Może to wynikać zarówno z pomyłki podczas wypełniania komunikatu przelewu (złe dane dostawcy towaru lub usługodawcy), jak i ze świadomego działania osoby realizującej przelew (np. płatność dokonywana za pośrednictwem firmy faktoringowej).
Solidarna odpowiedzialność
Ustawodawca wprowadził mechanizm zabezpieczający interes fiskusa w celu wyeliminowania sytuacji, w której podatek nie zostałby rozliczony przez sprzedawcę. Zakłada on odpowiedzialność solidarną podmiotu, który otrzymał płatność wraz ze sprzedawcą za nierozliczony przez niego podatek, wynikający z faktury zapłaconej przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności. Odpowiedzialność ta ograniczona jest do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT.
Przeanalizujmy przykład, w którym dostawca towaru wystawił fakturę dokumentującą sprzedaż na łączną kwotę 123 tys. zł brutto. Nabywca zdecydował się zrealizować płatność w całości wykorzystując do tego mechanizm split payment. Omyłkowo jednak wskazał w komunikacie przelewu złe dane sprzedawcy. Podmiot, który otrzymał płatność, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą towaru za nierozliczony przez dostawcę podatek wynikający z tej transakcji, ale tylko do kwoty otrzymanej na rachunek VAT (23 tys. zł).
Zobacz również: Podzielona płatność w VAT >>
Kłopotliwa podzielona płatność w VAT >>
Sposoby na uniknięcie odpowiedzialności
Od odpowiedzialności tej można się jednak uwolnić. W tym celu podmiot, który otrzymał płatność, musi dokonać zwrotu otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego płatność tę otrzymał (nabywcy towarów lub usługobiorcy). Powinien zrobić to niezwłocznie po uzyskaniu informacji o jej otrzymaniu.
Podobnie przedstawia się kwestia w przypadku firm faktoringowych, z tą jednak różnicą, że w celu uniknięcia odpowiedzialności solidarnej są one obowiązane do dokonania płatności na rachunek VAT sprzedawcy wskazanego na fakturze, w kwocie otrzymanej na swój rachunek VAT. Dodatkową możliwością przewidzianą dla faktora jest dokonanie płatności przy zastosowaniu split payment na rzecz zbywcy wierzytelności (dostawcy towaru lub usługodawcy) jeszcze przed otrzymaniem od nabywcy lub usługobiorcy płatności za fakturę dokumentującą nabytą przez faktora wierzytelność.
Zobacz również: Banki utrudniają korzystanie z podzielonej płatności >>
Firmy nie chcą dzielić płatności >>
Zobaczmy teraz inny przykład. 15 września 2018 r. faktor otrzymał od usługobiorcy na swój rachunek VAT 10 tys. zł. W celu wyłączenia solidarnej odpowiedzialności za nierozliczony przez sprzedawcę podatek, faktor powinien dokonać płatności tej kwoty na jego rachunek VAT. Odpowiedzialność solidarna nie wystąpiłaby także, jeżeli faktor zapłaciłby usługodawcy wykorzystując mechanizm podzielonej płatności 14 września lub wcześniej.
W obu tych przypadkach dokonanie zwrotu, czy też płatności, powinno odbyć się przy użyciu dedykowanego dla split payment komunikatu przelewu. Wskazany sposób postępowania wynika zarówno z przepisów dotyczących mechanizmu podzielonej płatności wprowadzonych do ustawy o podatku od towarów i usług, jak i regulacji zawartych w Prawie bankowym, zgodnie z którymi rachunek VAT może być obciążony m.in. w tego rodzaju sytuacjach.
Odpowiedzialność solidarna faktora jest wyłączona również w zakresie kwot, które otrzymał on od nabywcy lub usługobiorcy na rachunek VAT, jeżeli faktor zapłacił zbywcy wierzytelności (sprzedawcy) przed dniem wejścia w życie przepisów wprowadzających mechanizm podzielonej płatności (1 lipca 2018 r.).
Wojciech Jasiński, konsultant ds. podatkowych w ATA TAX
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.