Edyta F. domagała się uznania zdarzenia, w wyniku którego zmarł jej mąż za wypadek przy pracy. Podniosła, iż doszło do niego w czasie powrotu samochodem pracodawcy do bazy. Zdaniem pracodawcy, wypadek miał miejsce już po zakończeniu świadczenia pracy, w drodze z miejsca wykonywania zatrudnienia do domu pracownika.
Czytaj również: ZUS: Mniej odszkodowań za wypadki przy pracy>>
Trzeba być w dyspozycji pracodawcy
Sąd I instancji oddalił powództwo. Ustalił, że mąż powódki, zatrudniony w pozwanej spółce, jako konserwator zieleni, korzystał z przewozu zapewnianego przez pracodawcę do miejsca wykonywania pracy. W dniu zdarzenia, po zakończeniu pracy, mąż powódki, będąc pijanym wyskoczył z poruszającego się samochodu na drogę, gdzie potrącił go śmiertelnie nadjeżdżający pojazd.
Sprawdź w LEX: Czy zdarzenie podczas weekendowego spotkania z klientem jest wypadkiem przy pracy? >
W tych okolicznościach, zdaniem sądu, nie można mówić o wypadku przy pracy. Za takowy można bowiem uznać zdarzenie „w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy ” (art. 3 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy). Mąż powódki z racji stanu, w którym się znajdował (mając 3,7 promila alkoholu we krwi) nie był zdolny do świadczenia jakiejkolwiek pracy, nie mówiąc już o pracy fizycznej z użyciem narzędzi wprawianych w ruch siłami przyrody.
Znaczny stan nietrzeźwości oznaczał całkowite zerwanie normatywnego związku zdarzenia z pracą, nawet z drogą z miejsca świadczenia pracy do siedziby pracodawcy.
Sprawdź w LEX: Czy zatwierdzenie protokołu powypadkowego jest obowiązkiem czy uprawnieniem pracodawcy? >
Nietrzeźwy nie może być w gotowości do świadczenia pracy
Sąd odwoławczy, do którego odwołała się powódka podkreślił, że dla ustalenia czy pracownik uległ wypadkowi w pracy koniecznym jest nie tylko ustalenie, że zdarzenie miało miejsce w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy, ale również, czy pracownik pozostawał w tzw. dyspozycji wobec pracodawcy.
Sprawdź w LEX: Czy przepisy określają ostateczny termin zgłoszenia wypadku od daty jego zaistnienia? >
Chodzi tutaj o możliwość niezwłocznego, na wezwanie pracodawcy, podjęcia pracy. Pracownik pozostający w dyspozycji pracodawcy oczekuje na możliwość podjęcia pracy na terenie zakładu pracy lub w innym miejscu wskazanym przez pracodawcę. Nie jest to aż tak istotne, co robi pracownik w czasie oczekiwania na wezwanie pracodawcy, lecz decydujące znaczenie ma to, czy jest on zdolny do niezwłocznego podjęcia pracy. Stan nietrzeźwości pracownika dyskwalifikuje go jako osobę mającą być w dyspozycji pracodawcy i zdolną do spełniania pracowniczych obowiązków.
Sprawdź również książkę: Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Komentarz ebook >>
W stanie, do jakiego doprowadził się mąż powódki wykluczone byłoby nie tylko świadczenie pracy, podporządkowanie się poleceniom pracodawcy, ale nawet wykonywanie w sposób zborny i kontrolowany jakichkolwiek czynności wymagających normalnej koordynacji ruchowej. Nawet po przyjeździe na teren siedziby pozwanej spółki nie byłby, zdaniem sądu, w stanie wykonywać sensownie jakichkolwiek czynności pracowniczych.
Stan nietrzeźwości oznacza zatem nie tylko całkowite zerwanie normatywnego związku zdarzenia z pracą, ale również z drogą z miejsca świadczenia pracy do siedziby pracodawcy. Pojęcie pozostawania w dyspozycji pracodawcy oznacza bowiem nie tylko uznanie czasu przejazdu za czas pracy, ale również faktyczne pozostawanie w gotowości do wykonywania poleceń służbowych ze strony pracodawcy. Dopiero kumulatywne spełnienie obydwu przesłanek pozwala na uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy w reżimie wyżej wymienionego przepisu.
Wyrok SO w Bielsku-Białej z 21 grudnia 2015 r., VI Pa 91/15.
Zobacz procedury w LEX:
Wypadek przy pracy a wypadek komunikacyjny >
Wypadek przy pracy pracownika tymczasowego >
Świadczenia uzupełniające od pracodawcy w związku z wypadkiem przy pracy >
Home office a obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków pracy >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
