9 zastępców rzecznika dyscyplinarnego odwołanych, 7 zostało powołanych

Po rzeczniku dyscyplinarnym sędziów sądów powszechnych i jego dwóch zastępcach przyszedł czas na zastępców rzecznika działających przy sądach apelacyjnych i okręgowych. Odwołanych zostało 9 z nich – m.in. sędzia Jakub Iwaniec i Jarosław Dudzicz. Tymczasem na ostatniej prostej są prace nad zmianą rozporządzenia, które zwiększa dodatki funkcyjne dla głównego rzecznika i jego zastępców – z 0,1 do odpowiednio 0,9 i 0,8 podstawy wynagrodzenia.

MS poinformowało również o odwołaniu zastępcy rzecznika dyscyplinarnego  Tomasza Ładnego, który sam złożył rezygnację.  Powołany został na to stanowisko w lipcu br. 

O odwołaniu 9. zastępców rzeczników dyscyplinarnych jako pierwszy poinformował OKO.press. Decyzję podjęła rzeczniczka dyscyplinarna sędziów sądów powszechnych Joanna Raczkowska. Powołał ją na to stanowisko minister sprawiedliwości Waldemar Żurek po tym, jak z funkcji tej zrezygnował jej poprzednik – sędzia Mariusz Ulman, powołany przez poprzedniego ministra sprawiedliwości Adama Bodnara, po przerwaniu kadencji wcześniejszego rzecznika dyscyplinarnego sędziego Piotra Schaba. 

Czytaj: Więcej pieniędzy, mniejszy referat - zachęty dla nowych sędziowskich rzeczników dyscyplinarnych>>

Sędzia Raczkowska powołana na miejsce sędziego Ulmana i Schaba​>>

Przypomnijmy, że w kwietniu br. minister Bodnar zdecydował o odwołaniu z funkcji rzecznika Schaba i jego zastępcy Przemysława Radzika. 31 lipca o odwołaniu drugiego zastępcy Michała Lasoty zdecydował obecny minister Waldemar Żurek. Schab, Radzik i Lasota zostali odwołani przez ministrów ze swoich funkcji mimo trwającej kadencji. MS uzasadniało to toczącymi się wobec nich postępowaniami dyscyplinarnymi. Wskazywano równocześnie na lukę w przepisach. Po zmianie art. 112 ustawy o ustroju sądów powszechnych (u.s.p.) z dniem 3 kwietnia 2018 r. rzecznika dyscyplinarnego i jego dwóch zastępców powołuje minister na czteroletnią kadencję, ale przepisy u.s.p. nie regulują przyczyn wygaśnięcia kadencji przed jej upływem.

Brak akceptacji środowiska sędziowskiego i dyscyplinarki

Ministerstwo sprawiedliwości wskazuje, że podstawą jest w tym przypadku art. 112 par. 7 à contrario ustawy z 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (zgodnie z nim zastępcę rzecznika dyscyplinarnego działającego przy sądzie okręgowym powołuje na czteroletnią kadencję spośród sędziów tego sądu lub sędziów sądów rejonowych z obszaru właściwości sądu okręgowego rzecznik dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych) i uzyskana pozytywna opinia właściwych kolegiów. Rzecznik dyscyplinarna odwołała z funkcji zastępców rzecznika dyscyplinarnego przy sądzie okręgowym oraz zastępcy rzecznika dyscyplinarnego: 

• sędzię Sądu Okręgowego w Świdnicy Kamilę Borszowską-Moszowską z funkcji Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Świdnicy,
• sędzię Sądu Okręgowego w Warszawie Mirosławę Chyr-Brzeszczak z funkcji Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Warszawie,
• sędziego Sądu Rejonowego w Słubicach Jarosława Dudzicza z funkcji Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Gorzowie Wielkopolskim,
• sędzię Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim Annę Gąsior-Majchrowską z funkcji Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim, 
• sędziego Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie Jakuba Iwańca z funkcji Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Warszawie,
• sędziego Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie Adama Jaworskiego z funkcji Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Apelacyjnym w Warszawie,
• sędziego Sądu Okręgowego w Rybniku Jarosława Wodzyńskiego z funkcji Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Rybniku.

Samą decyzję uzasadniono tym, że w opinii rzecznika "dalsze pełnienie funkcji zastępcy rzecznika dyscyplinarnego przez 9. sędziów zagraża prawidłowemu funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości w nadzorowanym" przez niego obszarze i nie da się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości.

Główne powody wskazane w decyzjach o odwołaniu to jak dodano:

• brak akceptacji w środowisku sędziowskim dla postawy i działalności tych sędziów jako osób pełniących funkcję zastępcy rzecznika dyscyplinarnego,
• wszczęte i prowadzane postępowania dyscyplinarne (sędzia Anna Gąsior-Majchrowska, sędzia Jakub Iwaniec, sędzia Mirosława Chyr-Brzeszczak, sędzia Kamila Boroszowska-Moszowska, sędzia Jarosław Dudzicz), wystąpienie przez kolegium sądu okręgowego z żądaniem podjęcia czynności wyjaśniających (sędzia Jarosław Wodzyński), postępowanie o uchylenie immunitetu (sędzia Jakub Iwaniec),
• udział w procesie nominacji przed Krajową Radą Sądownictwa ukształtowaną ustawą z 8 grudnia 2017r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw ( Dz.U. 2018, poz. 3), czyli organem powołanym niezgodnie z Konstytucją RP, zależnym od władzy wykonawczej i niewypełniającym zadania ochrony niezależności sądów i niezawisłości sędziów oraz obiektywnej, rzetelnej i transparentnej oceny kandydatów na stanowiska sędziowskie (sędzia Anna Gąsior-Majchrowska, sędzia Kamila Boroszowska-Moszowska, sędzia Mirosława Chyr-Brzeszczak, sędzia Jarosław Wodzyński, sędzia Adam Jaworski, sędzia Jarosław Dudzicz), w następstwie czego tym sędziom uchylano wyroki (sędzia Anna Gąsior-Majchrowska), wyłączono ich od rozpoznania spraw (sędzia Mirosława Chyr-Brzeszczak, sędzia Adam Jaworski),
• udział w procedurze podpisywania list poparcia kandydatowi do wadliwie ukształtowanej Krajowej Rady Sądownictwa (sędzia Anna Gąsior-Majchrowska, sędzia Jakub Iwaniec, sędzia Jarosław Dudzicz) oraz udział w wadliwie ukształtowanej Krajowej Radzie Sądownictwa (sędzia Jarosław Dudzicz).

Kto nowym zastępcą rzecznika? 

4 listopada 2025 r. na zastępców Rzecznika Dyscyplinarnego powołane zostały następujące osoby:

• sędzia Sądu Rejonowego w Świeciu Piotr Peżyński na Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Bydgoszczy,
• sędzia Sądu Rejonowego w Przemyślu Agnieszka Koziuto na Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Przemyślu,
• sędzia Sądu Okręgowego w Ostrołęce Michał Pieńkowski na Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Ostrołęce,
• sędzia Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze Daniel Strzelecki na Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Jeleniej Górze,
• sędzia Sądu Okręgowego w Nowym Arkadiusz Penar na Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Nowym Sączu,
• sędzia Sądu Okręgowego w Legnicy Aleksander Żurakowski na Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Legnicy,
• sędzia Sądu Okręgowego w Elblągu Zdzisław Kawulak na Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Elblągu.
   

Kiedy wygasa kadencja zastępców rzecznika przy sądach?

Prawo o ustroju sądów reguluje natomiast sytuacje, w których wygasa kadencja zastępcy rzecznika dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym lub okręgowym. Nie ma wśród nich „odwołania przez głównego rzecznika dyscyplinarnego". I tak zgodnie z art. 112 u.s.p. par. 8 chodzi o:

• rozwiązanie albo wygaśnięcie stosunku służbowego sędziego;
• przejście albo przeniesienie sędziego w stan spoczynku;
• przeniesienie sędziego na inne stanowisko sędziowskie poza obszarem właściwości odpowiednio sądu apelacyjnego lub okręgowego lub delegowanie go poza ten obszar na podstawie art. 77;
• przyjęcie przez Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych złożonej przez sędziego rezygnacji z funkcji zastępcy rzecznika.

– Rzecznik dyscyplinarny nie może sam podważać standardów, które ma egzekwować od innych sędziów. @RzecznikDSSP po pozytywnej opinii kolegiów odwołała 9 lokalnych rzeczników dyscyplinarnych. Nie stawiamy tu kropki – napisał Waldemar Żurek na X.

Przepisy do zmiany?

Już wiosną Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiadało zmiany w zakresie odwoływania głównego rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców oraz zmiany dotyczące pozostałych zastępców przy sądach okręgowych. Planowano, że nie będzie wyodrębnionych sądów dyscyplinarnych przy sądach apelacyjnych. Rzecznika dyscyplinarnego sędziów i dwóch jego zastępców powoływać będzie minister sprawiedliwości spośród kandydatów przedstawionych przez zgromadzenia ogólne sędziów sądów apelacyjnych. One miały też wybierać zastępców rzecznika dyscyplinarnego przy sądach apelacyjnych. Ponadto kadencja rzeczników „lokalnych" miała zostać skrócona z czterech do trzech lat.

Rozważano też wprowadzenie możliwości odwołania rzecznika w sytuacji okoliczności szczególnych, np. związanych z deliktem dyscyplinarnym lub popełnieniem przestępstwa.

Główni rzecznicy dostaną wyższe dodatki funkcyjne

Na ostatniej prostej są natomiast prace nad rozporządzeniem w sprawie funkcji oraz sposobu ustalania dodatków funkcyjnych przysługujących sędziom. Zakłada ono m.in. podniesienie obniżonych wiosną 2024 r. dodatków funkcyjnych przewidzianych dla sędziów pełniących funkcje rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych oraz zastępców rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych z wysokości 0,1 podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego do wysokości odpowiednio 0,9 oraz 0,8 ww. podstawy. Przypomnijmy, że wcześniej dodatek funkcyjny dla rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych (za czasów m.in. ministra Ziobry) był na poziomie 0,8, a w przypadku jego zastępców na poziomie 0,3–0,7.

– Proponowana zmiana ma na celu dostosowanie wysokości dodatków funkcyjnych dla sędziów, którzy będą pełnić funkcje rzeczników dyscyplinarnych, do prognozowanego, zwiększonego obciążenia ich pracą, a także ma zagwarantować, że wynagrodzenie będzie odpowiadać rzeczywistej liczbie i złożoności prowadzonych przez nich spraw. Należy odnotować, że w ostatnich latach wszczynane przez rzecznika oraz jego zastępców postępowania wyjaśniające i dyscyplinarne oraz czynności podejmowane w tych postępowaniach budziły szereg wątpliwości co do ich zasadności i legalności. W związku z tym minister sprawiedliwości wielokrotnie korzystał z możliwości powołania rzeczników dyscyplinarnych ministra sprawiedliwości do prowadzenia postępowań dyscyplinarnych wszczętych i prowadzonych przez rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców, z czym wiązał się skutek w postaci wyłączenia dotychczasowego rzecznika od dalszych czynności w sprawie – wskazano w uzasadnieniu. Dodając, że nowi rzecznik i jego zastępcy „legitymują się najwyższymi kwalifikacjami merytorycznymi i etycznymi, jak również dają rękojmię prawidłowego i niezależnego wypełniania zadań oskarżyciela dyscyplinarnego".

Zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działający przy sądach apelacyjnych i sądach okręgowych mają dodatki kształtujące się na poziomie 0,2–0,4. 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.