Celem noweli jest ograniczenie obowiązków biurokratycznych, w sytuacji kiedy zawierana jest notarialna umowa zbycia lub obciążenia rzeczy lub praw majątkowych, które sprzedający uzyskał w nieodpłatny sposób, np. w ramach spadku. Obecnie, aby taka umowa mogła zostać sporządzona, zbywający musi przedstawić zaświadczenie od fiskusa, że nabycie jest zwolnione od podatku, że należny podatek został zapłacony albo że zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia.

Nowelizacja zakłada brak obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego, jeśli zbycie dotyczyć będzie majątku otrzymanego od najbliższych członków rodziny, jako że takie nabycie jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn. Warunkiem tego zwolnienia jest zgłoszenie nabycia w formie darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego lub - w przypadku dziedziczenia – od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku oraz udokumentowania otrzymania środków pieniężnych w określonych ustawą przypadkach.

Poza tym w noweli zaproponowano przepisy, które umożliwią całościowe oszacowanie wartości renty ustanowionej prywatnie. Pozwoli to na jednorazowe złożenie deklaracji podatkowych przez darczyńcę i obdarowanego, a także jednokrotne opłacenie podatku. Obecnie obie strony składają takie deklaracje przy każdej wypłacie renty, a więc praktycznie co miesiąc.

- Takie rozwiązanie należy ocenić pozytywnie. Zmiana z pewnością pozwoli bowiem na ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych, co ułatwi i przyspieszy obrót majątkiem nabytym tytułem spadku lub w inny nieodpłatny sposób od osób z kręgu najbliższej rodziny - mówi Lila Kasperowicz, adwokat, supervisor w zespole zarządzania wiedzą w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce.

Po drugie, MF chce dostosować przepisy do uchwały w składzie siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 marca 2025 r. (sygn. III FPS 5/24), dotyczącą opodatkowania nieodpłatnej renty ustanowionej na czas określony, w której wysokość świadczenia jest określona w pieniądzu. Uchwała zmieniła dotychczasową linię interpretacyjną sądów administracyjnych oraz utrwaloną praktykę organów podatkowych, polegającą na ustalaniu wartości świadczeń powtarzających się zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy, przez pomnożenie wartości świadczenia miesięcznego przez liczbę miesięcy, na które zostało ustanowione, gdy w chwili ustanowienia renty znana była wartość pojedynczego świadczenia.

NSA orzekł, że podstawą opodatkowania jest wypłacana rata świadczenia renty nieodpłatnej, a nie cała wartość tego świadczenia określona w umowie za cały okres jej trwania.

- Najnowsze stanowisko NSA, które jest sprzeczne z dotychczasowym orzecznictwem sądów i praktyką organów podatkowych, prowadzi do istotnego wzrostu biurokratycznych obowiązków po stronie podatników (obowiązek składania zeznania podatkowego po każdym wykonanym świadczeniu, zarówno dla celów opodatkowania nabycia takiego świadczenia, jak i odliczenia go od podstawy opodatkowania, np. jako ciężaru darowizny), jak również kosztów po stronie organów podatkowych (związanych z wielokrotnym przeprowadzaniem pełnego postępowania podatkowego i doręczaniem decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego po każdym wykonanym świadczeniu). Zmiany w tym zakresie również należy ocenić pozytywnie. Pozwolą one bowiem zniwelować negatywne następstwa uchwały NSA, poprzez ujednolicenie zasad ustalania wartości świadczeń powtarzających się niezależnie od tytułu prawnego ich ustanowienia, a także przywrócą pożądany stan polegający na jednorazowym sposobie określania podstawy opodatkowania i wysokości zobowiązania podatkowego oraz doręczeniu jednej decyzji podatkowej w tym zakresie - dodaje Lila Kasperowicz.

Czytaj również: ​Podatek od świadczenia rentowego - uchwała NSA III FPS 5/24

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.