Wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania osób prawnych to proponowana już wcześniej w roku 2011 inicjatywa, która teraz została dopracowana w szczegółach w ramach szerszego pakietu reform opodatkowania przedsiębiorstw. Ma ona ułatwić firmom prowadzenie działalności na jednolitym rynku, zmniejszyć związane z tym koszty finansowe, a jednocześnie umożliwić skuteczne zapobieganie unikaniu opodatkowania.

Aby możliwe było osiągnięcie szybkich postępów, wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania osób prawnych została opracowana w rozbiciu na dwa łatwiejsze do wdrożenia etapy. Najpierw może zostać osiągnięte porozumienie w kwestii wspólnej podstawy opodatkowania, tak aby zarówno przedsiębiorstwa, jak i państwa członkowskie mogły odczuć wymierne korzyści. Wkrótce potem powinna zostać przeprowadzona konsolidacja, która umożliwi wykorzystanie pełnego potencjału nowego systemu.

Dwa dodatkowe wnioski legislacyjne zaproponowane przedwczoraj mają na celu usprawnienie aktualnego systemu rozstrzygania w UE sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zaostrzenie obowiązujących przepisów w zakresie przeciwdziałania nadużyciom. Wszystkie te proponowane działania umożliwią stworzenie prostego i sprzyjającego przedsiębiorczości otoczenia podatkowego.

1. Wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania osób prawnych

Dzięki wspólnej skonsolidowanej podstawie opodatkowania po raz pierwszy firmy będą stosować takie same zasady przy obliczaniu swoich zysków podlegających opodatkowaniu w całej UE. W porównaniu z poprzednim wnioskiem legislacyjnym, nowy system opodatkowania przedsiębiorstw:

- będzie obowiązkowy dla dużych międzynarodowych koncernów, które dysponują największymi możliwościami pod względem agresywnego planowania podatkowego, co zagwarantuje, że przedsiębiorstwa, których globalne przychody przekraczają 750 mln euro rocznie, zostaną opodatkowane tam, gdzie rzeczywiście osiągają zyski;

- wyeliminuje luki w prawie, które prowadzą obecnie do przenoszenia zysków do celów podatkowych;

- będzie zachęcać przedsiębiorstwa do finansowania swojej działalności kapitałem własnym i pozyskiwania środków z rynków oraz rezygnacji z zadłużania się;

- będzie wspierać innowacje poprzez zachęty podatkowe na rzecz badań i rozwoju technologicznego, które są związane z faktyczną działalnością gospodarczą.

Stawki podatku od osób prawnych nie są objęte nowym systemem – swobodę ich ustalania zachowują państwa członkowskie. Nowy system doprowadzi jednak do stworzenia przejrzystszego, skuteczniejszego i sprawiedliwszego systemu obliczania podstawy opodatkowania dla przedsiębiorstw transgranicznych, co zasadniczo zreformuje opodatkowanie osób prawnych w UE.

Wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania poprawi funkcjonowanie jednolitego rynku dla przedsiębiorstw

Przedsiębiorstwa będą odtąd mogły korzystać z jednego zbioru przepisów i współpracować z administracją podatkową swojego kraju, aby złożyć pojedynczą deklarację podatkową dotyczącą całej działalności prowadzonej w UE. Dzięki nowemu systemowi czas przeznaczany na czynności konieczne do tego, aby dostosować się do przepisów, powinien zostać skrócony o 8 proc., a czas niezbędny do tego, aby utworzyć spółkę zależną, powinien zostać skrócony nawet o 67 proc., co ułatwi przedsiębiorstwom, w tym MŚP, rozwój działalności za granicą.

Wprowadzone zostaną zachęty do podejmowania działań sprzyjających wzrostowi, takich jak inwestycje w badania i rozwój technologiczny i finansowanie kapitałowe, co wspomoże realizację bardziej ogólnych celów UE, takich jak ożywienie gospodarcze, tworzenie miejsc pracy i zwiększanie inwestycji. Pełne wdrożenie nowego systemu może skutkować zwiększeniem całkowitych inwestycji w UE nawet o 3,4 proc.

Przedsiębiorstwa będą mogły kompensować swoje straty w jednym państwie członkowskim zyskami w innym. Zostaną usunięte przeszkody podatkowe takie jak podwójne opodatkowanie, a wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania zwiększy pewność prawną w dziedzinie opodatkowania poprzez stworzenie stabilnego, przejrzystego, ogólnounijnego systemu opodatkowania osób prawnych.

Wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania pomoże zwalczać unikanie opodatkowania

Wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania pozwoli wyeliminować rozbieżności między systemami krajowymi, które są obecnie wykorzystywane do agresywnego planowania podatkowego. Wyeliminuje również ceny transferowe i preferencyjne systemy podatkowe, które są obecnie wykorzystywanie głównie do unikania opodatkowania. Nowy system zawiera również solidne środki zwalczania nadużyć, aby położyć kres przenoszeniu przez firmy zysków do krajów spoza UE. Ponieważ wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania będzie obowiązkowa dla największych koncernów wielonarodowych w UE, przedsiębiorstwa, w przypadku których istnieje największe ryzyko agresywnego planowania podatkowego, nie będą w stanie podejmować prób uniknięcia opodatkowania na dużą skalę.

Wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania osób prawnych będzie wspierać wzrost, zatrudnienie i inwestycje w UE

Nowy system zapewni przedsiębiorstwom stałe i przewidywalne zasady oraz sprawiedliwe i równe warunki, a także ograniczy koszty procedur i zmniejszy formalności administracyjne. Dzięki temu UE będzie atrakcyjniejszym rynkiem dla inwestycji i działalności gospodarczej. Nowy system będzie również wspierać badania i rozwój technologiczny, które są główną siłą napędową wzrostu gospodarczego. Przedsiębiorstwa będą miały prawo do bardzo wysokich odliczeń wydatków na badania i rozwój, co będzie niezwykle korzystne zwłaszcza dla młodych i innowacyjnych firm, które zdecydują się na stosowanie zasad nowego systemu.

Ponadto wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania osób prawnych pozwoli uporać się z problemem faworyzowania przez system podatkowy zadłużenia kosztem korzystania z kapitału własnego, ponieważ będzie przewidywać ulgę z tytułu pozyskiwania kapitału własnego. Co roku przedsiębiorstwa będą mogły odliczyć od podatku stały odsetek nowego kapitału własnego, złożony ze stopy procentowej wolnej od ryzyka i premii z tytułu ryzyka. W obecnych warunkach rynkowych odsetek ten będzie wynosić 2,7 proc. Zachęci to przedsiębiorstwa do poszukiwania bardziej stabilnych źródeł finansowania i wykorzystywania możliwości rynków kapitałowych, zgodnie z celami unii rynków kapitałowych. Zapewni to również korzyści pod względem stabilności finansowej, gdyż przedsiębiorstwa z silniejszą bazą kapitałową będą mniej podatne na wstrząsy.

2. Rozstrzyganie sporów dotyczących podwójnego opodatkowania

Komisja zaproponowała również ulepszony system rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania w UE. Podwójne opodatkowanie stanowi poważną przeszkodę dla przedsiębiorstw, gdyż pociąga za sobą niepewność, niepotrzebne koszty i problemy z płynnością. Obecnie prowadzonych jest w UE około 900 sporów dotyczących podwójnego opodatkowania, szacowanych łącznie na kwotę 10,5 mld euro. Komisja zaproponowała, aby obecnie stosowane mechanizmy rozwiązywania sporów zostały lepiej dostosowane do potrzeb przedsiębiorstw. W szczególności obejmą one szerszy wachlarz spraw, a państwa członkowskie będą miały konkretne terminy na uzgodnienie wiążącego rozwiązania w sprawie podwójnego opodatkowania.

3. Rozwiązanie problemu rozbieżności pomiędzy systemami podatkowymi krajów UE i krajów spoza UE

Trzeci spośród przedstawionych w dzisiejszym pakiecie wniosków legislacyjnych zawiera nowe środki służące temu, aby uniemożliwić przedsiębiorstwom wykorzystywanie luk prawnych wynikających z rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych występujących pomiędzy systemami podatkowymi państw członkowskich i państw spoza UE w celu uniknięcia opodatkowania. Rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych występują, gdy różne kraje stosują różne zasady opodatkowania niektórych dochodów lub podmiotów. Przedsiębiorstwa mogą wykorzystywać tego rodzaju rozbieżności do unikania opodatkowania w poszczególnych krajach. Dyrektywa w sprawie przeciwdziałania unikaniu opodatkowania, w kwestii której osiągnięto porozumienie w lipcu, już uwzględnia rozbieżności w obrębie UE. Przjęty przedwczoraj wniosek legislacyjny stanowi uzupełnienie tej dyrektywy, gdyż dotyczy problemu rozbieżności w przypadku krajów spoza UE; wniosek ten został przedstawiony na prośbę państw członkowskich.

Pakiet zawiera również komunikat ogólny, w którym omówiono względy polityczne i gospodarcze przemawiające za przyjęciem wniosków legislacyjnych, jak również oceny skutków dotyczące wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych i mechanizmu rozstrzygania sporów.

Wszystkie te wnioski legislacyjne zostaną teraz przedłożone Parlamentowi Europejskiemu do konsultacji i Radzie do przyjęcia.