NRA przyjęła tę uchwałę podczas weekendowego posiedzenia plenarnego. Przypomnijmy na początku premier Mateusz Morawiecki, powiedział że jego zdaniem kara śmierci za najcięższe przestępstwa powinna być dopuszczalna.  Była to odpowiedź na pytanie jednego z internautów o przywrócenie kary śmierci w przypadku najcięższych przestępstw, w tym zdrady stanu. - To mój osobisty pogląd, że kara śmierć powinna być dopuszczalna – powiedział Morawiecki, przyznał, że obecne zobowiązania prawne Polski nie pozwalają na jej wprowadzenie. Te zobowiązania to przynależność Polski do Unii Europejskiej i do Rady Europy. Do wypowiedzi premiera odniósł się rzecznik rządu Piotr Müller. - To było pytanie internautów i premier odpowiedział, jakie jest jego osobiste zdanie - skomentował rzecznik rządu. Zapewnił, że przywrócenie kary śmierci "nie jest w tej chwili elementem agendy programu politycznego" obozu rządzącego. Müller zwrócił uwagę, że RP jest sygnatariuszem Karty Praw Człowieka, która zakazuje kary śmierci. 

Czytaj w LEX: Kara śmierci w państwach Azji Centralnej >>>

Czytaj w LEX: Argumentacja biblijna w rozważaniach ławy przysięgłych o karze śmierci dla oskarżonego w świetle orzecznictwa sądów USA >>>

Przypomnijmy 21 kwietnia 2023 r. minie 35 lat od wykonania w Polsce ostatniego wyroku śmierci, choć sądy wydawały takie orzeczenia do 1996 r. W 1997 r. karę śmierci zastąpiono w kodeksie karą dożywotniego więzienia. Czas jest zresztą szczególny bo 2 grudnia 2022 r. prezydent podpisał nowelizację kodeksu karnego wprowadzającą tzw. bezwzględne dożywocie, czyli możliwość zastosowania zakazu przedterminowego zwolnienia. Przepisy zaczną obowiązywać na początku marca br.

Czytaj: Kary śmierci nie ma w Polsce od blisko 35 lat, będzie bezwzględne dożywocie>> 

Fundament ochrony praw człowieka

Naczelna Rada Adwokacka w swojej uchwale podkreśla, iż zarówno wprowadzenie moratorium na wykonywanie kary śmierci, jak i późniejsze zniesienie możliwości jej orzekania stanowiły ważny krok na drodze do budowy systemu gwarancji ochrony podstawowych wolności i praw człowieka w Polsce.

Wskazuje również na obowiązek utrzymania zakazu kary śmierci, wynikający z umów międzynarodowych, których stroną jest Polska oraz członkostwa Polski w organizacjach międzynarodowych opartych na idei ochrony praw człowieka. Przypomnieć należy, ze Rzeczpospolita Polska ma konstytucyjny obowiązek przestrzegania wiążącego ją prawa międzynarodowego.

- Zakaz stosowania kary śmierci jest wyrazem przynależności Polski do kręgu państw opierających system sprawiedliwości na przyrodzonej i niezbywalnej godności ludzkiej, stanowiącej nienaruszalne źródło wolności i praw człowieka i obywatela, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych - dodaje. 

Czytaj w LEX: Kara bezwzględnego dożywotniego pozbawienia wolności w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka >>>

Czytaj w LEX: Derlatka Marek - Kontrowersje wokół kary dożywotniego pozbawienia wolności >>>

 

29-latek powieszony za brutalny gwałt i zabójstwo

Ostatni w Polsce wyrok śmierci wykonano 21 kwietnia 1988 r. w krakowskim więzieniu na Montelupich. Skazanym był 29-letni Stanisław Czabański, który odpowiadał za brutalny gwałt i zabójstwo kobiety. Wnioskował zresztą o ułaskawienie do Przewodniczącego Rady Państwa - bezskutecznie. 

Zgodnie z obowiązującą od 1956 r. procedurą wyrok na Czabańskiego został wykonany przez powieszenie - kołowrotek naciągnął linę, a kat pociągnął za dźwignię, która otworzyła zapadnię. Wcześniej prokurator odczytywał sentencję wyroku, który był wykonywany. 20 minut - tyle zgodnie z rozporządzeniem Dyrektora Generalnego Zakładów Karnych - czekano stwierdzenie zgonu powieszonego.

Wyroki śmierci wykonywał w tym przypadku kat. Miał obowiązek zachowywać to w tajemnicy nawet przed najbliższą rodziną. Kaci pracowali na zlecenie, pozostając jednocześnie na etacie w innym zawodzie. Przed rozpoczęciem samodzielnego wykonywania wyroków kat przechodził sześciomiesięczne szkolenie z anatomii człowieka, fizyki, prawa i etyki.

Na karę śmierci można było zostać skazanym w PRL za:

  • zdradę ojczyzny;
  • szpiegostwo;
  • akty terroru;
  • szczególnie brutalne morderstwa;
  • afery gospodarcze. 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.