Prawnicy uważają, że do nowelizacji procedury cywilnej, a także karnej należałoby wprowadzić poprawki, dające możliwość wnoszenia przez adwokatów środków odwoławczych i dalszych pism procesowych w drodze elektronicznej, tj. za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe lub za pośrednictwem portalu informacyjnego sądów powszechnych.
Czytaj też: Czas na e-apelację - NRA postuluje poprawki do zmian dotyczących e-doręczeń
- Postulowane rozwiązanie w procedurze cywilnej winno obejmować możliwość wnoszenia apelacji, zażalenia i skargi na orzeczenie referendarza sądowego oraz dalszych pism w postępowaniu wywołanym ich wniesieniem. W procedurze karnej należy odnosić się do apelacji, zażaleń i sprzeciwu, a także dalszych pism w postępowaniu wywołanym ich wniesieniem – wskazuje Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej.
Czytaj w LEX: Informatyzacja postępowania cywilnego. Od odrębności do modelu podstawowego >
Prezes Rosati wskazał, że warto zająć się sprawą w związku z pracami legislacyjnymi nad projektem ustawy uchwalonej przez Sejm 7 lipca 2023. Nowela obejmuje Kodeks postępowania cywilnego, ustawę – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz ale też m.in. Prawa o Adwokaturze. Poza wprowadzeniem sądowych e-doręczeń na stałe, wprowadza też m.in. obowiązek posiadania przez adwokatów i radców kont w Portalu Informacyjnym Sądów Powszechnych.
Dlaczego zatem Senat odrzucił na etapie prac legislacyjnych tę nowelę? Dlatego, że wymagała ona doprecyzowania i współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości, a tego nie uda się przeprowadzić jeszcze w tej kadencji parlamentu.
Czytaj w LEX: Doręczenia w procedurze cywilnej po zmianach >
Opinia środowiska naukowego
- Proponowane przez samorząd radcowski i adwokacki zmiany polegające m. in. na wprowadzeniu możliwości doręczania pism sądowi przy wykorzystaniu Portalu Informacyjnego Sądów Powszechnych przez profesjonalnych pełnomocników (m. in. apelacji, zażaleń, skarg i sprzeciwów) oraz doręczania pism między pełnomocnikami należy ocenić pozytywnie. Warto rozważyć powrót do tej inicjatywy i pomyśleć o przygotowaniu nowego projektu ustawy zmieniającej k.p.c. i inne ustawy w tym zakresie, który miałby szansę „przejść” od początku całą drogę legislacyjną – twierdzi dr hab. Agnieszka Skóra, prof. UWM Kierownik Katedry Postępowania Administracyjnego i Sądownictwa Administracyjnego WPiA UWM w Olsztynie..
Zdaniem prof. Agnieszki Skóry z uwagi na daleko idące skutki doręczeń w tych postępowaniach, takie zmiany powinny być bowiem wprowadzane stopniowo, w sposób przemyślany, koniecznie poprzedzone uprzednimi, szerokimi konsultacjami i dyskusjami z przedstawicielami środowiska prawniczego.
Czytaj w LEX: System doręczeń z uwzględnieniem e-doręczeń (doręczeń elektronicznych oraz doręczeń przez Portal Informacyjny) >
Trzeba się przygotować
Prof. Skóra zwraca uwagę, że ewentualna nowelizacja k.p.c. i innych ustaw w tym zakresie powinna też zakładać odpowiednio długie vacatio legis, dające czas na przygotowanie się pod względem m. in. technicznym tym profesjonalnym pełnomocnikom, którzy obawiają się nowych technologii.
- Nie ulega wątpliwości, że zapewnienie dwustronnej komunikacji między sądami a profesjonalnymi pełnomocnikami oraz pełnomocnikami między sobą poprzez wprowadzenie zmian w funkcjonalnościach Portalu Informacyjnego Sądów Powszechnych niewątpliwie usprawniłoby przebieg postępowań sądowych - podkreśla prof. Agnieszka Skóra. - Nie ukrywam, że byłam przeciwna utworzeniu Portalu Informacyjnego Sądów Powszechnych w czasie pandemii COVID-19 jako rozwiązania szczególnego w stosunku do systemu e-doręczeń z ustawy o doręczeniach elektronicznych. Istniała obawa, że to prowizoryczne rozwiązanie przekształci się po ustaniu pandemii w rozwiązanie stałe i tak się właśnie stało - dodaje.
Czytaj w LEX: Zasady doręczeń pism procesowych za pośrednictwem komornika sądowego - nowelizacja KPC 2023 >
- Z uzasadnienia rządowego projektu do ustawy o doręczeniach elektronicznych, mającej być w założeniu „Konstytucją w zakresie doręczeń”, wynikało bowiem, że korespondencja (takim pojęciem posługuje się ustawa o doręczeniach elektronicznych) powinna być w założeniu dostarczana na jeden adres do doręczeń elektronicznych, a nie, jak to ma miejsce obecnie, na różne konta w systemach teleinformatycznych podmiotów publicznych (w tym sądów i organów administracji), różniących się interfejsem użytkownika i realizowanym sposobem doręczania - zwraca uwagę prof. Agnieszka Skóra. Dodaje, że tworzenie już po uchwaleniu ustawy o doręczeniach elektronicznych kolejnych systemów teleinformatycznych adresowanych do różnych kategorii organów administracji i osobnego portalu doręczeniowego jedynie dla profesjonalnych pełnomocników znacznie osłabia pierwotne cele ustawodawcy. Nie likwiduje dotychczasowych problemów w zakresie doręczeń elektronicznych, a wiąże się z koniecznością ustalenia w jakim systemie, na jakie konto, i z wykorzystaniem jakich przepisów doręczenie ma nastąpić.
- Skoro już jednak Portal Informacyjny Sądów Powszechnych stał się faktem, warto dążyć do poszerzenia jego funkcjonalności poprzez zapewnienie dwustronności komunikowania się na linii sąd – profesjonalni pełnomocnicy - akcentuje prof. Agnieszka Skóra.
Zobacz procedurę w LEX: Doręczanie pism sądowych >
Czytaj też w LEX: Struktura pism składanych od 1 lipca 2023 r. przez profesjonalnych pełnomocników w świetle nowelizacji KPC >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
