Według szacunków rządu, po zmianie przepisów np. półlitrowa butelka wódki może podrożeć o ok. 1,4 zł, a paczka papierosów o ok. 1 zł. Budżet państwa ma natomiast zyskać ok. 1,7 mld zł. Rząd chce, aby te zmiany weszły w życie już 1 stycznia 2020 r. Sejm uchwalił je na listopadowym posiedzeniu. Senat ma natomiast zająć się nowelizacją na posiedzeniu w dniach 17-18 grudnia.
Wątpliwości co do terminu wejścia w życie zmian mają senaccy legislatorzy. Ich zdaniem rodzi on niebezpieczeństwo naruszenia konstytucyjnych standardów.
- Rada Ministrów mając świadomość terminów obowiązujących w toku całego procesu legislacyjnego, kierując się społeczną wagą wprowadzanej zmiany zdecydowała o zaproponowaniu parlamentowi terminu wejścia w życie ustawy z dniem 1 stycznia 2020 r. Należy podkreślić, że zmiana stawek akcyzy na używki wynika przede wszystkim z rosnących kosztów przeciwdziałania skutkom społecznym i zdrowotnym konsumpcji napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych - poinformowało Ministerstwo Finansów, dodając, że weryfikacja zaproponowanego terminu wejścia w życie tej ustawy zależy od autonomicznych decyzji podejmowanych przez obie izby parlamentarne i Prezydenta RP.
Według resortu za polityką prozdrowotną przemawia fakt, że w ciągu roku z powodu chorób odtytoniowych umiera blisko 70 tys. Polaków, a alkohol powoduje 12 tys. zgonów rocznie.
Ministerstwo przypomina, że w przeszłości zmiana stawek akcyzy na wyroby tytoniowe i napoje alkoholowe także następowała w ostatnich dniach grudnia. Tak było w przypadku podwyżek: w 2012 r., kiedy ustawę ogłoszono 30 grudnia 2011 r.; w 2013 r. - ustawę ogłoszono 24 grudnia 2012 r.; w 2014 r. - ustawę ogłoszono 27 grudnia 2013 r.; w 2015 r. - ustawę ogłoszono 23 grudnia 2014 r.
Biuro Legislacyjne Senatu zwróciło uwagę, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, z klauzuli demokratycznego państwa prawnego, której pochodną jest zasada ochronny zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, wynika konstytucyjna zasada dostatecznie długiego okresu pomiędzy ogłoszeniem a wejściem w życie ustawy. Odpowiednie vacatio legis ma umożliwić adresatom ustawy zapoznanie się z nowymi regulacjami prawnymi i pozwolić im na dostosowanie się do zmieniającego się stanu prawnego. Standardem jest okres 14 dni od dnia jej ogłoszenia.
Prawnicy Senatu przypominają, że po uchwaleniu ustawy przez Sejm należy jeszcze znaleźć czas na rozpatrzenie ustawy przez Senat (oraz ewentualne rozpatrzenie poprawek Senatu przez Sejm), a także na podpisanie ustawy przez Prezydenta.
Czytaj więcej: Planowane zmiany w akcyzie mogą być niezgodne z Konstytucją >
