Maria A. (dane zmienione) została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. W ramach umowy miała świadczyć pracę na stanowisku księgowej. Jednocześnie była członkiem zarządu i jedynym udziałowcem spółki, w której podjęła zatrudnienie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych powziął wątpliwości co do zasadności zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Przeprowadzone postępowanie kontrolne doprowadziło do wydania decyzji, którą stwierdzono, że Maria A. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako pracownik, tylko jako wspólnik.
Sprawdź w LEX: Dopuszczalność pracowniczego zatrudnienia jedynego wspólnika spółki z o.o. - LINIA ORZECZNICZA >>>
Czytaj w LEX: Jednoosobowa spółka z o.o. jako wspólnik jednoosobowej spółki kapitałowej - komentarz praktyczny >>>
Trzeba zbadać okoliczności świadczenia pracy
Maria A. nie zgodziła się rozstrzygnięciem organu, więc wniosła skargę. Sprawą zajął się Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, który wskazał, że treść oświadczeń woli złożonych przez strony przy zawieraniu umowy o pracę nie ma rozstrzygającego znaczenia dla kwalifikacji danego stosunku prawnego. Istotne jest, by stosunek pracy realizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych. W tym celu bada się okoliczności i warunki, w jakich dana osoba wykonuje czynności na rzecz pracodawcy i dopiero wówczas rozstrzyga się, czy czynności te świadczone są w warunkach wskazujących na stosunek pracy. SO podkreślił, że zakwalifikowanie zatrudnienia w spółce jej jedynego wspólnika jako pracownicze, wymaga dokonania ustaleń faktycznych, że stosunek ten spełnia warunku stosunku pracy. W tym celu należy przeprowadzić analizę tego stosunku prawnego oraz rzeczywistych zasady jego wykonywania.
Czytaj także: Prawo do bezpieczeństwa i higieny pracy nie tylko dla pracowników >>>
Czytaj w LEX: Pracownik nie może być jednocześnie wspólnikiem - omówienie orzeczenia >>>
Wspólnik może pracować w spółce, ale pod warunkami
Sąd wskazał, że w przypadku spółki z o.o., która faktycznie prowadzi działalność gospodarczą i zatrudnia w tym celu pracowników, dopuszczalne jest pracownicze zatrudnienie jedynego udziałowca. W takiej sytuacji muszą jednak zostać spełnione konkretne warunki. Zatrudnienie to musi mieć miejsce na stanowisku specjalistycznym, związanym z prowadzoną przez spółkę działalnością. Trzeba też wykazać, że istnieje zapotrzebowanie na pracę wspólnika na określonym stanowisku. Jedyny wspólnik nie może się też angażować w bieżącą działalność zarządczą spółki. Ponadto musi on faktycznie podlegać przy wykonywaniu pracy poleceniom osób zarządzających spółką lub kierujących jej poszczególnymi działami.
Sprawdź orzeczenia w LEX na ten temat:
- III UK 226/15, Zawieranie umowy o pracę z własną spółką w celu objęcia ubezpieczeniami społecznymi z tytułu pozostawania w stosunku pracy. Status pracowniczy jedynego wspólnika spółki z o.o. - Wyrok SN >
- II UK 36/13, Charakter stosunku jedynego członka spółki z o.o. względem swojej spółki. - Wyrok SN >
Nie było podporządkowania pracowniczego
W ocenie sądu, w stosunku prawnym łączącym Marię A. ze spółką brak było elementu podporządkowania pracowniczego. Tym samym nie można przyjąć, że nawiązany stosunek pracy spełniał wszystkie przesłanki wynikające z art. 22 par. 1 Kodeksu pracy. W konsekwencji zawarta umowa o pracę nie mogła wywoływać skutków prawnych odnoszących się do ubezpieczenia pracowniczego. Sąd ustalił, że oprócz zadań związanych z zarządzaniem spółką, Maria A. wykonywała czynności typowo pracownicze. Ponadto brak było podmiotu, pod którego kierownictwem pozostawałaby przy świadczeniu tej pracy. Wykonywane przez nią czynności wiązały się też z ryzykiem, które sama ponosiła. Mając powyższe na uwadze, SO uznał, że Maria A. nie spełniała warunków do podlegania ubezpieczeniom społecznym jako pracownik spółki. Podlega natomiast obowiązkowo ubezpieczeniu jako wspólnik.
Wyrok SO Warszawa-Praga w Warszawie z 9 września 2022 r., sygn. akt VII U 56/22
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
