Skargi do Trybunału wniosło czternastu obywateli Turcji, aresztowanych po próbie wojskowego zamachu stanu w 2015 r. pod zarzutem udziału w organizacjach terrorystycznych.

Korespondencja osadzonych na serwerze sądowym

Praktyką stosowaną w tureckich jednostkach penitencjarnych jest skanowanie i umieszczanie całości korespondencji osadzonych (czyli zarówno listów przez nich wysyłanych, jak i otrzymywanych) w informatycznym systemie informacji sądowej, dostępnym organom wymiaru sprawiedliwości. Zdaniem skarżących, których korespondencja została w ten sposób udostępniona elektronicznie, przedmiotowa praktyka stanowiła naruszenie ich prawa do poszanowania życia prywatnego i korespondencji, chronionych w art. 8 Konwencji o prawach człowieka.

Trybunał zgodził się ze skarżącymi i potwierdził naruszenie ich praw z art. 8 Konwencji.

Sprawdź też: Strasburg: korespondencja z osadzonym nie przez e-mail. Helander przeciwko Finlandii - decyzja ETPC z dnia 10 września 2013 r., skarga nr 10410/10 >

 

Ochrona danych osobowych musi być szczegółowo uregulowana

Trybunał nie miał wątpliwości, iż zaskarżona praktyka stanowiła ingerencję w prawa skarżących z art. 8 Konwencji, a więc dla zapewnienia zgodności ze wskazanym artykułem winna ona spełniać warunki przewidziane w art. 8 ust. 2 Konwencji, to jest, między innymi, być "przewidziana przez ustawę". W przypadku danych osobowych, Trybunał podkreśla zawsze konieczność wprowadzenia jednoznacznych i szczegółowych przepisów ustawowych, które regulują zakres pozyskiwania, przetwarzania i usuwania takich danych z systemów pozwalających na ich przechowywanie. Przepisy krajowe muszą również przewidywać minimalne gwarancje dostępnymi osobom zainteresowanym celem ochrony danych przetwarzanych w taki sposób. Tymczasem prawo tureckie stanowi jedynie możliwość "monitorowania" korespondencji osób tymczasowo aresztowanych i odbywających karę pozbawienia wolności, nie zawiera jednak żadnych odniesień do umieszczania tejże korespondencji w jakimkolwiek informatycznym systemie danych. Zaskarżona praktyka odbywała się wyłącznie na podstawie instrukcji wydanej przez tureckie ministerstwo sprawiedliwości i skierowanej do organów służby więziennej i prokuratury. Instrukcja była niedostępna żadnym innym podmiotom ani osobom fizycznym. Tym samym, zdaniem Trybunału, przedmiotowa podstawa prawna nie spełniła warunków jakościowych wypracowanych w orzecznictwie dla wykładni terminu "ustawa" z art. 8 ust. 2 Konwencji. Wobec czego nie można uznać, by zaskarżona ingerencja w prawo skarżących do poszanowania ich życia prywatnego i korespondencji była "przewidziana przez ustawę", a zatem narusza art. 8 Konwencji i prawa podstawowe skarżących.

Sprawdź też: 28691/05, Wolność wyrażania opinii. Zatrzymanie przez cenzurę więzienną rękopisu z powieścią napisaną przez oskarżonego z tego powodu, iż zawierała ona zwroty i wyrażenia „nieodpowiednie”., SARIGÜL v. TURCJA - Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka >

Cenzura korespondencji a przetwarzanie danych osobowych

W prawie polskim cenzura i nadzór korespondencji osób pozbawionych wolności jest stosowana powszechnie i została przewidziana w art. 8a kodeksu karnego wykonawczego. Biorąc pod uwagę wyjątkowo lakoniczną treść wskazanej regulacji, polskie organy władzy, przy jej stosowaniu, muszą wykazać się szczególną ostrożnością, aby nie uchybić przepisom ochrony danych osobowych oraz standardom ochrony korespondencji wypracowanym przez Trybunał.

Nuh Uzun i inni przeciwko Turcji - wyrok ETPC z dnia 29 marca 2022 r., skarga nr 49341/18.

Czytaj także: Amnesty: Publiczne pokazywanie jeńców wojennych niedopuszczalne>>

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.