W odpowiedzi na pytania serwisu Prawo.pl Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) przekazało nam, że 16 października br. Rada Ministrów przyjęła przegląd stosowania przepisów ustawy o świadczeniu wspierającym wraz z rekomendacjami. Ministerstwo było zobowiązane do rewizji przepisów w art. 69 ustawy o świadczeniu wspierającym. - W najbliższym czasie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej będzie pracować nad konkretnymi zmianami dotyczącymi ustalania poziomu potrzeby wsparcia oraz ustalania prawa do świadczenia wspierającego – odpowiedział nam resort.
Sprawdź również książkę: Ustrój finansowy systemu ubezpieczeń społecznych [PRZEDSPRZEDAŻ] >>
Problemy ze świadczeniem wspierającym
Od początku realizacja ustawy o świadczeniu wspierającym, od 1 stycznia 2024 r., nastręczała wielu problemów. Jednym z nich był choćby brak przygotowania technicznego wojewódzkich zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON) oraz brak wyszkolonej kadry, która miała wydawać decyzje o poziomie potrzeby wsparcia. Decyzja jest konieczna, aby ubiegać się w ZUS o świadczenie wspierające. Szkolenia merytoryczne kadry w zdecydowanej większości odbywały się już po wejściu przepisów ustawy w życie. Wdrażanie ustawy było eksperymentem na żywej tkance. Innym istotnym problemem był i wciąż jest przedłużający się czas oczekiwania na wydanie decyzji o poziomie potrzeby wsparcia. Wynika to z ogromnej liczby osób, w tym seniorów, którzy ubiegają się o otrzymanie decyzji, a potem o świadczenie wspierające. Taką możliwość daje im prawo. W niektórych województwach w tym roku udało się skrócić czas oczekiwania na wydanie decyzji o poziomie potrzeby wsparcia. Ale nie wszędzie, jak piszą internauci w województwie śląskim wciąż jest źle. – Ile czekaliście na komisję w woj. śląskim. Wniosek złożony 13 miesięcy temu. Terminu brak jak do tej pory – pisał kilka dni temu jeden z forumowiczów w internecie. - Siostra czeka od września 2024. Udzielono mi informacji, że wnioski są rozpatrywane z kwietnia 2024 – odpowiada inny.
Sprawdź też w LEX: W jakim terminie organ I instancji ma wydać decyzję w sprawie świadczenia pielęgnacyjnego po wyroku WSA? >
Problemów jest więcej, na przykład brak standaryzacji, jeśli chodzi o wypełnianie kwestionariusza samooceny – różne wojewódzkie zespoły różnie podchodzą do tej sprawy.
Czytaj również:
Resort chce, aby wojewodowie uzdrowili wydawanie decyzji o potrzebie wsparcia >>
Jak wypełnić kwestionariusz, gdy wnioskujący nie może pisać >>
Jak informują nas urzędnicy z wojewódzkich zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności, na początku samo ministerstwo rodziny inaczej podchodziło też do przyznawania punktacji przy wydawaniu decyzji o poziomie potrzeby wsparcia. Podejście zmieniło się w grudniu ubiegłego roku. - Na początku specjalistów ze składów wydających decyzje o poziomie potrzeby wsparcia szkolono w ministerstwie rodziny tak, że gdy oceniają funkcjonowanie osoby z niepełnosprawnością, mają to robić tak, jakby była ona „w białym pokoju”, tzn. nie mogła korzystać z żadnego wsparcia. To jasne, że punktacja w takiej sytuacji była bardzo wysoka, liberalna, skoro nawet aktywna osoba na wózku, pracująca, nie mogła skorzystać z żadnego wsparcia technologicznego – mówi jeden z urzędników. Kierunek szkoleń specjalistów ze WZON-ów zmienił się z końcem ubiegłego roku. Wtedy MRPiPS przekazało wojewódzkim zespołom wytyczne dotyczące oceniania osób z poszczególnym rodzajem niepełnosprawności. Wytyczne dotyczą np. osób w wieku powyżej 75 lat, osób na wózkach aktywnych, niewidomych czy głuchych. - Mamy zalecenie do obcinania punktacji w przypadku seniorów wydane przez MRPiPS wojewódzkim zespołom. Takie ograniczenie nie ma żadnej podstawy prawnej - mówił niedawno na sejmowej Komisji Polityki Senioralnej Jerzy Płókarz, prezes Krajowego Sztabu Ratownictwa Społecznej Sieci Ratunkowej.
Czytaj też w LEX: "Nowe" świadczenie wspierające – zagadnienia wybrane oraz próba oceny regulacji >
![Ustrój finansowy systemu ubezpieczeń społecznych [PRZEDSPRZEDAŻ]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/83147/978-83-8390-972-1_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
Cena promocyjna: 228.65 zł
|Cena regularna: 269 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 193.68 zł
Wytyczne z ministerstwa, jak wydawać decyzje
Zapytane przez nas o to Ministerstwo Rodziny przyznaje, że takie wytyczne wydało. - W związku z koniecznością zapewnienia należytej realizacji zadań związanych z wydawaniem decyzji ustalających poziom potrzeby wsparcia w dniu 11 grudnia 2024 r., Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, Minister Łukasz Krasoń, skierował do wszystkich Przewodniczących Wojewódzkich Zespołów do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności wytyczne dla specjalistów do spraw ustalania poziomu potrzeby wsparcia, jednocześnie zobowiązując Przewodniczących Wojewódzkich Zespołów do przekazania przedmiotowych wytycznych do stosowania wszystkim specjalistom ustalającym poziom potrzeby wsparcia – odpowiada nam resort. Wyjaśnia, że wytyczne dotyczące ustalania poziomu wsparcia stanowią dokument, który omawia i wyjaśnia podstawowe pojęcia z procesu ustalania poziomu potrzeby wsparcia, zawarte w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób oraz rozporządzeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 23 listopada 2023 r. w sprawie ustalania poziomu potrzeby wsparcia. - Odnoszą się one również do pojęcia zdolności do samodzielnego wykonania określonej czynności, ustalania rodzaju i częstotliwości wymaganego wsparcia, pojęcia czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania oraz ustalania wsparcia w odniesieniu do osób powyżej 75 roku życia – dodaje resort w odpowiedzi udzielonej Prawo.pl. Zatem z bardzo wysokiej punktacji na zasadzie „białego pokoju” przesunięto akcenty i teraz punktacja może być niższa, a co za tym idzie niższa kwota świadczenia wspierającego.
Polecamy szkolenie online w LEX: Świadczenia rodzinne w świetle ustawy o świadczeniu wspierającym >
– W wytycznych z 32 czynności ocenianych przez specjalistów, ministerstwo wytypowało 9, które nie mogą być ocenione powyżej pewnego poziomu. Według ministerstwa ustawa oraz rozporządzenie, które mówią o tym, że ustala się poziom potrzeby wsparcia adekwatnie do wieku, wskazuje, że są pewne czynności, które z założenia osoba 75+, wykonuje gorzej z uwagi na wiek, a nie z uwagi na niepełnosprawność. W wytycznych mamy wprost wskazane punkty, w których osoba nie może dostać więcej punktów. Po prostu nie powinna w ocenie ministerstwa otrzymać ich więcej, ponieważ to wynika z naturalnej degradacji zdrowia. I tak są szkoleni specjaliści oceniający poziom potrzeby wsparcia – tłumaczy urzędnik z WZON. Wytypowane przez ministerstwo czynności dla tej grupy to np. korzystanie z urządzeń technologii informacyjno-komunikacyjnych, dbanie o dom, ubrania, kupowanie artykułów codziennej potrzeby, tworzenie bliskich relacji z innymi osobami oraz realizowanie wyborów i decyzji. Nasi rozmówcy z wojewódzkich zespołów przyznają, że punktacja mogła być na początku wyższa, szczególnie w tych województwach, które starały się jak najszybciej wydawać decyzje o poziomie potrzeby wsparcia. Potem kryteria zostały zaostrzone przez wytyczne resortu rodziny. Zmiana mogła być mniej odczuwalna dla klientów wojewódzkich zespołów, które były bardziej opieszałe w wydawaniu decyzji, bo one zaczęły je wydawać już po przesłaniu wytycznych przez resort.
Zmianę zauważają osoby, które starają się o uzyskanie decyzji. - Ciężej jest dostać niż np. rok temu. Ostatnio panie z MOPS mówiły też o tym, że mają porównanie, że jak wcześniej osoby dostawały dużo punktów, to teraz coraz mniej dostają – pisze jeden z internautów na forum internetowym. Inny dodaje: - Ważne jest funkcjonowanie i wiek. Teraz z urzędu osobom75+ w kilkunastu punktach urywają notę, ja 60 lat, po pęknięciu tętniaka, prawostronny niedowład i nie dostałem – odpowiada inny. Inny forumowicz pisze o kolejnym odwołaniu od decyzji we WZON. – Po odwołaniu powiedzieli, że w 9 punktach z 32 dla osób powyżej 75 r. ż. obowiązują ministerialne ograniczenia, więc osoba obłożnie chora, bez kontaktu, z bezwładnością czterech kończyn ma w punktach 3, 5, 9, 11, 20, 25, 26, 28, 29, 31 punktację dodatnią, pomimo stanu negatywnego jej zdrowia, bo inaczej się nie da, bo „system to odrzuci”. Nie rozumiem, czy jest to zgodne z prawem, że osoby, które ukończyły 75 lat w 9 punktach mają przyznane z automatu 2,7 punktów, choć w rzeczywistości niepełnosprawność jest o wiele większa – pisze internauta.
Na razie ministerstwo rodziny nie zdradza, w którym kierunku pójdą zmiany przepisów ustawy o świadczeniu wspierającym. Odpowiada jedynie, że konieczne jest usprawnienie procedur wydawania decyzji o potrzebie wsparcia i podniesienie ich jakości.
Sprawdź też w LEX: Czy świadczenie pielęgnacyjne i wspierające jest zwolnione z zajęcia środków na alimenty? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
