W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwrócił się lekarz działający jako zarejestrowany przedsiębiorca. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej współpracuje ze spółką, która dostarcza dla innej spółki sprzęt medyczny. Producent sprzętu medycznego organizuje dla lekarzy szkolenia poza granicami kraju na tematy ściśle związane z ich specjalizacją. Udział w takich szkoleniach jest dla lekarzy całkowicie bezpłatny.

To producent sprzętu pokryje z własnych środków w całości wydatki na przelot i powrót lekarza do i z miejsca szkolenia, jego noclegi i wydatki na jego wyżywienie. Zatem lekarz nie będzie zaliczał przedmiotowych wydatków we własne koszty uzyskania przychodów. Jednocześnie skorzysta z szeregu nieodpłatnych świadczeń.

Lekarz zapytał fiskusa, czy będzie przysługiwało mu prawo do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT. Chodzi tu o diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem. Sam lekarz uważa, że nieodpłatne świadczenia, których będzie beneficjentem będą objęte zakresem zwolnienia, do wysokości określonego limitu, gdyż nie zaliczy ich do swoich kosztów uzyskania przychodów i poniesie je w celu uzyskania przychodów.

Fiskus się nie zgodził. Uznał, że w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT, posłużono się terminem „podróż”, którą w sensie ogólnym jest wykonywanie zadania poza miejscowością, w której znajduje się siedziba (zleceniodawcy bądź spółki), bądź stałe miejsce wykonywania zadań, jako zleceniobiorca. Powyższy przepis może zatem odnosić się do świadczeń za czas podróży przysługujących m.in. osobom wykonującym czynności wynikające z umowy zlecenie i o dzieło, działalności artystycznej, literackiej, naukowej itp. Jeżeli więc z umów zawartych pomiędzy zlecającymi wykonanie określonych czynności a ww. osobami wynikać będzie, że zlecający zobowiązuje się do zwrotu poniesionych kosztów podróży związanych z wykonaniem tych czynności, to świadczenia otrzymane z tego tytułu przez wykonujących czynności przy spełnieniu przytoczonych wyżej warunków i do wysokości limitów mogą co do zasady korzystać ze zwolnienia z opodatkowania.

Lekarz, który został zaproszony na zorganizowane szkolenie poza granicami kraju nie zawarł ze spółką żadnej umowy, z której wynikałby obowiązek zapewnienia tych świadczeń ze względu na łączącą ich więź prawną. Wymagana jest bowiem w tym względzie realizacja świadczeń wzajemnych, pomiędzy, co najmniej dwoma stronami, nie zaś jednostronnej samego organizatora szkolenia. Dlatego lekarz z tytułu tej podróży nie uzyska żadnych diet i innych należności za czas jej trwania.

W związku z brakiem odpłatności za udział w szkoleniu Wnioskodawca uzyska jednak przychód z ww. nieodpłatnych świadczeń, który nie korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ani żadnego innego przepisu tej ustawy.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 30 lipca 2015 r., sygn. akt IBPB-1-1/4511-94/15/ESZ, LEX nr 269798

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego