Autorem projektu nowelizacji jest Ministerstwo Finansów.

- Konieczne jest szersze kontrolowanie firm audytorskich, bowiem firmy te oraz biegli rewidenci odgrywają istotną rolę w transakcjach zawieranych na rynku kapitałowym. Znaczna część zadań dotyczących nadzoru publicznego nad firmami audytorskimi wykonywana jest przez Polską Izbę Biegłych Rewidentów (PIBR), pod nadzorem Komisji Nadzoru Audytowego. Jednak obecnie KNA nie ma odpowiednich narzędzi pozwalających kontrolować jakość usług świadczonych przez firmy audytorskie w obszarze rynku kapitałowego, np. związanych z prospektami emisyjnymi obecnych lub przyszłych emitentów papierów wartościowych - wynika ze stanowiska rządu. Głównymi przychodami agencji mają być opłaty za nadzór pobierane od firm audytorskich. Źródłem jej przychodów mają być również opłaty za rozpatrzenie wniosku o wpis na listę firm audytorskich oraz środki ze zwrotu kosztów postępowania dyscyplinarnego.

Nowy organ nadzoru

Agencja powstanie jeszcze w tym roku. Od 1 stycznia 2020 r. będzie już działać w pełni. Przepisy projektu ustawy przewidują możliwość finansowania działalności agencji z dotacji budżetu państwa. Koszty działalności urzędu pokrywane będą przede wszystkim z jej przychodów, takich jak: opłata z tytułu nadzoru od firm audytorskich, opłaty za wpis na listę firm audytorskich oraz inne przychody. Nadzór nad nowo utworzoną jednostką ma sprawować minister finansów.
 

Będzie nowy kontroler

Nowy organ kontroli ma zapewnić skuteczny system monitorowania działalności firm audytorskich. Zdaniem resortu finansów, obecnie funkcjonujący system nadzoru publicznego nad działalnością firm audytorskich opiera się w dużej mierze na nadzorze pośrednim, w którym istotną rolę odgrywa samorząd zawodowy. Organem nadzoru publicznego jest Komisja Nadzoru Audytowego (KNA). Jak podkreśla MF, znaczna część zadań z zakresu nadzoru publicznego jest wykonywanych przez Polską Izbę Biegłych Rewidentów (PIBR), pod nadzorem KNA. Obecnie KNA nie ma wystarczających narzędzi pozwalających na sprawdzanie jakości usług świadczonych przez firmy audytorskie w zakresie np. związanym z prospektami emisyjnymi obecnych lub przyszłych emitentów papierów wartościowych.

Zobacz również: Doradcy podatkowi bronią tajemnicy zawodowej >>

Trzeba ustalić granice optymalizacji podatkowej >>

Działalność PIBR wymaga naprawy

Według MF, analiza działań podejmowanych w zakresie nadzoru PIBR nad usługami innymi niż badanie ustawowe, pokazuje, iż samorząd zawodowy nie podejmował dotychczas działań w tym zakresie. Jak podkreśla MF, w ciągu roku funkcjonowania ustawy o biegłych rewidentach, PIRB nie podjął uchwały o zakresie kontroli usług objętych krajowymi standardami wykonywania zawodu innych, niż badania ustawowe np. przeglądy sprawozdań finansowych jednostek i badania historycznych informacji finansowych zamieszczanych w prospekcie emisyjnym, co uniemożliwiło przeprowadzanie kontroli wykonywania tego rodzaju usług.

Zobacz również: Zdolność do kontynuacji działalności - weryfikacja biegłego rewidenta >>

Odpowiedzialność dyscyplinarna biegłego rewidenta >>

Udział biegłego rewidenta w inwentaryzacji >>

Odpowiedzialność biegłego rewidenta za rzetelność dowodów księgowych >>

Nowy organ uprawniony będzie do przeprowadzania kontroli bezpośrednich w odniesieniu do wszystkich usług objętych standardami wykonywania zawodu świadczonych przez firmy audytorskie. Organizacją nowej instytucji nadzoru ma zająć się specjalny pełnomocnik MF.

 


Rola PIBR będzie ograniczona

Rząd planuje, że PIBR w nowym systemie nadzoru publicznego, będzie realizowała będzie zadania w ramach nadzoru publicznego jedynie w bardzo ograniczonym zakresie. Ostateczną odpowiedzialność za nadzór nad realizacją tych zadań ma ponosić nowo powołana instytucja nadzoru. - Agencja będzie miała uprawnienia do prowadzenia postępowań dyscyplinarnych wobec wszystkich biegłych rewidentów, którzy dopuścili się przewinienia dyscyplinarnego (w związku z usługami objętymi standardami wykonywania zawodu) oraz kierowania wniosków do sądu o ich ukaranie. Jej wyłączną kompetencją będzie również prowadzenie postępowań administracyjnych i nakładanie kar na wszystkie firmy audytorskie za przewinienia popełnione w związku ze świadczeniem przez nie usług atestacyjnych i pokrewnych (będących przedmiotem nadzoru publicznego sprawowanego przez Agencję). Ma też prowadzić listę firm audytorskich (zadanie to przejmie od PIBR) - czytamy w komunikacie rządu.

Oznacza to, że pełną odpowiedzialność za funkcjonowanie systemu nadzoru publicznego nad firmami audytorskimi i biegłymi rewidentami będzie ponosić nowo powołana agencja. PIBR zachowa natomiast prawo ustanawiania krajowych standardów wykonywania zawodu biegłego rewidenta, zasad etyki zawodowej oraz kontroli doskonalenia zawodowego, a także realizowania zadań dotyczących zatwierdzania i rejestracji biegłych rewidentów. PIBR ma także prowadzić postępowania dyscyplinarne przeciwko biegłym rewidentom za przewinienia inne niż powstałe przy wykonywaniu zawodu, np. powstałe przy świadczeniu doradztwa czy usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego pozostaną bez zmian.