano sprawy o zwieszenie sędziów lub uchylenie immunitetu w pierwszej kolejności, a dopiero po kilku miesiącach wniosek o wyłączenie sędziów ze składu (jak w przypadku np. sędziego Piotra Gąciarka czy Macieja Ferka).
Czytaj w LEX: Spór o wartości - sąd niezależny czy "zależny", sędzia niezawisły czy "zawisły" >
Zastępca rzecznika dyscyplinarnego Przemysław Radzik odnosząc się do wniosku o wyłączenie sędziego Dobrowolskiego stwierdził, że nie ma takiej potrzeby.
Obrońcy wnieśli też o wyłączenie ze sprawy zastępcę rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych Przemysława Radzika, który jest kolegą z roku studiów obwinionego.
W odpowiedzi sędzia Radzik stwierdził, że nie widzi takiej konieczności, gdyż znajomy sędzia może oskarżać kolegę, środowisko jest niewielkie, a z obwinionym nigdy nie miał zatargów.
Należy tu przypomnieć, ze ten sam sędzia Radzik złożył wniosek o wyłączenie sędziego sprawozdawcy w I instancji , gdyż przewodniczący ten należał do SSP 'Iustitia". Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wówczas odroczył merytoryczne rozpoznanie sprawy i zajął się wnioskiem o wyłączenie.
Odroczenie rozprawy
Sędzia przewodniczący Wiesław Kozielewicz postanowił przychylić się do wniosku obrońców i w drodze wyjątku wniosek o wyłączenie sędziego Dobrowolskiego przekazać do II wydziału IOZ SN celem zarejestrowania. Odroczyć rozprawę do czasu rozpoznania tego wniosku przez inny skład sędziowski.
Zobacz procedurę w LEX: Wyłączenie sędziego (ławnika) z mocy postanowienia sądu - w trakcie trwania rozprawy >
Tym samym Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN postąpiła wbrew własnej tzw. wrześniowej linii orzeczniczej zapoczątkowanej w 2022 r. i wstrzymała się z merytorycznym rozpoznaniem odwołań do czasu rozstrzygnięcia wniosku o zbadanie bezstronności sędziego Dobrowolskiego.
- Kodeks postępowania karnego nie działa w postępowaniu dyscyplinarnym automatycznie – wskazał sędzia Kozielewicz. Art. 42 par. 3 kpk mówi on, że sędzia, co do którego zgłoszono wniosek o wyłączenie na podstawie art. 41 (iudex suspectus) może złożyć do akt stosowne oświadczenie na piśmie. Wniosek rozpoznaje się niezwłocznie. Z chwilą wyłączenia sędziego czynności procesowe dokonane z jego udziałem po złożeniu wniosku stają się bezskuteczne.
Zobacz wzór dokumentu w LEX: Wniosek o wyłączenie sędziego ze względu na okoliczności mogące wywoływać uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności w sprawie >
Kolejna rozprawa odbędzie się prawdopodobnie w czerwcu br.
Sygnatura akt II ZOW 80/22, postanowienie SN z 30 marca 2023 r.
