Spółka z o.o. ma podpisaną umowę w walucie obcej na świadczenie usług: logistycznych, jakości, produkcji i sprzedaży ze spółką niemiecką. Umowa została zawarta na okres 12 miesięcy. Zgodnie z umową spółka niemiecka wystawiła np. 8 maja 2010 r. fakturę za ryczałtowe wynagrodzenie za maj. W dniu 15 czerwca 2010 r. spółka niemiecka wystawiła fakturę rozliczeniową za maj.
Czy faktura za ryczałtowe wynagrodzenie może zostać zaliczona bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów czy też powinna być potraktowana jako faktura zaliczkowa?
Jaki kurs waluty zastosować do przeliczenia kwot w walucie obcej na złotówki do faktury za ryczałtowe wynagrodzenie oraz faktury rozliczeniowej?

W mojej ocenie faktury za ryczałtowe wynagrodzenie należy traktować jako faktury zaliczkowe. W konsekwencji dopiero faktury rozliczeniowe stanowią podstawę do ujęcia w księgach kosztów uzyskania przychodów. Szczegóły oraz odpowiedź na drugie z pytań znajdują się w uzasadnieniu.

Dominuje stanowisko, iż wpłacane przez podatników zaliczki nie stanowią ich kosztów uzyskania przychodów. Tytułem przykładu wskazać można interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 maja 2008 r., IP-PB3-423-326/08-2/PS czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 30 lipca 2009 r. ILPB3/423-332/09-2/DS. W drugiej ze wskazanych interpretacji czytamy, że "kosztem uzyskania przychodu może być tylko całkowita kwota wydatku poniesiona przez Wnioskodawcę (elementem którego będzie zaliczka). Możliwość zaliczenia kwoty wydatków do kosztów uzyskania przychodów następuje po dokonaniu całkowitej (ostatecznej) płatności za wykonaną usługę lub wydany towar – w dacie poniesienia".
Pojawia się pytanie czy dotyczy to wynagrodzenia ryczałtowego, o którym mowa w pytaniu. Wydaje się, że tak. Jak bowiem wynika z treści pytania, kwotą tego wynagrodzenia spółka jest obciążana w trakcie miesiąca, w którym wykonywane są usługi o charakterze ciągłym, których dotyczy wynagrodzenie, a więc przed wykonaniem wszystkich usług, których wynagrodzenie to dotyczy (nie jest to przy tym faktura dokumentująca częściowe wykonanie usług w danym miesiącu). Jednocześnie wynagrodzenie to nie ma charakteru ostatecznego, gdyż ostateczna wysokość wynagrodzenia za usługi wykonane w danym miesiącu wynikają z faktury rozliczeniowej wystawianej w kolejnym miesiącu.

Zasadne jest zatem w mojej ocenie traktowanie faktury za ryczałtowe wynagrodzenie jako faktury zaliczkowej. Dopiero faktury rozliczeniowe należy według mnie traktować jako faktury stanowiące podstawę do zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów.
Jednocześnie pragnę wskazać, że koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu (zob. art. 15 ust. 1 zdanie drugie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm. - dalej u.p.d.o.p.). Jak z kolei wynika z art. 15 ust. 4e u.p.d.o.p., za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się najczęściej dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku). W konsekwencji uważam, że właściwym dla celów u.p.d.o.p. kursem przeliczeniowym będzie w przedstawionej sytuacji dzień, na który ujęta została w księgach rachunkowych (zaksięgowana) faktura rozliczeniowa, tj. - zgodnie z dominującym stanowiskiem (zob. przykładowo pismo Ministra Finansów z dnia 8 marca 2007 r., MB8/102/2007, interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 stycznia 2009 r., ILPB3/423-677/08-2/KS czy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 maja 2010 r., II FSK 942/09) - dzień, w którym zostaje dokonany zapis księgowy dotyczący tej faktury w księgach rachunkowych.