Regulacje dotyczące wierzyciela

Zgodnie z nowymi regulacjami podatnik (wierzyciel) będzie miał prawo do skorygowania podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku nieuregulowanych wierzytelności, od których terminu płatności upłynęło 150 dni (a nie jak obecnie 180 dni). Dokonanie takiej korekty będzie zatem możliwe w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od terminu płatności wierzytelności, pod warunkiem jednak, że do dnia złożenia deklaracji, w której dokonuje się korekty, wierzytelność nie zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie. Oczywiście wierzyciel może zrealizować przysługujące mu prawo do korekty w terminie późniejszym, jednak należy mieć na uwadze, że korekta ta może być dokonana wyłącznie w ciągu 2 lat, licząc od końca roku, w którym została wystawiona faktura dokumentująca nieuregulowaną wierzytelność.
Zasada dokonania powrotnej korekty w przypadku uregulowania przez kontrahenta całości lub części należności pozostała bez zmian. Nadal zatem w przypadku, gdy po złożeniu deklaracji, w której wierzyciel dokonał korekty, jego kontrahent ureguluje należność bądź należność ta zostanie zbyta w jakiejkolwiek formie podatnik (wierzyciel) będzie miał obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego. Korekta ta będzie dokonywana w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana przez kontrahenta lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności korekta będzie dokonywana w odniesieniu do tej części.

    Zmiany w VAT w 2013 i 2014 roku

Zmianie natomiast uległy warunki dokonywania przez wierzyciela korekty podstawy opodatkowania oraz podatku należnego:

  • 1. Odstąpiono od obowiązku zawiadamiania dłużnika o zamiarze skorygowania przez wierzyciela podstawy opodatkowania oraz podatku należnego. Rezygnacja z tego warunku oznacza, że wierzyciel w celu skorzystania z ulgi na złe długi nie będzie już uzależniony od uzyskania potwierdzenia odbioru przez dłużnika ww. zawiadomienia.
  • 2. Zrezygnowano z obowiązku zawiadamiania dłużnika o dokonanej korekcie i przesyłania kopii takiego zawiadomienia do organu podatkowego.
  • 3. Zmodyfikowano i uzupełniono warunki dokonania korekty. Zgodnie z nowymi wymogami na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji, w której dokonuje się korekty:
    • wierzyciel i dłużnik muszą być podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni oraz,
    • dłużnik nie może być w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
  • 4. Zmodyfikowano zasadę zawiadamiania organu podatkowego o dokonanej korekcie. Wierzyciel, tak jak obecnie, do deklaracji w której dokonuje korekty będzie obowiązany załączyć informację o dokonanej korekcie, wskazując w niej kwoty korekty oraz dane dłużnika. Nowością w tym zakresie jest określenie urzędowego wzoru takiego zawiadomienia (VAT–ZD) oraz zaznaczenie w deklaracji podatkowej (dla dokonujących korekty obowiązuje nowy wzór deklaracji), że taką korektę składa.

W myśl nowych regulacji podatnik (wierzyciel) decydując się na skorzystanie z „ulgi na złe długi” będzie korygował zarówno podatek należny jak i podstawę opodatkowania. W związku z tym należy pamiętać, że dokonywana korekta podstawy opodatkowania będzie miała wpływ w roku jej dokonywania na wysokość rocznego obrotu, a tym samym na proporcję ustalaną na podstawie art. 90 ustawy o VAT przez podatnika korzystającego z proporcjonalnego odliczania.

Regulacje dotyczące dłużnika

Zgodnie z nowymi regulacjami podatnik (dłużnik) będzie miał obowiązek skorygowania całości (lub części) uprzednio odliczonego podatku naliczonego wynikającego z faktury jeżeli nie ureguluje całości (lub części) należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. Obowiązek dokonania korekty ciąży na dłużniku niezależnie od faktu, czy jego wierzyciel skorzystał z ulgi na złe długi, czy też nie.
Zmianie uległ również moment dokonania przez dłużnika korekty podatku. Zgodnie z nowymi przepisami korekta powinna być dokonana w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Oznacza to, że dłużnik będzie dokonywał korekty podatku na bieżąco, bez konieczności „cofania” się do okresu rozliczeniowego, w którym pierwotnie odliczył podatek wynikający z niezapłaconej faktury. Dłużnik nie będzie zobowiązany do dokonania korekty tylko wówczas, gdy ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu tego okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu płatności tej należności.
Nie uległa natomiast zmianie możliwość powrotnego dokonania korekty (w całości lub w części) mającej na celu zwiększenie podatku naliczonego w sytuacji uregulowania przez dłużnika należności (całości lub jej części). Dłużnik jest jednak obowiązany zaznaczyć w deklaracji podatkowej (w nowym wzorze), że dokonuje takiej powrotnej korekty.

   Nowe zasady stosowania ulgi na złe długi >>>

W przypadku stwierdzenia przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej, że dłużnik nie dokonał stosownej korekty podatku naliczonego ustalona zostanie sankcja w wysokości 30 proc. kwoty podatku naliczonego podlegającego korekcie. Sankcja ta nie będzie nakładana jedynie w przypadku osób fizycznych, które będą podlegać z tego samego tytułu odpowiedzialności karnej na gruncie Kodeksu karnego skarbowego.

Regulacje dotyczące zarówno wierzyciela jak i dłużnika

Rozporządzeniem Ministra Finansów z 14 grudnia 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług określono nowe wzory deklaracji podatkowych VAT-7, VAT-7K oraz VAT-7D. Podatnicy (zarówno wierzyciel jak i dłużnik) składając deklaracje podatkowe, w których dokonują korekty z tytułu nieuregulowanych wierzytelności będą obowiązani zastosować nowy wzór deklaracji. Z uwagi na znaczne opóźnienia w regulowaniu należności przez dłużników możliwe będą sytuacje, w których ich uregulowanie będzie miało miejsce już po zmianie statusu podatników, tj. z podatników VAT czynnych na podatników VAT zwolnionych. W takiej sytuacji podatnicy zwolnieni z podatku VAT po otrzymaniu lub uregulowaniu należności będą odpowiednio obowiązani lub uprawnieni do dokonania korekty podatku w złożonej, wyłącznie na tę okoliczność, deklaracji podatkowej.

Przepisy przejściowe

Nowe zasady stosowania tzw. ulgi na złe długi mają zastosowanie do wierzytelności, które powstaną od 1 stycznia 2013 r. oraz do wierzytelności powstałych przed tą datą, których nieściągalność została uprawdopodobniona (zgodnie z nowymi zasadami) już w 2013 r., tj. w 2013 r. upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu ich płatności. W praktyce oznacza to, że nowe zasady będą miały zastosowanie do nieuregulowanych należności z terminem płatności określonym w umowie lub na fakturze na dzień 4 sierpnia 2012 r. lub późniejszym.

Stosowanie nowych zasad do wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona w 2013 r. czyli w 2013 r. upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu ich płatności oznacza, że dłużnik będzie obowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym ten 150. dzień upłynął. Jeżeli zatem ten 150. dzień upłynie w styczniu 2013 r. to już w deklaracji za ten miesiąc lub pierwszy kwartał 2013 r. (jeśli podatnik rozlicza się kwartalnie) wystąpi obowiązek dokonania korekty.

W poniedziałek kolejne informacje o zmienianych przepisach dotyczące kredytu pod zwrot VAT i transakcji transgranicznych

Czytaj także o zmianach dotyczących kasowej metody rozliczania VAT w artykule Zobacz jakie zmiany w VAT czekają nas w 2013 roku

Czytaj inne artykuły na ten temat:

Kto i kiedy skorzysta z ulgi na złe długi

Nowe warunki korzystania z ulgi na złe długi

Nowe przepisy o uldze na złe długi działają wstecz

Na jakich zasadach podatnik może w 2013 r. skorzystać z ulgi na złe długi?

Polecamy nasz e-Poradnik:

Nowe zasady stosowania ulgi na złe długi [EBOOK PDF]

Autorzy:  Mariusz Jabłoński, Tomasz Krywan, Adam Bartosiewicz, Karol Różycki, Michał Wojtas, Paweł Ziółkowski

Publikacja zawiera omówienie przepisów regulujących tematykę ulgi na złe długi, a także praktyczne porady jak krok po kroku odzyskać podatek należny od niezapłaconych wierzytelności. Czytaj więcej >>