W niniejszej sprawie spór sprowadzał się do udzielenia odpowiedzi na pytanie czy następca prawny, tj. osoba prawna powstała w wyniku łączenia się osób prawnych, może korzystać z uprawnień, jakie wiążą się z wydaniem interpretacji indywidualnych jego poprzednikowi prawnemu.

W przedmiotowej sprawie spółka w rezultacie połączenia, zgodnie z art. 494 k.s.h. zostanie następcą prawnym. Na gruncie przepisów Ordynacji podatkowej (o.p.) spółka, jako przejmujący, wstąpi we wszelkie prawa i obowiązki spółek przejmowanych. Zdaniem spółki po połączeniu przejdą na nią, jako na następcę prawnego, także prawa wynikające z interpretacji indywidualnych.

Fiskus nie zgodził jednak się ze spółką i wskazał, że interpretacja nie zawiera rozstrzygnięć stanowiących i kształtujących, a jedynie ocenę prawną podatnika. Dopiero jej wykonanie (zastosowanie się do niej) wywiera określone skutki wobec podatnika i ewentualnie organu podatkowego. Dlatego też sama interpretacja nie wiąże podatnika, samo jej wydanie nie daje mu ochrony. Taka ochrona jest gwarantowana temu podatnikowi, który zastosuje się do niej. Tym samym w opinii fiskusa, aby prawo do ochrony przeszło na następcę w drodze sukcesji, poprzednik musiał zastosować się do interpretacji indywidualnej.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd kasacyjny, tak jak i fiskus, wskazał, że prawo z tytułu uzyskanej interpretacji indywidualnej powstaje dopiero z powodu i w zakresie zastosowania się do niej przez jej adresata. Na etapie wydawania interpretacji indywidualnej stanowi ona w istocie wyłącznie wymianę poglądów między zainteresowanym, a organem interpretacyjnym na temat zastosowania i wykładni operatywnej prawa podatkowego w relacji do określonego stanu faktycznego.

Sąd wskazał, że prawa w rozumieniu art. 93 § 1 o.p., tj. w postaci ochrony wynikającej z art. 14k, i nast. o.p., powstają w momencie zastosowania się przez zainteresowanego do interpretacji przed jej zmianą bądź uchyleniem. Ochrona ta (zasada nieszkodzenia) wynika w tym wypadku wprost z przepisów prawa podatkowego (art. 14k i art. 14m o.p.). Następca prawny zainteresowanego może zatem przejąć uprawnienia gwarancyjne (ochronne), wynikające z interpretacji prawa podatkowego udzielonej w indywidualnej sprawie pod warunkiem, że uprawnienia te przed przejęciem (połączeniem, zawiązaniem) nabył sam zainteresowany. Zgodnie z ogólną regułą sukcesji podatkowej może on bowiem nabyć wyłącznie prawa nabyte i istniejące w momencie utraty bytu prawnego przez zainteresowanego. Następca prawny zainteresowanego może w związku z tym skorzystać z ochrony, o jakiej mowa w art. 14k i art. 14m o.p. wyłącznie wówczas, gdy zainteresowany, któremu udzielono interpretacji, zastosował się do niej przed dniem połączenia (przejęcia). Uzyska przy tym ochronę tylko w takim zakresie i na takich samych warunkach, na jakich przysługiwałaby jego poprzednikowi prawnemu.

Wyrok NSA z 27 lutego 2013 r., II FSK 1385/11

Zobacz także:

Załącznik do wniosku nie może być podstawą wydania interpretacji