17 kwietnia 2019 r. Parlament Europejski oraz Rada UE przyjęły dyrektywę w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE (tzw. „dyrektywa prawnoautorska”). Termin jej wdrożenia upłynął 7 czerwca 2021 r.

Czytaj: Prof. Markiewicz: Jest dyrektywa, brakuje nowelizacji ustawy autorskiej, potrzebne prounijne orzecznictwo>>

Projekt przesądza, że to dostawcy usług są podmiotami korzystającymi z utworów zamieszczanych przez użytkowników, a tym samym to oni są zobowiązani uzyskać stosowne licencje na takie korzystanie z tych utworów. Jeżeli taką licencję uzyskają, obejmie ona także publiczne udostępnianie utworów przez ich użytkowników, co zapewni im ochronę przed zarzutem nielegalnego udostępniania cudzych utworów. Natomiast, gdy dostawcy usług nie zdołają uzyskać potrzebnych licencji, projekt przewiduje szczególne rozwiązania, aby umożliwić im uwolnienie się od odpowiedzialności za naruszenie praw autorskich.

Czytaj też: Komentarz do dyrektywy o prawach autorskich w ramach jednolitego rynku cyfrowego >>>

 

Prawo autorskie na jednolitym rynku cyfrowym. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790

Ryszard Markiewicz

Sprawdź  

Ponadto projekt wprowadza nowe instytucje dozwolonego użytku, w tym np. pozwala korzystać z utworów w edukacji zdalnej, a także umożliwia instytucjom kultury, które gromadzą zbiory dziedzictwa filmowego i fonograficznego, na ich digitalizację w celu zachowania.

Zgodnie z projektowanymi przepisami, uczelnie, instytuty badawcze, instytuty naukowe PAN oraz instytucje dziedzictwa kulturowego (biblioteki, muzea, archiwa i instytucje kultury odpowiedzialne za zbiory dziedzictwa filmowego lub fonograficznego) będą mogły zwielokrotniać utwory na potrzeby zautomatyzowanej analizy zawartych w nich tekstów i danych w celu uzyskania określonych informacji (tzw. eksploracja tekstów i danych). Instytucje oświatowe, uczelnie, instytuty badawcze i instytuty naukowe PAN będą mogły także korzystać z rozpowszechnionych utworów na potrzeby zilustrowania treści przekazywanych w celach dydaktycznych lub w działalności naukowej, w tym w ramach edukacji zdalnej. Instytucje kultury gromadzące zbiory dziedzictwa filmowego i fonograficznego uzyskają prawną możliwość ich digitalizacji w celu zachowania tych zbiorów.

Czytaj też: Cyfryzacja i udostępnianie zbiorów przez instytucje dziedzictwa kulturowego w świetle przepisów dyrektywy o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym >>>

Wydawcy prasy uzyskają nowe prawo wyłączne do eksploatacji ich publikacji prasowych w internecie przez różnego rodzaju serwisy informacyjne. 50 proc. wynagrodzenia uzyskanego z tego tytułu wydawcy będą obowiązani przekazywać autorom tych publikacji (dziennikarzom).

 

 

Dodatkowe wynagrodzenie za eksploatację utworu w ramach usług VOD

Twórcy i wykonawcy utworów audiowizualnych zyskają niezbywalne prawo do dodatkowego wynagrodzenia za eksploatację utworu w ramach usług VOD – ta zmiana koryguje art. 70 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, który przyznaje współtwórcom i wykonawcom utworu audiowizualnego prawo do dodatkowego wynagrodzenia za korzystanie z tego utworu na określonych polach eksploatacji, ale nie uwzględnia serwisów VOD. Ponadto projekt przyznaje twórcom i wykonawcom niezbywalne prawo do uzyskania informacji o zyskach generowanych z eksploatacji ich utworów i wykonań, co może umożliwić dochodzenie uzupełniającego wynagrodzenia w ramach tzw. klauzuli bestsellerowej (art. 44 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).
(pap/Ret)

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.