Na podstawie wciąż obowiązującego art. 15zc ust. 1 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: tzw. ustawy covidowej), orzeczenia ZUS, które traciły ważność w okresie:
- stanu zagrożenia epidemicznego albo
- stanu epidemii albo
- 30 dni następujących po ich odwołaniu,
zachowują ważność przez kolejne trzy miesiące od dnia upływu terminu ich ważności. Wniosek o ustalenie uprawnień do świadczeń na dalszy okres, wynikających z posiadanego orzeczenia, należy złożyć przed upływem terminu ważności orzeczenia. Stan zagrożenia epidemicznego został odwołany w Polsce 1 lipca 2023 r. Okres 30 dni, następujący po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, upłynął 31 lipca 2023 r.
- To oznacza, że jeżeli ważność orzeczenia lekarza orzecznika upływałaby pomiędzy 1 a 31 lipca 2023 r., to orzeczenie będzie jeszcze ważne przez okres 3 miesięcy od dnia upływu terminu jego ważności – tłumaczy Grzegorz Dyjak z Centrali ZUS. - Prawo do świadczeń uzależnionych od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji będzie wydłużone do końca miesiąca kalendarzowego, w którym upłynie wydłużony termin ważności tego orzeczenia, bez konieczności wydania w tej sprawie decyzji - zaznacza.
Czytaj również: Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego nałożyło nowe obowiązki dla pracodawców
Ważność orzeczenia ZUS i prawa do renty
Grzegorz Dyjak podaje przykład: 31 lipca 2023 r. upływa termin ważności orzeczenia o częściowej niezdolności do pracy, na podstawie którego do 31 lipca 2023 r., została przyznana renta z tytułu niezdolności do pracy. Wniosek o ustalenie prawa do renty na dalszy okres został zgłoszony 25 lipca 2023 r. Zatem okres ważności orzeczenia ulega wydłużeniu do 31 października 2023 r. Do tego dnia ZUS wydłuży prawo do przyznanej renty.
Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 4/2023 >>
Kiedy ZUS wstrzyma wypłatę świadczenia
Trzeba jednak pamiętać, że jeśli w powyższej sytuacji wniosek o ustalenie prawa do świadczenia na dalszy okres zostanie złożony po upływie terminu ważności orzeczenia, tj. po 31 lipca 2023 r., to ZUS wstrzyma wypłatę świadczenia przyznanego na podstawie tego orzeczenia, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym ustało prawo do świadczenia. - Podstawę do wydania decyzji w sprawie dalszych uprawnień do świadczenia stanowić będzie nowo wydane orzeczenie, po jego uprawomocnieniu – podkreśla Grzegorz Dyjak.
Art. 15zc ust. 1 tzw. ustawy covidowej dotyczy orzeczeń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i jest obowiązujący. Nie należy mylić upływających terminów orzeczeń wydawanych przez miejskie lub powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności, w sprawie których nowe przepisy weszły w życie 6 sierpnia.
Czytaj również: Od 6 sierpnia obowiązują przepisy o terminach upływu ważności orzeczeń o niepełnosprawności
Gdy orzeczenie ZUS kończy się po 31 lipca
Z kolei w przypadku, gdy ważność orzeczenia upływa po 31 lipca 2023 r., niezależnie od daty złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia na dalszy okres ZUS nie wydłuży ważności orzeczenia na okres kolejnych trzech miesięcy. Dalsze uprawnienia do świadczenia i okres, na jaki może zostać ono przyznane, uzależnione będą od nowego orzeczenia, jakie zostanie wydane w tej sprawie. - Lekarz orzecznik ZUS może wydać orzeczenie bez bezpośredniego badania, gdy dokumentacja dołączona do wniosku jest wystarczająca – podkreśla Grzegorz Dyjak. Osoby, którym ważność orzeczenia upływa po 31 lipca br., wniosek o ustalenie prawa do świadczenia na dalszy okres powinny złożyć najlepiej sześć tygodni przed upływem ważności orzeczenia.
Prawo do świadczenia rehabilitacyjnego
W związku z odwołaniem stanu zagrożenia epidemicznego 1 lipca br. wygasa także prawo przedłużania ważności orzeczeń o okoliczności uzasadniających ustalenie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Jeśli ważność orzeczenia będzie upływać po 31 lipca br., to ZUS nie wydłuży ważności tego orzeczenia na okres kolejnych 3 miesięcy.
Zobacz procedurę w LEX: Przedłużenie ważności decyzji świadczeń rehabilitacyjnych >
Komisje orzecznicze ZUS
Po złożeniu wniosku o świadczenie, które jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, ZUS w wyznaczonym terminie skieruje osobę, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie, na badanie przeprowadzane przez lekarza orzecznika. - Jeżeli stan zdrowia, stwierdzony w zaświadczeniu lekarskim, uniemożliwia osobiste zgłoszenie się na badanie, może ono być przeprowadzane w miejscu jej pobytu i za jej zgodą. Orzeczenie może być wydane bez badania bezpośredniego, jeżeli dokumentacja dołączona do wniosku jest wystarczająca do jego wydania – mówi Grzegorz Dyjak.
Jeśli jednak osobiste stawiennictwo na komisję jest możliwe, trzeba pamiętać, że warto wziąć ze sobą dokumentację medyczną, jeśli nie dołączyliśmy jej do wniosku o świadczenie. Trzeba mieć przy sobie także dokument tożsamości np. dowód osobisty lub paszport. Jak informuje nas Grzegorz Dyjak, obecnie w oddziałach ZUS nie ma wzmożonego ruchu w zakresie kończących się uprawnień w związku z upływem terminu ważności orzeczeń ZUS.
Czytaj w LEX: Orzecznictwo o niepełnosprawności - poradnik na przykładach >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
