W dniu 14 stycznia 2010 r. spółka z o.o. zawarła z osobą fizyczną umowę potrącenia w formie aktu notarialnego. Z powodu przesunięcia terminu wykonania prac budowlanych, klient poniósł szkodę w wysokości 5000 zł. Klient posiadał nieuregulowane zobowiązanie wobec spółki za wykonanie prac dodatkowych w wysokości 6500 zł. Spółka uznała roszczenie klienta i postanowiła dokonać wzajemnego potrącenia przysługujących stronom wierzytelności. W związku z powyższym została wystawiona klientowi faktura korekta na prace dodatkowe uwzględniająca kwotę wynagradzającą szkodę.
Czy klient musi zapłacić podatek od ww. odszkodowania?
Wystąpi tutaj przychód podatkowy dla klienta. Nie będzie on korzystał z żadnych zwolnień podatkowych. Na kwotę (wartość) tego przychodu trzeba będzie wystawić PIT-8C.
Zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W sytuacji opisanej w pytaniu nie mamy do czynienia z fizycznym otrzymaniem odszkodowania. Roszczenie klienta z tytułu odszkodowania zostało uznane, jednakże nastąpiło potrącenie kwoty odszkodowania z przysługującą firmie budowlaną wierzytelnością z tytułu prac dodatkowych.
Należy wszakże zwrócić uwagę, że niezależnie od tego, czy uznamy, iż odszkodowanie zostało otrzymane (względnie postawione do dyspozycji klienta), czy też nie – przychód powstanie. Jeśli bowiem uznać, że odszkodowania klient nie otrzymał (ani też nie zostało mu ono postawione do dyspozycji), to wówczas należałoby konsekwentnie uznać, że prace dodatkowe zostały na rzecz klienta wykonane w części nieodpłatnie.
W każdym razie będziemy tutaj mieli do czynienia z przychodem po stronie klienta – albo w postaci kwoty otrzymanego (postawionego do dyspozycji) odszkodowania, albo w postaci częściowo nieodpłatnego świadczenia (prac dodatkowych wykonanych za częściową tylko odpłatnością; z przepisu art. 11 ust. 2b u.p.d.o.f. wynika, że wartością przychodu będzie w tym przypadku różnica między wartością rynkową tych świadczeń a odpłatnością ponoszoną przez klienta).
Należałoby się zastanowić, czy ewentualnie możemy mieć tutaj do czynienia z zastosowaniem jakiegoś zwolnienia podatkowego, zwłaszcza w przypadku uznania, że mamy tutaj do czynienia z otrzymaniem (postawieniem do dyspozycji) odszkodowania.
Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. wynika, że od podatku dochodowego wolne są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, jednakże zastrzega się, że ze zwolnienia nie korzystają m.in. odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe. W tym przypadku raz, że nie jestem przekonany, czy zasady ustalania odszkodowania wynikają tutaj bezpośrednio z ustawy, to dwa – odszkodowanie jest otrzymane na podstawie ugody (umowy) pozasądowej. Nie może ono zatem korzystać ze zwolnienia od podatku.
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f. od podatku dochodowego wolne są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono,
Tutaj odszkodowanie nie jest otrzymywane ani na podstawie wyroku sądowego, ani na podstawie ugody sądowej. Nie może więc korzystać ze zwolnienia podatkowego na tej podstawie.
Z powyższego wynika, że od kwoty otrzymanego (postawionego do dyspozycji odszkodowania) klient będzie musiał zapłacić podatek dochodowy.
Firma budowlana nie jest w tym przypadku płatnikiem zaliczek na podatek dochodowy, ani płatnikiem zryczałtowanego podatku od tych świadczeń. Są to bowiem dla klienta przychody z tzw. innych źródeł, a zatem firma budowlana "wypłacająca" (stawiająca do dyspozycji te przychody), czy też dokonująca tych świadczeń (świadczenia częściowo odpłatnego) nie jest płatnikiem.
Na firmie będzie jednak ciążył obowiązek wystawienia formularza PIT-8C na dokonywane świadczenia. Obowiązek ten wynika z przepisu art. 42a u.p.d.o.f.
Informacja PIT-8C powinna zostać sporządzona i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazana podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.
Czy klient musi zapłacić podatek od ww. odszkodowania?
Wystąpi tutaj przychód podatkowy dla klienta. Nie będzie on korzystał z żadnych zwolnień podatkowych. Na kwotę (wartość) tego przychodu trzeba będzie wystawić PIT-8C.
Zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W sytuacji opisanej w pytaniu nie mamy do czynienia z fizycznym otrzymaniem odszkodowania. Roszczenie klienta z tytułu odszkodowania zostało uznane, jednakże nastąpiło potrącenie kwoty odszkodowania z przysługującą firmie budowlaną wierzytelnością z tytułu prac dodatkowych.
Należy wszakże zwrócić uwagę, że niezależnie od tego, czy uznamy, iż odszkodowanie zostało otrzymane (względnie postawione do dyspozycji klienta), czy też nie – przychód powstanie. Jeśli bowiem uznać, że odszkodowania klient nie otrzymał (ani też nie zostało mu ono postawione do dyspozycji), to wówczas należałoby konsekwentnie uznać, że prace dodatkowe zostały na rzecz klienta wykonane w części nieodpłatnie.
W każdym razie będziemy tutaj mieli do czynienia z przychodem po stronie klienta – albo w postaci kwoty otrzymanego (postawionego do dyspozycji) odszkodowania, albo w postaci częściowo nieodpłatnego świadczenia (prac dodatkowych wykonanych za częściową tylko odpłatnością; z przepisu art. 11 ust. 2b u.p.d.o.f. wynika, że wartością przychodu będzie w tym przypadku różnica między wartością rynkową tych świadczeń a odpłatnością ponoszoną przez klienta).
Należałoby się zastanowić, czy ewentualnie możemy mieć tutaj do czynienia z zastosowaniem jakiegoś zwolnienia podatkowego, zwłaszcza w przypadku uznania, że mamy tutaj do czynienia z otrzymaniem (postawieniem do dyspozycji) odszkodowania.
Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. wynika, że od podatku dochodowego wolne są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, jednakże zastrzega się, że ze zwolnienia nie korzystają m.in. odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe. W tym przypadku raz, że nie jestem przekonany, czy zasady ustalania odszkodowania wynikają tutaj bezpośrednio z ustawy, to dwa – odszkodowanie jest otrzymane na podstawie ugody (umowy) pozasądowej. Nie może ono zatem korzystać ze zwolnienia od podatku.
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f. od podatku dochodowego wolne są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono,
Tutaj odszkodowanie nie jest otrzymywane ani na podstawie wyroku sądowego, ani na podstawie ugody sądowej. Nie może więc korzystać ze zwolnienia podatkowego na tej podstawie.
Z powyższego wynika, że od kwoty otrzymanego (postawionego do dyspozycji odszkodowania) klient będzie musiał zapłacić podatek dochodowy.
Firma budowlana nie jest w tym przypadku płatnikiem zaliczek na podatek dochodowy, ani płatnikiem zryczałtowanego podatku od tych świadczeń. Są to bowiem dla klienta przychody z tzw. innych źródeł, a zatem firma budowlana "wypłacająca" (stawiająca do dyspozycji te przychody), czy też dokonująca tych świadczeń (świadczenia częściowo odpłatnego) nie jest płatnikiem.
Na firmie będzie jednak ciążył obowiązek wystawienia formularza PIT-8C na dokonywane świadczenia. Obowiązek ten wynika z przepisu art. 42a u.p.d.o.f.
Informacja PIT-8C powinna zostać sporządzona i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazana podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.