Styczniowa zmiana przepisów wprowadziła obowiązek zgłaszania działań lub transakcji, które mogą prowadzić do optymalizacji rozliczeń podatkowych. Co do zasady, raportowaniu podlegają schematy podatkowe stosowane od 1 stycznia br. Obowiązujące przepisy nakazują jednak weryfikację rozliczeń i przekazanie stosownych informacji za okresy wcześniejsze. Chodzi o okresy po 25 czerwca do końca 2018 r. dla transakcji transgranicznych i od 1 listopada do 31 grudnia 2018 r. dla transakcji krajowych.
Sprawdź w LEX: Raportowanie schematów podatkowych przez biura rachunkowe >
Informację o schemacie podatkowym przekazuje się drogą elektroniczną do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Najważniejsze raporty to MDR-1 i MDR-3. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że w pierwszym raporcie przekazuje się informacje o planowanym wykorzystaniu schematu podatkowego, którego efektem miałaby być oszczędność podatkowa. W MDR-3 przekazuje się natomiast informacje, które dotyczą rozwiązań, z których podatnik już skorzystał. Podaje się w nim specjalny numer nadawany przy składaniu raportu MDR-1.
Kwestia raportowania cały czas budzi jednak wiele kontrowersji. Problemem jest określenie podmiotów, które muszą składać MDR-3.
Problematyczny MDR-3
Artykuł 86j ordynacji podatkowej nakłada obowiązek przekazywania informacji o dokonaniu jakichkolwiek czynności elementu schematu podatkowego lub uzyskanej korzyści (tzw. MDR-3) na korzystających. Jak tłumaczy Grzegorz Symotiuk, doradca podatkowy w TAX Doradztwo Podatkowe i Finansowe Symotiuk i Wspólnicy, czytając literalnie ten przepis należy wskazać, że dotyczy on wszystkich korzystających, a nie kwalifikowanych korzystających, czy też korzystających, którzy dokonują czynności w zakresie schematów podatkowych podlegających zgłoszeniu do Szefa KAS.
Zobacz również: Raportowanie schematów podatkowych do pilnej poprawy >>
Korzystający czy kwalifikowany korzystający?
Korzystającym, pisząc prostym językiem, jest każdy podmiot, który podejmuje działania, prowadzące do optymalizacji podatkowej. Dopiero następne przepisy wskazują, że w przypadku schematów podatkowych krajowych, zgłoszenie schematu podatkowego dotyczy dużych podmiotów. Obowiązek raportowania spoczywa tu zatem na tzw. kwalifikowanych korzystających.
- Jeżeli przepis art. 86j ordynacji nie wskazuje, jaka konkretnie grupa korzystających ma złożyć raport MDR-3, można twierdzić, że dotyczy on wszystkich korzystających. Dodatkowo, przepis wskazuje, że jeżeli schemat podatkowy nie został zgłoszony, to MDR-3 musi być uzupełniony o informacje, jak zgłoszenie schematu podatkowego MDR-1 – podkreśla Symotiuk. Jego zdaniem, może dojść do sytuacji, kiedy absolutnie każdy schemat podatkowy powinien być raportowany na MDR-3 (ewentualnie uzupełniony o dane z MDR-1), bez względu na to, jaki to jest schemat podatkowy i kto jest korzystającym.
W takiej sytuacji nawet najprostsza optymalizacja podatkowa, dopuszczona nawet przez ustawy podatkowe, jak przejście przez rzemieślnika na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, czy też na kartę podatkową, może zostać uznane za schemat podatkowy, z zastosowania którego należy zdać raport MDR-3. - Moim zdaniem nie taki był cel tych przepisów. Jest to jednak poważny błąd ustawodawcy, który wymaga pilnej interwencji, najlepiej na poziomie ustawowym, a nie w formie suplementu, erraty, uzupełnienia czy wyjaśnienia do objaśnień podatkowych – podsumowuje ekspert.
- Zgadzam się, że przepisy dotyczące MDR nadają się wyłącznie do gruntownego przerobienia i uproszczenia – stwierdza Radosław Maćkowski, doradca podatkowy i współtwórca MVP TAX. Zwraca uwagę, że mamy jeszcze co najmniej pół roku na wdrożenie Dyrektywy MDR we właściwej formie (tzn. uwzględniającej ograniczony zakres optymalizacji podatkowych, zwłaszcza tych transgranicznych, a nie praktycznie wszystkich możliwych optymalizacji). Ekspert przypomina, że Polska chciała być w awangardzie państw wdrażających te przepisy i doprowadziła do paradoksalnej sytuacji, w której zostały uchwalone pośpiesznie, bez rzetelnych konsultacji z zainteresowanymi środowiskami, a nawet wbrew wyraźnym protestom doradców podatkowych, adwokatów i radców prawnych. Wadliwe przepisy próbowano ratować objaśnieniami podatkowymi, które wprowadziły jeszcze większe zamieszanie. - Przypominam, że na początku marca 2019 r. rzecznik małych i średnich przedsiębiorców poprosił ministra finansów o wydanie dodatkowych objaśnień podatkowych w zakresie niewyjaśnionych wątpliwości dotyczących MDR. Warto wiedzieć, że rzecznik tak naprawdę poprosił ministra finansów o objaśnienia podatkowe do wydanych jeszcze w styczniu objaśnień podatkowych. Nie widziałem do tej pory odpowiedzi MF na ten wniosek - podsumowuje ekspert MVP TAX . Czy to oznacza, że Ministerstwo Finansów samo nie do końca wie, jak interpretować przygotowane przez siebie przepisy i jak wybrnąć z niektórych absurdów?
Innego zdania jest jednak dr Grzegorz Kujawski, doradca podatkowy, partner w KNDP. Tłumaczy on, że zarówno analiza całości przepisów dotyczących raportowania schematów podatkowych, jak i ich ratio legis nakazują przyjąć, że jedynie kwalifikowany korzystający jest zobowiązany do informowania o realizacji schematu podatkowego. Wykonanie tego obowiązku wymaga profesjonalnej wiedzy oraz umiejętności. Raportować należy nie tylko unikanie opodatkowania, lecz i przewidziane przez ustawodawcę, dozwolone optymalizacje podatkowe. - Nie wydaje się też, żeby w interesie administracji skarbowej było analizowanie powtarzających się wielokrotnie raportów dotyczących takich samych działań. Rozpoznaniu funkcjonujących na rynku schematów służy już obowiązek ich raportowania przez promotora – podkreśla dr Kujawski.
Zobacz procedury:
Sposób przekazywania informacji o schematach podatkowych >
Raportowanie schematów podatkowych – wykonanie obowiązków Wspomagającego >
Raportowanie schematów podatkowych – wykonanie obowiązków Korzystającego >
Raportowanie schematów podatkowych – wykonanie obowiązków Promotora >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
