Globalizacja sprzyja wykorzystywaniu coraz bardziej skomplikowanych struktur optymalizacyjnych. Również w Polsce coraz częściej mamy do czynienia z wykorzystywaniem wysoko zaawansowanej inżynierii podatkowej.
Podatki to nie tylko prawo i liczby
Wraz z globalizacją problematyka podatkowa staje się dziedziną interdyscyplinarną, bowiem coraz więcej zdarzeń ma charakter transgraniczny, a co za tym idzie - należy je analizować nie tylko przez pryzmat prawa podatkowego krajowego i unijnego, ale również przez pryzmat międzynarodowego prawa podatkowego. Sama specyfika międzynarodowego prawa podatkowego (umów o unikaniu podwójnego opodatkowania) jest dość skomplikowana i wielopłaszczyznowa. Często umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania – ze względu na datę jej podpisania – nie przystają do dzisiejszej rzeczywistości gospodarczej. Skutkiem tego jest ich wykorzystywanie nie do unikania podwójnego opodatkowania, a do unikania opodatkowania.
Przy transakcjach międzynarodowych nierozłącznym elementem polityki transakcyjnej są instrumenty ekonomiczne (finansowe). Ich specyfika jest dość zróżnicowana – od najbardziej prostych, po niezwykle skomplikowane instrumenty hybrydowe. Stąd trudno dzisiaj odpowiedzialnie zajmować się strategiami podatkowymi bez gruntownej wiedzy z zakresu ekonomii czy finansów. Aby trafnie oceniać skutki podatkowe konkretnych transakcji i zdarzeń, należy dokonywać oceny nie tylko z punktu widzenia analizy przepisów prawa, ale i oceny skutków gospodarczych. Przykładów jest wiele, m.in. ceny transferowe, klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, instrumenty hybrydowe.
Zobacz również: Sankcje VAT mają uszczelnić system podatkowy >>
Bez inżynierii podatkowej nie da się funkcjonować
To wszystko powoduje, że analizując skutki transakcji międzynarodowych stykamy się z wysoko zaawansowaną inżynierią podatkową. Podatki zaczynamy postrzegać w nowym świetle. Co za tym idzie - wiedza podatkowa wymaga innego podejścia i nowoczesnego kształcenia. Nie wystarczy już biegła znajomość krajowego prawa podatkowego, wsparta znajomością orzecznictwa krajowego czy unijnego. Coraz częściej musimy wspierać się wiedzą ekonomiczną, która ściśle koresponduje z regulacjami międzynarodowego prawa podatkowego.
Konieczne dostosowanie systemów podatkowych
Państwa wysokorozwinięte, w których działalność transgraniczna podmiotów stała się powszechną praktyką obrotu gospodarczego, dostosowują swój system podatkowy. Wraz z tym również edukacja podatkowa przeszła gruntowne zmiany. Już na poziomie uniwersyteckim kształcenie z zakresu problematyki podatkowej ma charakter interdyscyplinarny – zarówno prawny, jak i ekonomiczny. Doskonale to można zauważyć na przykładzie prestiżowych amerykańskich uczelni wyższych, które dostosowało sposób edukacji zarówno na poziomie akademickim, jak również w ramach wszelkiego rodzaju programach podatkowych executixe. Również czołowe ośrodki naukowe w Europie zachodniej stawiają na tego typu kształcenie (Wielka Brytania, Francja, Holandia, Niemcy czy Austria).
Nowe spojrzenie na podatki
Te wszystkie tendencje skutkują tym, ze również w Europie Środkowej dochodzi do innego spojrzenia na kształcenie/dokształcanie specjalistów z zakresu podatków. Coraz więcej transakcji międzynarodowych dokonywanych przez podmioty powiązane w tej części Europy, wymaga nowatorskiego podejścia do wiedzy podatkowej i trendów gospodarczych. Naprzeciw tym wyzwaniom wyszła również Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, która zaproponowała nowatorski program kształcenia/dokształcania w ramach nowych studiów podyplomowych pt. „Podatki w krajowym i międzynarodowym obrocie gospodarczym”. Unikatowa formuła studiów wzorowana jest na programach podatkowych prowadzonych na amerykańskich uczelniach. Program oparty jest na modułach z wyselekcjonowanymi, praktycznymi, najbardziej aktualnymi zagadnieniami problemowymi. Prezentowana problematyka podatkowa ma charakter interdyscyplinarny – zarówno ekonomiczny, jak i prawny. Dokonuje się przekrojowej analizy zagadnień podatkowych z punktu widzenia prawa krajowego, unijnego i międzynarodowego. Zajęcia wykładowe oparte na praktycznej analizie problemów, połączone z konwersatorium dyskusyjnym prowadzone są przez unikatowy skład ponad 50 wykładowców-praktyków z różnych środowisk (sędziowie NSA, kadra kierownicza MF, doświadczeni doradcy podatkowi będący partnerami wielkich firm doradztwa podatkowego, jak również naukowcy SGH, którzy są jednocześnie praktykami).
Program tych studiów wpisuje się w trendy nowoczesnego kształcenia i dedykowany jest osobom zajmującym się problematyką podatkową i podsiadającym doświadczenie w zakresie podatków, które chciałyby poszerzać swoją wiedzę i doskonalić swoje umiejętności zarówno z perspektywy ekonomicznej, jak i prawnej.
Autor: dr hab. prof. SGH Dominik J. Gajewski, kierownik Centrum Analiz i Studiów Podatkowych, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
