Tomasz Krywan w komentarzu praktycznym opublikowanym w Vademecum Głównego Księgowego zwraca uwagę, że taka możliwość pojawi się jednak tylko, jeżeli konieczność korekty nie będzie spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką. W pozostałych przypadkach, tak jak dotychczas, pozostaje korekta wsteczna - czytamy w komentarzu.

Korekta przychodów - zasady obowiązujące do końca 2015 r.

Zasady, które będą obowiązywać od 1 stycznia 2016 r. zostały wprowadzone ustawą z 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów – dalej: nowelizującą. Zanim jednak przejdziemy do ich omówienia, przypomnijmy jak jest obecnie.

Otóż w ustawach o podatku dochodowym nie ma przepisów określających zasad korygowania przychodów. Przyjmuje się w związku z tym, że przychody korygowane powinny być wstecznie, tj. poprzez zmniejszenie lub zwiększenie przychodów w okresie rozliczeniowym ich powstania. Dotyczy to również sytuacji, gdy korekta przychodów nie jest spowodowana błędem lub pomyłką, np. w przypadkach, gdy korekta przychodów jest konsekwencją przyjęcia zwrotu towarów, czy udzielenia rabatu.

Taka praktyka jest dla podatników dużą uciążliwością, gdyż w przypadku korekty przychodów osiągniętych w poprzednich latach podatkowych wymaga korekty złożonych za te lata zeznań podatkowych. Co więcej, w przypadku zwiększania przychodów konsekwencją takiej praktyki było powstawanie u podatników zaległości podatkowych.

Korekta przychodów - zasady obowiązujące od początku 2016 r.

W celu częściowej zmiany takiego stanu rzeczy od 1 stycznia 2016 r. w ustawie o PIT oraz w ustawie o CIT, dodany zostanie przepis stanowiący, że jeżeli korekta przychodów nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie przychodów osiągniętych w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty. Przepis ten będzie miał także zastosowanie do osób fizycznych osiągających przychody z działalności gospodarczej opodatkowane w formie ryczałtu.

Szczególna sytuacja wystąpi, jeżeli w okresie rozliczeniowym, w którym będzie miało nastąpić zmniejszenie przychodów, podatnik nie osiągnie przychodu lub osiągnie przychody niższe od kwoty zmniejszenia. Wówczas, co do zasady, podatnicy będą obowiązani zwiększyć koszty uzyskania przychodów o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone przychody. Wyjątek będzie dotyczyć osób fizycznych osiągających przychody z działalności gospodarczej opodatkowane w formie ryczałtu – takie osoby zmniejszeń przychodów obowiązane będą dokonywać w kolejnych okresach rozliczeniowych.

Korekt będzie można dokonywać przez okres tożsamy z okresem przedawnienia się zobowiązania podatkowego, którego dotyczy korygowany przychód. Najczęściej zatem korekty tej będzie się dokonywać przez okres pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku za rok podatkowy uzyskania przychodu, którego dotyczy korekta.

Ponadto, z 1 stycznia 2016 r. dodanych zostanie szereg przepisów określających szczególne okresy rozliczeniowe dokonywania korekty w przypadku różnych zmian związanych z podatnikiem.

Korekta kosztów uzyskania przychodów - zasady obowiązujące do końca 2015 r.

Tak jak w przypadku przychodów, tak i w przypadku kosztów uzyskania przychodów obecnie przyjmuje się najczęściej, że powinny być one zawsze korygowane wstecznie, tj. w dacie powstania tych przychodów. Dotyczy to również sytuacji, gdy korekta kosztów nie była spowodowana błędem lub pomyłką, np. w przypadkach, gdy korekta kosztów jest konsekwencją dokonania zwrotu towarów, czy przyznaniem rabatu.

Niejednokrotnie wymaga to od podatników korygowania złożonych już zeznań podatkowych. Co gorsze, często na skutek zmniejszeń kosztów uzyskania przychodów powstają zaległości podatkowe. Dlatego też część sądów administracyjnych odrzuca stanowisko o konieczności korekty kosztów uzyskania przychodów w dacie ich powstania i uważa, że należy to czynić w dacie wystawienia faktury korygującej (w przypadku podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów metodą kasową) lub w dacie ujęcia (zaksięgowania) faktury korygującej w księgach rachunkowych.@page_break@

Korekta kosztów uzyskania przychodów - zasady obowiązujące od początku 2016 r.

Na szczęście z początkiem 2016 r. się to zmieni. Zarówno bowiem do ustawy o PIT., jak i do ustawy o CIT. zostanie dodany przepis stanowiący, że jeżeli korekta kosztu uzyskania przychodu, w tym odpisu amortyzacyjnego, nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie kosztów uzyskania przychodów poniesionych w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty.

Dodane zostaną także przepisy określające sposób rozliczania korekty, jeżeli w okresie rozliczeniowym, w którym będzie miała zostać rozliczona korekta kosztów uzyskania przychodów, podatnik nie poniesie kosztów uzyskania przychodów lub kwota poniesionych kosztów uzyskania przychodów będzie niższa niż kwota zmniejszenia. W przypadkach takich podatnik będzie obowiązany do zwiększenia przychodów o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty uzyskania przychodów.

Zobacz: Korekta kosztów i przychodów >>

Teoretycznie omawiane przepisy nie będą miały zastosowania do korekty kosztów uzyskania przychodów, do których mają zastosowanie art. 24d ustawy o PIT lub art. 15b ustawy o CIT. Należy jednak zauważyć, że wskazane przepisy zostaną od 1 stycznia 2016 r. uchylone, a w konsekwencji wyłączenia, o których mowa, będą miały zastosowanie tylko w zakresie dokonywania przez podatników zwiększeń kosztów uzyskania przychodów o kwoty zmniejszeń dokonane do końca 2015 r.

Korekty będą dokonywane przez okres tożsamy z okresem przedawnienia się zobowiązania podatkowego, którego dotyczy korygowany przychód. Najczęściej zatem korekty tej będzie się dokonywać przez okres pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku za rok podatkowy poniesienia kosztu uzyskania przychodu, którego dotyczy korekta.

Tak jak w przypadku korygowania przychodów, tak i w przypadku korygowania kosztów uzyskania przychodów dodano także szereg przepisów określających szczególne okresy rozliczeniowe dokonywania korekty w przypadku różnych zmian związanych z podatnikiem.

Omówione przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2016 r., jednak będą mieć zastosowanie również do korygowania przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów, uzyskanych lub poniesionych przed tym dniem.. A zatem nowe zasady korygowania przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów dotyczą także przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów osiąganych w 2015 r., jak również osiągniętych w poprzednich latach. Potwierdziło to zarówno Ministerstwo Gospodarki w komunikacie z 22 września 2015 r., jak i Ministerstwo Finansów w komunikacie z 25 września 2015 r.