W miniony piątek weszły w życie przepisy nowelizujące ustawę o VAT dotyczące między innymi wprowadzenia nowej matrycy stawek podatkowych. Na uwagę zasługują przede wszystkim nowe stawki, jakie zostały wprowadzone dla wydawnictw elektronicznych tzw. e-booków. Rynek wydawniczy od dawna postulował obniżenie dotychczas obowiązującej stawki VAT i wprowadzeniu dla e-booków stawek podatkowych identycznych jak dla książek tradycyjnych. W rezultacie książki elektroniczne od listopada są już opodatkowane 5-proc. VAT. Prasa elektroniczna podlega natomiast stawkom 5 i 8-proc.

Niższy VAT na książki elektroniczne i prasę, ale…

- Obniżenie VAT na e-booki i e-prasę to dobry sygnał dla rynku wydawniczego w Polsce. Jeżeli spowoduje to spadek cen książek elektronicznych, może to przełożyć się też na zmniejszenie piractwa. 5-proc. VAT powinien być też zachętą dla samych wydawców, by inwestować i promować e-książki – ocenia Michał Kanownik, prezes Związku Cyfrowa Polska. Jego zdaniem, na zmiany w stawkach VAT e-booków i e-prasy czekają głównie konsumenci. Liczą, że niższy VAT – na e-booki 5 proc., a na e-prasę 8 proc. – przełoży się na spadek cen.

 

Zdaniem Kanownika, korzyści z niższego VAT to nie tylko ewentualnie niższa cena. - W grę wchodzi w ogóle poziom czytelnictwa w Polsce. A z nim nie jest najlepiej – podkreśla ekspert. Prezes związku Cyfrowa Polska zwraca uwagę, że z danych Biblioteki Narodowej wynika, że 37 proc. badanych przeczytało w ciągu ostatniego roku jedną książkę. Zaś po e-booka sięga jedynie 3-4 proc. Polaków. Dla porównania w USA, Wielkiej Brytanii czy Niemczech po e-booki sięga 25 proc. społeczeństwa. - W dobie postępującej digitalizacji powinniśmy dążyć, by statystyki te były coraz lepsze. Dlatego promowanie e-czytelnictwa jest po prostu w naszym interesie – zauważa.

Zobacz również: VAT na audiobooki - wyższy, zamiast niższego? >>

…nie na wszystko

Robert Gniezdzia, radca prawny, partner w kancelarii Chmielniak Adwokaci, zwraca jednak uwagę na pewną niekonsekwencję widoczną szczególnie w zakresie wydawnictw elektronicznych. Ekspert tłumaczy, że nowelizowany załącznik nr 10 do ustawy o VAT obniża stawkę z 23 na 5 proc. dla książek dostarczanych drogą elektroniczną. Można zatem uznać, że nowa stawka podatku VAT dotyczyć będzie każdej formy i sposobu dostarczenia e-książki. Jednakże ustawodawca wyłączył spod obniżonej stawki VAT dostarczane drogą elektroniczną publikacje (wskazane w poz. 19 załącznika nr 10 ustawy o VAT, w tym książki), które w całości lub w przeważającej mierze składają się z treści video lub możliwej do odsłuchania muzyki. Pod znakiem zapytania staje tutaj stawka VAT na audiobooki.

- Zauważyć należy, że audiobook nie jest niczym innym, niż tzw. książką mówioną, w której mogą nie wystąpić żadne elementy muzyczne. Książka w postaci pliku elektronicznego jest niczym innym jak nagraniem dźwiękowym zawierającym tekst książki czytanym przez aktorów, lektora bądź samego autora książki – podkreśla Robert Gniezdzia. Jego zdaniem, cel wprowadzenia nowej matrycy stawek VAT, przynajmniej co do sposobu kwalifikacji książek czytanych nie został w pełni osiągnięty i mogą pojawić się wątpliwości interpretacyjne co do tego jaka stawka podatkowa obejmuje dostawę audiobooków. Pole do interpretacji pojawi się w sytuacji, jeśli audiobook będzie zawierał dodatkowe elementy muzyczne podnoszące atrakcyjność samego nagrania.

Resort finansów tłumaczył, co prawda, że 5-proc. VAT będzie miał zastosowanie także do audiobooków, jednak interpretacja przepisów w tym zakresie nie daje stuprocentowej pewności. Jak podkreśla Robert Gniezdzia, stosowanie wyższej stawki VAT na tzw. audiobooki wydaje się być niezgodne z celem nowelizacji a tym bardziej, nie jest ono uzasadnione zwłaszcza w kontekście coraz większej popularności treści dostarczanych w tej formie.

Dwie stawki VAT na czasopisma

Po zmianie przepisów, od 1 listopada, czasopisma dostarczane drogą elektroniczną są opodatkowane według dwóch stawek VAT - 5 i 8 proc. Wyższa stawka VAT dotyczy gazet czy czasopism, nawet ilustrowanych lub zawierających materiały reklamowe – z wyłączeniem czasopism regionalnych lub lokalnych. Jedynie dla tych ostatnich przewidziano niższą stawkę VAT.

Czasopisma specjalistyczne zdefiniowane w art. 2 pkt 27f ustawy o VAT są natomiast opodatkowane wyższym podatkiem niż były wcześniej. Stawka VAT wzrosła w tym przypadku z 5 do 8 proc.