Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 marca 2019 r. w składzie siedmiu sędziów odpowiada na wątpliwości, jakie pojawiły się przy rozpoznawaniu przez inny skład NSA skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 7 lipca 2016 r. (sygn. akt I SA/Łd 1387/15).

Zobacz również: WSA: Decyzja podatkowa bez daty dziennej jest nieważna >>

Wątpliwości te okazały się na tyle poważne, że 30 października 2018 r. NSA postanowił przedstawić do rozpoznania składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego dwa zagadnienia prawne (sygn. akt I FSK 1960/16). Po pierwsze, czy dla skuteczności zrealizowania obowiązku wynikającego z art. 70c ustawy ‒ ordynacja podatkowa, zawiadomienie, o którym mowa w tym przepisie (czyli zawiadomienie o nierozpoczęciu lub zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego – przyp. red.) należy doręczyć bezpośrednio podatnikowi czy jego pełnomocnikowi, który został ustanowiony w postępowaniu kontrolnym lub podatkowym, nawet jeżeli zawiadomienia tego dokonuje organ podatkowy, przed którym nie toczy się żadne postępowanie z udziałem pełnomocnika strony?

Zobacz w LEX: Pełnomocnik w postępowaniu podatkowym >

 

Po drugie, czy uchybienie w realizacji powyższego obowiązku winno być badane przez pryzmat jego wpływu na wynik sprawy, czy jako brak ziszczenia się materialnoprawnego skutku przewidzianego w art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji podatkowej (tj. zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego).

Zobacz w LEX: Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku z postępowaniem karnym skarbowym – na przykładach >

Uchwała oczekiwana przez ekspertów

Uchwała NSA była oczekiwana przez wielu ekspertów podatkowych z uwagi na fakt, iż dotyczyła kwestii zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego poprzez właściwe doręczenie zawiadomienia o wszczęciu postępowania karnego skarbowego w sprawie. Wątpliwości potęgowała praktyka organów podatkowych wysyłania tego typu zawiadomień jedynie do podatników a nie także do ich ustanowionych pełnomocników.

Zobacz w LEX: Znaczenie zawiadomienia o postępowaniu karnym skarbowym dla przedawnienia zobowiązań podatkowych >

Zawiadomienie także dla pełnomocnika

Tymczasem NSA w poniedziałkowej uchwale w składzie siedmiu sędziów wyraźnie stwierdził, że po pierwsze ‒ dla skuteczności zrealizowania obowiązku wynikającego z art. 70c ordynacji podatkowej, zawiadomienie należy doręczyć pełnomocnikowi podatnika, który został ustanowiony w postępowaniu kontrolnym lub podatkowym, nawet jeżeli zawiadomienia dokonuje inny organ, przed którym nie toczy się żadne postępowanie z udziałem pełnomocnika podatnika. Po drugie, że uchybienie powyższemu obowiązkowi powinno być traktowane jako brak ziszczenia się materialnoprawnego skutku przewidzianego w art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji podatkowej.

Tym samym Naczelny Sąd Administracyjny podzielił pogląd strony, że skoro podatnik ustanowił pełnomocnika, to miał w tym swój cel. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania karnego skarbowego w sprawie, skutkujące zawieszeniem biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, powinno więc być doręczone także jego pełnomocnikowi.

Zdaniem ekspertów podatkowych, już wstępne motywy uchwały pozwalają stwierdzić, iż jest to przełomowe orzeczenie NSA. 

Uchwała NSA w składzie siedmiu sędziów z 18 marca 2019 r., sygn. akt I FPS 3/18