Nowe narzędzie obowiązuje od 3 kwietnia 2018 r., wprowadziła ją ustawa o Sądzie Najwyższym. Mogą ją wnosić do SN Prokurator Generalny lub Rzecznik Praw Obywatelskich, w sytuacjach jeżeli jest to konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, o ile orzeczenie sądu narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji. Przesłankami są też naruszenie przez wyrok w sposób rażący prawa poprzez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie albo gdy zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Czytaj: Prawie 3 tys. wniosków o skargi nadzwyczajne jest już u RPO>>

Terminy są istotne 

Zgodnie z art. 89 par. 3 ustawy o SN przewidziany jest pięcioletni termin do wniesienia skargi, liczony od dnia uprawomocnienia się orzeczenia. Na bieg tego terminu nie wpływa doręczenie stronie odpisu orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Skarga nadzwyczajna może zostać wniesiona, nawet jeśli uzasadnienie orzeczenia nie zostało sporządzone ze względu na brak stosownego wniosku. W takim przypadku w myśl art. 92 po wniesieniu skargi Sąd Najwyższy może zażądać sporządzenia uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia przez sąd, który je wydał.

 


Pięcioletni termin, liczony od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, dotyczy zaskarżania orzeczeń, które stały się prawomocne od dnia 3 kwietnia 2018 r. - czyli od momentu wejścia w życia ustawy. 

 

Czytaj: Dziecko przez błąd sądu dziedziczy długi - RPO kieruje do SN skargę nadzwyczajną>>

W przypadku pozostałych spraw, które uprawomocniły się po dniu 17 października 1997 r. obowiązuje okres 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy. Czyli upływa on 3 kwietnia 2021 r. 

MS chce wydłużenie okresu przechowywania akt

Resort sprawiedliwości przygotował nowelizację rozporządzenia dotyczącego przechowywania akt spraw sądowych oraz ich przekazywania do archiwów państwowych lub niszczenia. 

Zaproponował w nim wydłużenie do dnia 3 lipca 2021 r. przechowywania w sądzie akt spraw zakończonych prawomocnie po 17 października 1997 r., niezaliczonych do akt archiwalnych, których końcowy termin przechowywania upływa przed 3 kwietniem 2021 r. Wyjątkiem są sprawy o wykroczenia i wykroczenia skarbowe - w których skargi wnieść nie można.

W uzasadnieniu podkreślono, że ten termin - trzy miesiące od ostatniego terminu na wniesienie skargi nadzwyczajnej w sprawach uprawomocnionych po 17 października 1997 r., wydaje się być wystarczający. Zaznaczono, że zarówno RPO jak i Prokurator Generalny, jeśli uznają, że skarga może być zasadna, zdołają w tym czasie uzyskać z sądów potrzebne akta.