Sejm odrzucił 30 marca br. większość senackich poprawek do tzw. pakietu akcyzowego, w tym wniosek, by przesunąć wejście w życie zmian na 1 lipca br.
Jedna z przyjętych poprawek zmierza natomiast do dodania przepisu, zgodnie z którym, jeżeli dokonanie w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy (w tym na samochód osobowy będący samochodem kempingowym) nastąpiło przed dniem 1 lipca 2022 r., obowiązek podatkowy z tytułu dokonania tych zmian powstaje z dniem 1 lipca 2022 r.
Sejm uchwalił nowelizację ustawy o podatku akcyzowym 25 lutego. Przepisy zawarte w noweli mają uszczelnić rynek obrotu skażonym alkoholem etylowym, wyrobami energetycznymi czy suszem tytoniowym, a także wyeliminować nieprawidłowości w opodatkowaniu samochodów osobowych.
Autorem nowelizacji jest Ministerstwo Finansów. Celem zmian jest uszczelnienie systemu podatkowego dotyczącego wyrobów akcyzowych, takich jak napoje alkoholowe, susz tytoniowy, czy paliwa. Wprowadzono także zmiany, które mają przeciwdziałać nieprawidłowościom dotyczącym opodatkowania akcyzą samochodów osobowych. Dostosowano ponadto polskie prawo do przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej.
Zobacz również:
Będą zmiany w akcyzie od samochodów, alkoholu, tytoniu i paliwa >>
Rząd wkrótce ograniczy możliwość amortyzowania samochodów >>
Uszczelnienie systemu podatkowego
Uszczelnienie systemu podatkowego będzie dotyczyć obrotu:
- alkoholem etylowym skażonym,
- suszem tytoniowym,
- wyrobami energetycznymi,
- paliwami opałowymi i żeglugowymi.
Według Ministerstwa Finansów, nowe przepisy poprawią warunki działania uczciwym przedsiębiorcom i znacznie utrudnią działalność firmom naruszającym prawo. Pośrednim skutkiem przepisów będzie zwiększenie wpływów podatkowych o ponad 200 mln zł rocznie.
Zmiany w opodatkowaniu akcyzą samochodów
Co istotne, ustawa przewiduje wprowadzenie nowych obowiązków w stosunku do samochodów ciężarowych oraz specjalnych (np. pojazdów pomocy drogowej), o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t. Dotyczy to aut sprowadzanych z Unii Europejskiej oraz wyprodukowanych w kraju. Przy rejestracji takich samochodów potrzebny będzie dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy. Zdaniem MF, rozwiązania te zahamują mechanizm polegający na sprowadzaniu z krajów UE samochodów osobowych i rejestrowaniu ich jako samochody ciężarowe lub specjalne, aby uniknąć płacenia akcyzy. Dzięki temu system opodatkowania samochodów osobowych będzie bardziej szczelny.
Zobacz procedurę w LEX: Zwrot akcyzy od samochodów osobowych >
Zmianie ma ulec również system uzyskiwania oraz cofania zezwoleń akcyzowych. Nowe przepisy mają dodatkowo umożliwić prowadzenie działalności na podstawie posiadanych zezwoleń akcyzowych, pomimo powstania zaległości w podatkach, pod warunkiem złożenia odpowiedniego zabezpieczenia.
Jak podkreśla Jacek Arciszewski, doradca podatkowy specjalizujący się w podatku akcyzowym, wejście w życie nowelizacji przepisów akcyzowych pozwoli m.in.: uszczelnić regulacje dotyczące opodatkowania samochodów. - Chodzi tu o dodatkowe opodatkowanie akcyzą dokonywania zmian konstrukcyjnych, które ostatecznie skutkują tym, że przywożony do kraju pojazd samochodowy wcześniej już zarejestrowany (jako ciężarowy i nie podlegający akcyzie) zamienia się w samochód osobowy – tłumaczy Jacek Arciszewski.
Co z kamperami
W trakcie debaty posłowie byli w szczególności zainteresowania kamperami. Odpowiadając na ich pytania, wiceminister finansów Jan Sarnowski zapewnił, że nowe rozwiązania nie rozszerzają katalogu pojazdów podlegających opodatkowaniu na samochody kempingowe.
W Sejmie dopytywano w szczególności o auta kempingowe. Jan Sarnowski, wiceminister finansów, zapewnił, że takie auta już teraz objęte są podatkiem akcyzowym. - Przywóz aut kempingowych z innego kraju do Polski podlega akcyzie, natomiast w praktyce pojawiły się przypadki omijania opodatkowania poprzez przerabianie samochodu ciężarowego sprowadzonego bez akcyzy do Polski, już zarejestrowanego w Polsce na kampera, czyli na samochód osobowy. Wtedy opodatkowanie się nie pojawia i mamy do czynienia z nieuczciwą konkurencją pomiędzy podmiotami, które sprowadzają kampery do Polski a pomiędzy podmiotami, które sprowadzają samochody ciężarowe, przerabiają je na miejscu i akcyzy nie płacą - podkreślił Sarnowski.
zobacz procedurę w LEX: Ustalenie właściwości miejscowej organu podatkowego w zakresie podatku akcyzowego >
Automatyzacja obsługi deklaracji podatkowych
Rewolucja, choć odroczona jeszcze trochę w czasie, czeka nas przy deklarowaniu akcyzy oraz jej ewidencjonowaniu. Planowana nowelizacja zakłada bowiem automatyzację obsługi deklaracji podatkowych i ewidencji związanej z akcyzą. Zarówno składane deklaracje, jak i prowadzone ewidencje mają mieć już format wyłącznie elektroniczny. Deklaracje od dnia 1 lipca 2021 r., ewidencje od 2022 roku.
Czytaj w LEX: PODATKI 2021 - przewodnik po zmianach >
Zdaniem rządu, rozwiązanie to powinno poprawić efektywność jednostek obsługujących i kontrolujących podatnika oraz skrócić czas na załatwienie sprawy dotyczącej zapłaty akcyzy. Osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej, będą mogły składać dokumenty elektronicznie lub w postaci papierowej.
- Wprowadzanie narzędzi elektronicznych może być dobrym rozwiązaniem i dla przedsiębiorców, i dla organów Krajowej Administracji Skarbowej, przetwarzających te dane, o ile narzucony format danych będzie odpowiadał temu, pomijając specyfikę samej akcyzy, narzuconemu już w zakresie podatku VAT. Chcę przez to powiedzieć, że wprowadzanie innych struktur dokumentów podatkowych w obszarze danych wspólnych dla obu podatków pośrednich, to tylko koszt dla podatników akcyzowych, którzy po konieczności dostosowania się do obowiązków związanych z raportowaniem podatku VAT, teraz dodatkowo będą musieli ponieść trud związany z implementacją obowiązków akcyzowych – wskazuje Jacek Arciszewski. Ekspert ma jednak nadziej, że tak się nie stanie i digitalizacja obszaru akcyzy uwzględni doświadczenia VAT-owskie. Co zresztą jest też w interesie KAS.
Czytaj w LEX: Samochody osobowe - opodatkowanie podatkiem akcyzowym >
Zmiany w wiążących informacjach akcyzowych
Nowelizacja przewiduje także zmiany w zakresie wydania wiążących informacji akcyzowych (WIA). Aktualne regulacje w zakresie WIA nie określają terminu jej ważności. Projektowany art. 7d ust. 4 ma wprowadzić zasadę, zgodnie z którą WIA będzie ważna przez okres pięciu lat od dnia jej wydania. Warto też podkreślić, że organ podatkowy, na wniosek podmiotu, na rzecz którego WIA została wydana, złożony nie później niż na trzy miesiące przed upływem okresu jej ważności, będzie mógł, w drodze decyzji, przedłużyć okres ważności WIA na kolejne okresy, nie dłuższe niż pięć lat.
Organizacje biznesowe postulowały rezygnację z wprowadzenia limitu czasowego ważności WIA. Związek Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy argumentował m.in., że to rozwiązanie utrudni prowadzenie działalności gospodarczej. MF twierdzi jednak, że wprowadzenie okresu ważności WIA wynika z konieczności zwiększenia nadzoru merytorycznego nad wydanymi i obowiązującymi decyzjami w tym zakresie.
Resort finansów zwraca uwagę, że część wydawanych decyzji WIA dotyczy konkretnego towaru np. samochodów osobowych, które oznaczane są co do tożsamości (poprzez nr VIN) w decyzji WIA. Decyzje takie pomimo, że w praktyce znajdują jednorazowe zastosowanie dla potrzeb opodatkowania akcyzą samochodu osobowego, nie tracą ważności i dalej pozostają w obrocie prawnym z uwagi na brak przepisów ograniczających termin ważności decyzji WIA. Zdaniem MF, brak ograniczenia obowiązywania decyzji WIA w czasie mógłby prowadzić w przyszłości do sytuacji, w której pierwotnie wydana decyzja WIA, wymagałaby wielokrotnej zmiany, co niekorzystnie wpływałoby na transparentność decyzji WIA pozostających w obrocie prawnym, a w przypadku decyzji WIA znajdujących jednorazowe zastosowanie dla potrzeb opodatkowania akcyzą zachodząca ewentualna konieczność zmiany takiej WIA pozostawałaby bez wpływu na dalsze jej stosowanie.
Zobacz procedurę w LEX: Wiążąca informacja akcyzowa >
Na WIA będzie można się powołać
Krajowa Izba Gospodarcza zwracała z kolei uwagę, że projekt nie określa, czy w przypadku ewentualnej kontroli podatkowej podatnik będzie mógł powoływać się na WIA, która utraciła ważność. Przepisy zostały doprecyzowane. Ministerstwo Finansów zwróciło uwagę, że w przypadku utraty ważności WIA, podmiot będzie uprawniony do powoływania się na WIA za okres, w którym obowiązywała. Natomiast po okresie utraty ważności WIA powołanie się na tę decyzję podczas ewentualnej kontroli regulują zasady określone w Ordynacji podatkowej, w zakresie gromadzenia przez organ podatkowy dowodów co oznacza, że dokument ten będzie podlegał ocenie jak każdy inny dowód w postępowaniu.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
