Wpływy z zewnątrz

Ożywienie globalnej gospodarki przełożyło się wprost proporcjonalnie na zwyżkę rodzimego sektora. W porównaniu z rokiem 2009 wzrost aktywności głównych partnerów handlowych kraju spowodował szybki przyrost wartości eksportu i importu w złotych o odpowiednio 10,9% oraz 12,9%, jak i w euro o 19,5% oraz 21,7%. Przyczyniło się to do większego o 2,1% rok do roku tempa wzrostu PKB wynoszącego według szacunków 3,8%, przy czym zaznaczyć należy, że jego wartość stopniowo wzrastała wraz z każdym upływającym kwartałem roku 2010. Innymi czynnikami mającymi bezpośredni wpływ na przyspieszenie polskiej gospodarki było między innymi umocnienie popytu krajowego (4,3%), wzrost produkcji sprzedanej przemysłu (9,7%) oraz stopniowa poprawa sytuacji na rynku pracy przekładająca się na wzrost spożycia indywidualnego.

Sytuacja na międzynarodowych rynkach finansowych choć stabilniejsza, to również w roku 2010 charakteryzowała się podwyższoną zmiennością, reagując bezpośrednio na dane makroekonomiczne pochodzące ze Stanów Zjednoczonych, Chin oraz Unii Europejskiej. Na szczególną uwagę zasługuje fakt pogorszenia sytuacji finansów publicznych poszczególnych krajów członkowskich Wspólnoty – Grecja, Irlandia, dalej Portugalia – przekładającej się na stopniowe osłabienie euro względem franka szwajcarskiego oraz dolara.

Niezmienna koncentracja sektora

Na koniec roku 2010 odnotowano analogiczną do roku poprzedniego koncentrację sektora bankowego. Obrazuje to niezmienna w porównaniu z rokiem 2009 liczba 49 działających w kraju banków komercyjnych oraz identyczny poziom ilości banków spółdzielczych, których liczba na koniec roku ubiegłego wynosiła 576 jednostek. Wspomnieć należy, że udział rynkowy pięciu największych banków w kraju kształtuje się na średnim poziomie wskaźnika krajów UE ogółem i wynosił dla Polski 43,9%.

Faktem nie do przecenienia jest również wzrost udziału banków krajowych w aktywach sektora bankowego. Tendencja utrzymująca się drugi rok z rzędu spowodowała, że mierzony aktywami udział krajowy w rynku, zwiększył się z poziomu 31,9% do 33,8%, przy czym największą sumę bilansową osiągnął PKO BP, Pekao, BRE, ING oraz BGK zabezpieczając poziom odpowiednio 170, 130, 85, oraz 60 mld zł. Na koniec roku 2010 udziały aktywów sektora bakowego opiewały na wartość około 70% całego systemu finansowego oraz posiadały około 82% udziału w PKB.

Mniej dla przedsiębiorstw

O 10,2% wzrosła wartość udzielonych w roku 2010 kredytów, jednak po wyeliminowaniu wpływów kursowych wywołanych osłabieniem złotego, ich tempo wzrostu szacować należy na około 7,5%. Odnotowano wzrost ilości i wysokości kredytów udzielanych w sektorze finansowym, niefinansowym, budżetowym, gospodarstw domowych oraz kredytów konsumpcyjnych o odpowiednio 1,2% - 8,9% - 31,9% - 14,2% - 1,4%. Na szczególną uwagę zasługuje jednak fakt spadku kredytów przyznawanych w sektorze przedsiębiorstw. Firmy zmniejszyły swoje zapotrzebowanie kredytowe o ponad dwa miliardy złotych generując 1,1% spadku wartości udzielanych im kredytów rok do roku. Wartość portfela kredytowego małych i średnich przedsiębiorstw zmniejszyła się o 2%, podczas gdy duże przedsiębiorstwa zrezygnowały z 2,3% jego objętości. Miało to oczywiście związek z niedawnym światowym kryzysem gospodarczym, jak i zakończeniem szczytowej fazy polskiej koniunktury datowanej na rok 2007. Dodatkowym czynnikiem redukującym stopień zadłużania polskich przedsiębiorstw była stagnacyjna polityka kredytowa banków oraz szersze wykorzystanie przez firmy własnych środków lub ich pozyskiwanie drogą finansowania emisji instrumentów dłużnych i kapitałowych.

W roku ubiegłym odnotowano za to rosnące tempo wzrostu bazy depozytowej. Wartość zobowiązań zwiększyła się z 954,1 mld zł w roku 2009 do 1041,8 mld zł na koniec 2010 roku, co wygenerowało wzrost ogółem sięgający 9,2%. Miało to swoją przyczynę w rosnących depozytach sektora finansowego, w których przypadku odnotowano 12,8 % zwyżki, głównie za sprawą banków stanowiących około trzech czwartych zobowiązań. W porównaniu z rokiem 2009 wzrósł również poziom depozytów sektora niefinansowego ogółem o 9,4%,w tym gospodarstw domowych (8,9%), przedsiębiorstw (10,7%) oraz sektora budżetowego (1,9%).

Wynik finansowy sektora

Wynik finansowy netto sektora bankowego wyniósł w roku ubiegłym 11,7 miliarda złotych. W stosunku do roku 2009 wzrósł on o 41,0%, jednak w porównaniu z wynikami lat 2007 oraz 2008 zmalał o 15%. Wspomnieć należy, że wzrost rok do roku spowodowany był głównie wynikiem z tytułu opłat i prowizji (wzrost o 10,2% o 1,2 mld zł) oraz wzrostem wyniku odsetkowego, spowodowanego spadkiem kosztów odsetkowych, wynikłego przez spadek stóp procentowych oraz dokonaną redukcję oprocentowania depozytów – w konsekwencji mimo marginalnego wzrostu kosztów depozytu sektora budżetowego, obniżone zostały koszty zobowiązań wobec sektora niefinansowego i finansowego .

Istotnym faktem jest nieustająco komfortowa pozycja banku PKO BP oraz Pekao, które wspólnie wygenerowały niespełna połowę zysków wypracowanych przez wszystkie banki. Aż siedem banków komercyjnych, dwa banki spółdzielcze i jedenaście oddziałów instytucji kredytowych wykazało w roku ubiegłym łączną stratę netto w wysokości 1257 milionów złotych, przy czym aż w pięciu podmiotach zanotowano poziom strat przekraczający 100 mln zł.

Portal Skarbiec.Biz , Piotr Głowacki