Już nie tylko dyrektor KIS, ale i wojewódzkie sądy administracyjne, zajmują stanowisko niekorzystne dla członków zarządu, którzy, oprócz rozliczenia kontraktów menedżerskich według skali podatkowej (stawki 12 i 32 proc.), chcieliby świadczyć na rzecz spółki usługi doradztwa opodatkowane ryczałtem. Tymczasem jeszcze do niedawna fiskus potwierdzał, że ta sama osoba może zarządzać spółką i jej doradzać. A to pozwalało korzystniej rozliczać część dochodów.
Zaostrzenie stanowiska organów podatkowych
Jak wskazuje Aleksander Dyl, doradca podatkowy, lider praktyki podatków osobistych w Kancelarii Ożóg Tomczykowski, od pewnego czasu zauważalne jest zaostrzenie podejścia dyrektora KIS do osób, które świadczą w ramach działalności gospodarczych usługi na rzecz podmiotów, w których jednocześnie pełnią funkcje członków zarządu lub posiadają status wspólników. Jeszcze na początku roku organ wydawał bowiem interpretacje, w których – o ile zakres usług wykonywanych w ramach działalności gospodarczej nie pokrywał się z zakresem obowiązków zarządczych – potwierdzał możliwość rozliczania dochodów z działalności gospodarczej na zasadach właściwych dla tego źródła.
- Od kilku miesięcy wnioskodawcy otrzymują zaś postanowienia odmawiające wydania interpretacji indywidualnej w tym zakresie, uzasadniane powzięciem podejrzenia chęci osiągnięcia korzyści podatkowej wskutek sztucznego działania. Niestety, cierpią na tym ci podatnicy, którzy faktycznie pełnią więcej niż jedną rolę w spółce i których model działania ma podstawy inne niż podatkowe. – mówi Aleksander Dyl.
- Organy podatkowe zmieniają zdanie w zależności od tego, jak zmienia się – w tym akurat przypadku – stawka opodatkowania. Widocznie uznały, że 15 proc. za usługi doradztwa związanego z zarządzaniem to zbyt korzystna stawka. Nie wzięto pod uwagę wcześniejszych interpretacji, z których wynikało, że w relacjach ze spółką można działać w podwójnej roli. Moim zdaniem nawet trzeba wyraźnie rozgraniczyć usługi doradztwa, z którego spółka działając przez swoje organy może skorzystać lub nie, i faktyczne zarządzanie na podstawie kontraktu managerskiego – mówi dr Izabela Andrzejewska-Czernek, radca prawny.
Czytaj w LEX: Opodatkowanie wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu spółki kapitałowej na przykładach >
WSA zgadzają się z fiskusem
Fiskus wygrywa jednak przed sądami. Przykładem może być wyrok WSA w Poznaniu z 30 maja 2023 r. (sygn. I SA/Po 6/23). Sprawa dotyczyła członka zarządu spółki, który jednocześnie prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. W ramach tej działalności zawarł ze spółką umowę ramową o świadczenie usług specjalistycznych i zapytał, czy może rozliczać się ryczałtem.
Dyrektor KIS uzyskał w tej sprawie opinię szefa Krajowej Administracji Skarbowej, że istnieje uzasadnione przypuszczenie, że działania podatnika mogą stanowić czynność lub element czynności zmierzającej do unikania opodatkowania. Korzyścią będzie m.in. preferencyjne opodatkowanie wynagrodzenia. Na tej podstawie dyrektor KIS wydał postanowienie o odmowie wydania interpretacji.
WSA zgodził się z fiskusem i orzekł, że dyrektor KIS przedstawił argumenty, na podstawie, których opisany schemat działania może cechować sztuczność, a jego realizacja skutkuje możliwością osiągnięcia potencjalnej korzyści podatkowej, sprzecznej z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej.
Czytaj w LEX: Opodatkowanie kontraktu menedżerskiego >
Podobnie niekorzystne dla członku zarządu rozstrzygnięcie zawiera wyrok WSA w Gdańsku z 6 czerwca 2023 r. (sygn. I SA/Gd 283/23). W tym przypadku członek zarządu chciał wykonywać na rzecz usługi handlowe (PKWiU 74.90.20.0). Zapytał o możliwość rozliczenie ich ryczałtem 8,5 proc. Dyrektor KIS odmówi wydania interpretacji, uzasadniając, że planowane działania mogą mieć na celu osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z przepisem i celem przepisu ustawy podatkowej.
- Łączenie funkcji prezesa zarządu i obowiązków zleceniobiorcy w zakresie wykonywania opisanych usług prawidłowo oceniono jako sytuację, w której wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia będzie kształtować dochód spółki jako koszt uzyskania przychodu, a dochód wspólnika będzie podlegać opodatkowaniu niższemu niż z tytułu uzyskania dywidendy. Wątpliwości organu interpretacyjnego znalazły potwierdzenie w stanowisku szefa KAS – czytamy w uzasadnieniu wyroku.
Czytaj w LEX: Przychody osób należących do zarządów, rad nadzorczych, komisji i innych organów stanowiących osób prawnych >
Podobnie orzekł WSA w Kielcach w wyroku z 22 czerwca br. (sygn. I SA/Ke 174/23). Spór dotyczył umowy członka zarządu spółką o świadczenie usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. WSA orzekł, że zostanie osiągnięta korzyść podatkowa w postaci pomniejszenia kwoty faktycznej dywidendy podlegającej opodatkowaniu 19 proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Podatnik częściowo zapłaci ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, którego stawka jest w każdym wypadku niższa niż 19 proc.
- Dyrektor KIS – wykorzystując brak możliwości weryfikacji okoliczności faktycznych i ich uzasadnienia w ramach postępowania interpretacyjnego – postanawia o odmowie wydania interpretacji wobec każdego, nawet jeśli konkretna sytuacja danego wnioskodawcy w praktyce nie kwalifikowałaby się pod zastosowanie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (GAAR). Sądy administracyjne przyznają zaś, że dyrektor KIS działa w ramach prawa, ponieważ w postępowaniu interpretacyjnym rzeczywiście brakuje podstaw do badania okoliczności faktycznych czy rozstrzygania o zastosowaniu (lub niezastosowaniu) klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania - wyjaśnia Aleksander Dyl.
Prezes nie ma prawa do ryczałtu
W niektórych przypadkach dyrektor KIS wydaje interpretacje, ale niekorzystne dla podatników. Przykładem jest stanowisko z 15 czerwca 2023 r. (nr 0112-KDIL2-2.4011.1102.2021.4.AA). Dotyczy mężczyzny, który pełni funkcję członka zarządu w dwóch spółkach akcyjnych na podstawie kontraktu menedżerskiego. Planuje dodatkowo świadczyć usługi doradztwa związane z zarządzaniem na rzecz dwóch lub większej liczby spółek w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej. Zapytał, czy usługi doradztwa związane z zarządzaniem (PKWiU 70.22.16.) może rozliczać ryczałtem według stawki 15 proc.
Dyrektor KIS stwierdził jednak, że mężczyźnie w ogóle nie przysługuje prawo do ryczałtu. To oznacza, że całość swoich dochodów musi rozliczyć według skali podatkowej, czyli stawek 12 i 32 proc. Dodatkowo od nadwyżki ponad 1 mln zł musiałby zapłacić 4 proc. daniny solidarnościowe.
- Wymieniony zakres czynności w ramach umowy B2B wskazuje na kierowniczą (decyzyjną) rolę, skutkującą tym, że umowa ta jest w swej istocie umową mającą charakter co najmniej podobny do umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktu menedżerskiego lub umowy o podobnym charakterze, o których mowa w art. 13 pkt 9 ustawy o PIT – stwierdził dyrektor KIS.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Kontrakty menedżerskie na gruncie PIT >
Ważny stan faktyczny
- W mojej ocenie w stanie faktycznym przedstawionym w tym konkretnie wniosku o interpretację, trudno byłoby uznać stanowisko podatnika za prawidłowe – mówi Joanna Narkiewicz-Tarłowska, dyrektor i doradca podatkowy w Vialto Partners
Wyjaśnia, że w wnioskodawca przyznał, że czynności wykonywane na podstawie kontraktu menedżerskiego nie będą różnić się od czynności świadczonych przez niego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Zgodnie z przepisami ustawy o PIT przychody z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze są traktowane dla celów podatkowych jako przychody z działalności wykonywanej osobiście, a nie z działalności gospodarczej. Zatem, nawet jeśli usługi tego typu świadczymy w ramach działalności gospodarczej, na podstawie umowy B2B, to nie będą mogły korzystać z opodatkowania przewidzianego dla przychodów z działalności gospodarczej, w tym z preferencji podatkowych.
- W praktyce podatnicy świadczący różnego rodzaju usługi, w tym o charakterze zarządczym oraz innym niż zarządczym (np. doradcze, specjalistyczne itp.) rozdzielają je w formie dwóch różnych umów. Jedna obejmuje usługi zarządcze, które są opodatkowane według skali podatkowej, a druga usługi inne niż zarządcze, które w niektórych przypadkach mogą korzystać z preferencji przewidzianych dla przychodów z działalności gospodarczej – mówi Joanna Narkiewicz-Tarłowska.
Czytaj w LEX: Optymalizacja świadczeń na rzecz członków rad nadzorczych i zarządów >
Chcesz zapisać ten artykuł i wrócić do niego w przyszłości? Skorzystaj z nowych możliwości na Moje Prawo.pl
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
