Dr hab. Adam Bodnar nawiązuje do postanowienia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 8 kwietnia 2020 r. o zawieszeniu Izby Dyscyplinarnej do czasu wydania wyroku w sprawie wszczętej przez Komisję Europejską 25 października 2019 r. 
Czytaj: 
TSUE: Izba Dyscyplinarna SN nie może sądzić sędziów>>
W Izbie Dyscyplinarnej nadal uchyla się immunitety sędziom>>

 

W wystąpieniu do pierwszej prezes SN Małgorzaty Manowskiej i premiera Mateusza Morawieckiego RPO zwraca uwagę, że niezastosowanie się do środków zabezpieczających TS UE może oznaczać dla Polski karę pieniężną i dalsze podważenie zaufania do polskiego sądownictwa.

 

Zawieszenie wszelkiej działalności

Rzecznik przypomina, że TSUE postanowił zarówno o zawieszeniu stosowania przepisów ustawy SN ustanawiających Izbę Dyscyplinarną, jak i o powstrzymaniu od przekazywania spraw zawisłych przed Izbą do rozpoznania przez skład niespełniający wymogów niezależności, wskazanych m.in. w wyroku Trybunału z 19 listopada 2019 r. - W mojej ocenie, każdy z dwu punktów postanowienia TS stanowi wystarczającą przesłankę do zaprzestania działalności orzeczniczej Izby Dyscyplinarnej SN w pełnym zakresie dotyczącym sędziów, do czasu wydania ostatecznego wyroku przez TS, względnie do czasu zmiany samego postanowienia zabezpieczającego – podkreśla Adam Bodnar.

Zdaniem RPO, postanowienie TSUE należy interpretować jako zawieszenie działalności ID w odniesieniu do całości jej kompetencji orzeczniczej względem sędziów. Izba i jej członkowie nie mogą zatem podejmować żadnych działań judykacyjnych wobec sędziów. Zawieszenie nie może być obchodzone poprzez powoływanie się na kompetencje z innych ustaw, np. ustawy z 20 grudnia 2020 r. (tzw. ustawy represyjnej) czy też Prawa o ustroju sądów powszechnych.

Czytaj: Sędzia Niedzielak: Izba Dyscyplinarna uchyla immunitety sędziom - zabezpieczenie TSUE nie dotyczy spraw karnych>>
 

Wiążące wyroku TSUE i Sądu Najwyższego

RPO przypomina również, że w prawomocnym orzeczeniu z 5 grudnia 2019 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że Izba Dyscyplinarna nie jest sądem w rozumieniu ani art. 47 Karty Praw Podstawowych UE, ani art. 6 EKPC, ani art. 45 ust. 1 Konstytucji. Identyczna konkluzja -  rozszerzona jeszcze o brak zgodności ID z wymogami art. 19 ust. 1 akapit 2 TUE oraz art. 175 ust. 2 Konstytucji - wynika również z uchwały połączonych izb Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2020 r.
- Mimo wyrażanego przez Panią Prezes publicznie krytycznego stanowiska, wyrok ten oraz uchwała SN są wiążące i muszą być przestrzegane – podkreśla Adam Bodnar.

RPO stwierdza też, że zna wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 20 kwietnia 2020 r. i jego postanowienie z 21 kwietnia 2020 r. - Jednak działania TK w tych sprawach budzą zasadnicze wątpliwości prawne. A zgodnie ze stanowiskiem TS opinie wyrażone w tych orzeczeniach TK muszą być pominięte przez sąd orzekający w konkretnej sprawie - jeżeli ich uwzględnienie prowadziłoby do ograniczenia możliwości stosowania wyroku TS z 19 listopada 2019 r. - napisał Rzecznik Praw Obywatelskich.