W środę 7 września 2022 r. na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt Rozporządzenia Ministra Finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie wniosków o udostępnienie informacji o beneficjentach rzeczywistych oraz udostępniania tych informacji (dalej: „projekt rozporządzenia”).

Planowane zmiany znacznie ułatwią pozyskiwanie informacji o beneficjentach rzeczywistych w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych (dalej: „CRBR”). Użytkownicy CRBR (dostępnego na stronie internetowej: https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/) będą mogli posłużyć się numerem KRS lub nazwą (firmą) podmiotu. Do tej pory następowało to jedynie za pomocą numeru PESEL beneficjenta rzeczywistego, NIP zgłaszanej spółki lub imienia i nazwiska oraz daty urodzenia beneficjenta rzeczywistego (w braku PESEL).

Czytaj w LEX: Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych - KOMENTARZ PRAKTYCZNY >>>

Przyczyny zmiany

Zgodnie z uzasadnieniem do projektu rozporządzenia, rozporządzenie Ministra Finansów z 16 maja 2018 r. w sprawie wniosków o udostępnienie informacji o beneficjentach rzeczywistych oraz udostępniania tych informacji (Dz. U. z 2018 r., poz. 965), dalej „rozporządzeniem”, wydane na podstawie art. 71 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2022 r., poz. 593, z późn. zm.), dalej „ustawa”, wymaga nowelizacji w związku planowaną integracją centralnych rejestrów beneficjentów rzeczywistych państw członkowski Unii Europejskiej za pomocą europejskiej centralnej platformy. Platforma ma zawierać system integracji rejestrów.

Czytaj: Skomplikowane weryfikowanie wpisów do centralnego rejestru beneficjentów rzeczywistych>>

Integracja CRBR,  wymaga, obok dotychczas stosowanych kryteriów wyszukiwania, o których mowa w par. 4 ust. 1 rozporządzenia (numeru PESEL albo numeru NIP albo imienia, nazwiska i daty urodzenia beneficjenta rzeczywistego ‒ w przypadku beneficjentów rzeczywistych zgłoszonych do CRBR jako osoby nieposiadające numeru PESEL) również wyszukiwania podmiotów według numeru KRS, a także nazwy (firmy).

Czytaj też: Zakres niezbędnych danych pobieranych w kontekście prawidłowej identyfikacji beneficjenta rzeczywistego >>>

 


Część nazwy wystarczy do wyszukiwania

Od strony technicznej przyjęte rozwiązanie umożliwi użycie części nazwy (firmy) podmiotu jako kryterium wyszukiwania (poprzez podanie co najmniej minimalnej ilości znaków), a w przypadku wyszukania więcej niż jednego wyniku, jako wynik wyszukiwania podana zostanie informacja o pierwszych wynikach (maksymalna ilość znaków) z koniecznością doprecyzowania nazwy podmiotu. Przy czym minimalna i maksymalna ilość znaków będzie możliwa do ustalenia dopiero w trakcie modernizacji systemu.

Z uwagi na nowelizację art. 58 ustawy dokonaną ustawą z 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 815) konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich zmian w ust. 1 § 4 rozporządzenia.

Więcej podmiotów zobowiązanych

Zmiana art. 58 ustawy polega na rozszerzeniu katalogu podmiotów, które są zobowiązane do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych o trusty, których powiernicy lub osoby zajmujące stanowiska równoważne mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz o trusty, których powiernicy lub osoby zajmujące równoważne stanowiska w imieniu lub na rzecz trustu nawiązują stosunki gospodarcze lub nabywają nieruchomość na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Obowiązkiem tym objęte zostały:

  • spółki partnerskie,
  • europejskie zgrupowania interesów gospodarczych,
  • spółki europejskie,
  • spółdzielnie,
  • spółdzielnie europejskie,
  • stowarzyszenia podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego oraz
  • fundacje.

Aktualnie rozporządzenie odwołuje się jedynie do spółek (par. 4 ust. 1 pkt 2) czyli nie do pełnej kategorii podmiotów zobowiązanych do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych do CRBR. Dlatego w par. 1 w pkt 3 projektu proponuje się zmianę par. 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia. Przepis ten stanowi, że udostępnienie informacji o beneficjentach rzeczywistych następuje na podstawie podanego we wniosku kryterium określonego w pkt 1-3. 

Czytaj: NGO – niełatwo zidentyfikować beneficjenta w fundacjach i stowarzyszeniach>>

Dodatkowe kryteria wyszukiwania

Propozycja dotyczy uzupełnienia  katalogu kryteriów wyszukiwania, o dodatkowe kryteria, tj. nazwy (firmy) lub w przypadku trustu inne dane pozwalające zidentyfikować trust oraz o numer KRS, który jest uznawany (wraz z przedrostkiem PL) za wymagany przez przepisy unijne identyfikator niezbędny do identyfikacji spółek i ich oddziałów w innych państwach członkowskich w systemie połączeń rejestrów przedsiębiorstw (tzw. EUID – europejski niepowtarzalny identyfikator).

Dodatkowo, w przypadku podmiotów, o których mowa w art. 58 pkt 6, tj. regulowanych przepisami prawa obcego trustów i (ze względu na definicję w art. 2 ust. 2 pkt 24 ustawy) podobnych trustom porozumień prawnych, którym nie nadano numeru identyfikacji podatkowej w Polsce, a które dokonały zgłoszenia informacji do CRBR, projekt umożliwia wyszukiwanie w CRBR według mającego techniczny charakter numeru, pod którym trust został zarejestrowany w trakcie procesu zgłaszania informacji do CRBR.

Praktyczne aspekty projektu rozporządzenia

Projektowaną przez prawodawcę zmianę rozporządzenia należy uznać za pozytywną nie tylko ze względu na zapewnienie zgodności prawa krajowego z prawem unijnym. Zasadniczą korzyść, którą przyniesie nowelizacja rozporządzenia, stanowi ułatwienie codziennego korzystania z CRBR, zwłaszcza poprzez wprowadzenie możliwości wyszukiwania za pomocą nazwy (firmy) podmiotu. Szczególnie istotne wydaje się to z punktu widzenia podmiotów, które nie posiadają zautomatyzowanych systemów weryfikacji kontrahentów, a proces pobrania informacji o beneficjentach rzeczywistych klienta wykonują każdorazowo przez skorzystanie z portalu CRBR i pobranie pliku zawierającego wpisy podmiotu w CRBR.

Na powyższe udogodnienie przyjdzie jednak uczestnikom obrotu poczekać do 1 stycznia 2023 r. Zgodnie z par. 2 projektu, rozporządzenie wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia z wyjątkiem par. 1 pkt 3, który ma wejść w życie 1 stycznia 2023 r. Termin wejścia w życie par. 1 pkt 3 dostosowany został do możliwości wprowadzenia rozwiązań technologicznych, umożliwiających wyszukanie informacji w CRBR dzięki nowym kryteriom wyszukiwania.

Autorzy:
Wojciech Majkowski, radca prawny i doradca podatkowy, partner w zespole ds. podatku dochodowego od osób prawnych, KPMG w Polsce
Maciej Sawczuk, radca prawny, starszy konsultant w zespole ds. podatku dochodowego od osób prawnych, KPMG w Polsce