W przedmiotowej sprawie wspólnik spółki osobowej zwrócił się do fiskusa z pytaniem czy wartość zapłaconego przez spółkę PCC z tytułu zmiany umowy spółki w związku z wniesieniem do niej wkładu stanowi dla wszystkich wspólników spółki koszt uzyskania przychodu.

Zdaniem wspólnika kwota zapłaconego przez spółkę PCC powinna być rozliczana przez wszystkich wspólników, dotychczasowych, jak też nowych. Wydatek taki, jako koszt uzyskania przychodu, powinien obciążać wszystkich wspólników, a nie tylko tego wspólnika, który wnosi wkład. Zastosowanie znajdzie tu zasada proporcjonalnego udziału wspólnika w zyskach/stratach spółki.

Fiskus uznał jednak, że koszty uzyskania przychodów należy odnosić do tego źródła przychodów, z którymi dane wydatki są związane. W rezultacie nie można kosztów uzyskania przychodów ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT (kapitały pieniężne i prawa majątkowe) odnosić do źródła przychodów wskazanego w art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy (pozarolnicza działalność gospodarcza). Są to bowiem dwa odrębne, niezależne źródła przychodów. Wydatki, o których mowa stanowić będą koszty uzyskania przychodów w przypadku otrzymania przychodów z prawa majątkowego, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 oraz art. 18 ustawy o PIT. Koszt ten podlega więc rozliczeniu w chwili zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce.

Sprawa trafiła ostatecznie do NSA. Zdaniem sądu kasacyjnego nie można uznać za koszt uzyskania przychodu PCC uiszczonego przez spółkę z tytułu wniesienia do niej wkładu niepieniężnego przez wspólnika. Jednak przyczyną jest zupełnie inny fakt. A mianowicie na skutek wniesienia wkładu do spółki osobowej po stronie wnoszącego go wspólnika nie powstaje przychód a w konsekwencji nie jest możliwe uznanie, że z powyższą czynnością wiążą się koszty uzyskania przychodu.

Sąd podkreślił, że w przypadku wniesienia do spółki jawnej wkładu przez wspólnika ten ostatni nie otrzymuje udziału w majątku spółki. Przysługujący mu udział kapitałowy służy jedynie określeniu jego przyszłych praw, w tym prawa do udziału w zysku, który stanowić będzie jednak przychód opodatkowany z innego tytułu niż wniesienie wkładu do spółki.

Sąd wskazał, że inaczej jest w przypadku wniesienia wkładu na pokrycie udziału w spółce z o. o., gdzie umowa spółki musi określać ilość i wartość nominalną udziałów przyznanych w zamian za wkład rzeczowy. Wymogu takiego nie przewidziano w przypadku spółek osobowych, co oznacza, że wspólnik nie otrzymuje w zamian żadnych udziałów w kapitale spółki.

Podsumowując, wniesienie wkładu do spółki osobowej jest neutralne podatkowo. Z tej przyczyny, skoro z wniesieniem wkładu nie wiąże się powstanie przychodu, nie jest możliwe uznanie uiszczonego w związku z tą czynnością PCC za koszt uzyskania przychodu.

Wyrok NSA z 6 lutego 2014 r., II FSK 1385/12

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego