Gmina zajmuje się sprzedażą i montażem stolarki okiennej. W grudniu pobierze zaliczki na sprzedaż usługi łącznie ze stolarką okienną. Otrzymaną zaliczkę opodatkowała wg 7% stawki VAT. Montaż okien wykona w styczniu. Usługa będzie wykonana w mieszkaniu w bloku.
Jaką stawką VAT firma będzie musiała opodatkować w 2008 r. swoją działalność?
1) W tym przypadku stosować będziemy dotychczasowe przepisy. Decyduje o tym moment przyjęcia zaliczki. W związku z tym zastosowanie będzie miała stawka 7% VAT.
2) Moim zdaniem w większości przypadków także po 1 stycznia 2008 r. będziecie mogli stosować stawkę 7% VAT dla wykonywanych czynności.

Ad 1)
Jeśli chodzi o stawkę właściwą dla pobranej zaliczki, to należy zauważyć, że decyduje o tym moment powstania obowiązku podatkowego. Zakładam, że swoją czynność (w zakresie montażu stolarki okiennej, której nie jesteście producentem) firma kwalifikuje jako usługi budowlane (budowlano-montażowe). Dla tych czynności obowiązek podatkowy powstaje zatem na zasadzie określonej w art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u.
Tak więc obowiązek podatkowy powstaje z chwilą pobrania (otrzymania) płatności. Jeśli zatem zaliczka zostanie przyjęta w grudniu, to obowiązek podatkowy powstanie jeszcze w grudniu.
Stawkę właściwą dla tych czynności należy zatem określić wedle przepisów obowiązujących jeszcze w grudniu 2007 r. Obecnie - w przeciwieństwie do początkowego okresu obowiązywania przepisów u.p.t.u. - nie ma już w zasadzie wątpliwości, że czynność sprzedaży i montażu okien (stolarki okiennej) należy traktować jako usługę. W związku z tym na podstawie art. 146 ust. 1 pkt 2 lit. a) u.p.t.u. zastosować należy w tym przypadku stawkę 7% VAT. Zgodnie z powołanym przepisem do dnia 31 grudnia 2007 r. stosuje się stawkę w wysokości 7% w odniesieniu do robót budowlano-montażowych oraz remontów i robót konserwacyjnych związanych z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą.
Ad 2)
Przepis art. 41 ust. 12 u.p.t.u. w nowym brzmieniu stanowi, że 7% stawkę podatku stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.
Wszystkie te czynności - czy to dostawa towarów, czy to świadczenie usług - podlegać będą opodatkowaniu według stawki 7% VAT, o ile obiekty budowlane lub ich części zostały zaliczone do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.
Przepis art. 41 ust. 12a u.p.t.u. definiuje "budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym" jako obiekty budownictwa mieszkaniowego, (czyli budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11) lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych.
Przepisy zastrzegają jednak, że do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym nie zalicza się:
1.   budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m2;
2.   lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m2.
W tych przypadkach wszakże obiekty te nie są w całości nieobjęte społecznym programem budownictwa mieszkaniowego, a jedynie w tej części, w której metraż tych budynków, czy też lokali przekracza odpowiednio 300 m2, bądź 150 m2. Przepis art. 41 ust. 12c u.p.t.u. stanowi bowiem, że w przypadku budownictwa mieszkaniowego przekraczającej powyższe limity 7% stawkę VAT stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej.
Przykładowo zatem, jeśli mieszkanie ma powierzchnię użytkową wynoszącą 180 m2, to wówczas liczymy proporcję (150/180) x 100% = 83,33%. Wtedy 83,33% podstawy opodatkowania będzie podlegać według stawki 7%, zaś reszta podstawy opodatkowania (16,67%) będzie podlegać opodatkowaniu według stawki 22%.
Przepisy przewidują, że stawka 7% ma zastosowanie m.in. do czynności remontu i modernizacji obiektów budowlanych objętych społecznym programem mieszkaniowym. Jeśli zatem Wasze czynności (w zakresie sprzedaży i montażu okien) zaliczyć będzie można do remontu i modernizacji lokalu mieszkalnego (a wydaje się, że za takie należy je uznać), to wówczas można będzie stosować stawkę 7% VAT na opisanych wyżej zasadach.
Podkreślić wszakże należy, że wbrew wcześniejszym projektom nowe przepisy nie odnoszą się odrębnie i bezpośrednio do czynności polegających na wymianie okien (i drzwi wejściowych) w budynkach, bądź lokalach zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Nie jest wykluczone, że znowu pojawią się spory pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi, co do tego, czy "wymianę okien i drzwi wejściowych" można uznać za remont (bądź modernizację) - które w budownictwie mieszkaniowym będą objęte stawką 7% VAT - czy też jest to dostawa towarów z montażem, (która będzie musiała korzystać ze stawki 22% VAT).