Nowe przepisy - jak podkreśla Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii - wychodzą naprzeciw potrzebom tzw. firm jednoosobowych, które stanowią większość polskich przedsiębiorstw. Zgodnie z dotychczasowymi przepisami, kiedy umiera właściciel firmy wpisanej do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej CEIDG, jego spadkobiercy nie mogą płynnie kontynuować biznesu. Śmierć przedsiębiorcy powoduje bowiem wygaśnięcie wielu uprawnień firmy, np. do korzystania z NIP-u czy zezwoleń oraz koncesji. Podpisana regulacja to zmienia - w przypadku śmierci przedsiębiorcy, jego firma będzie mogła zachować operacyjną ciągłość działania.
Utrzymane kontrakty, umowy z pracownikami
W myśl nowych przepisów utrzymane zostaną umowy o pracę, kontrakty, zezwolenia i koncesje związane z przedsiębiorstwem. Ustawa zawiera również rozwiązania zapewniające ciągłość rozliczeń podatkowych firmy oraz przewiduje zwolnienie z podatku od spadków dla osób, które odziedziczą przedsiębiorstwo i będą kontynuowały jego prowadzenie.
- Dzięki ustawie o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorcy będą funkcjonować w otoczeniu prawnym, które umożliwia realną sztafetę pokoleń. To kolejne usprawnienie z pakietu 100 zmian dla firm, które zaczyna obowiązywać w tym roku. Gwarantuje ono wielu firmom, które przez blisko 25 lat wolności gospodarczej budowało swój dorobek i markę bezpieczne przejście wraz z nową generacją przedsiębiorców do kolejnego etapu rozwoju – oceniła minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz.
Zbliża się transfer pokoleniowy
Resort ocenia, że w perspektywie najbliższych lat zagadnienie transferu pokoleniowego w polskim biznesie będzie dotyczyło coraz liczniejszej grupy przedsiębiorców, ponieważ osoby, które zakładały swoje firmy w pierwszych latach transformacji ustrojowej, dziś zbliżają się lub już osiągnęły dojrzały wiek. W CEIDG - według danych ministerstwa - wpisanych jest obecnie ok. 212 tys. przedsiębiorców, którzy ukończyli 65 rok życia.
- Rozwiązanie powstało w efekcie sygnałów zgłaszanych nam przez przedsiębiorców. Generacja obecnie przejmująca rodzinne biznesy mierzy się w zasadzie po raz pierwszy w realiach polskiej gospodarki z wyzwaniem sukcesji pokoleniowej. Nowa ustawa daje im niezbędne narzędzia, aby ten proces przebiegał bez przeszkód – dodaje minister.
Przedsiębiorca może powołać zarządcę sukcesyjnego
Nowe przepisy pozwalają przedsiębiorcy wpisanemu do CEIDG powołać zarządcę sukcesyjnego. Będzie on prowadził bieżące sprawy przedsiębiorstwa po jego śmierci, do czasu zakończenia formalności spadkowych.
Ustawa pozwala również na to, by udzielona przez przedsiębiorcę prokura przekształciła się w uprawnienia zarządcy sukcesyjnego. Powołanie zarządcy sukcesyjnego wymaga jego zgody – ma on bowiem nie tylko uprawnienia, ale także obowiązki. Zarządcę sukcesyjnego powołać będą mogły także osoby, które odziedziczą przedsiębiorstwo lub małżonek, który jest jego współwłaścicielem – jeśli sam przedsiębiorca nie powołał zarządcy za życia.
Zarząd sukcesyjny - w myśl ustawy - może trwać, co do zasady, maksymalnie 2 lata od śmierci przedsiębiorcy. W wyjątkowych przypadkach sąd może przedłużyć ten czas do 5 lat. Co do zasady, zarząd sukcesyjny wygaśnie z momentem podziału spadku.
Zarząd sukcesyjny z NIP-em zmarłego właściciela
Ustawa pozwoli także zachować ciągłość rozliczeń podatkowych firmy. Będą one dokonywane z wykorzystaniem numeru NIP zmarłego przedsiębiorcy przez okres sprawowania zarządu sukcesyjnego. Możliwe będzie m.in. odliczenie straty poniesionej przez przedsiębiorcę, kontynuacja rozpoczętej amortyzacji oraz korzystanie przez zarządcę sukcesyjnego z interpretacji podatkowych uzyskanych przez przedsiębiorcę.
Ustawa wprowadza też zwolnienie z podatku od spadków z tytułu nabycia przedsiębiorstwa przez osoby, które będą je prowadziły przez co najmniej 2 lata, niezależnie od pokrewieństwa ze zmarłym przedsiębiorcą. To odpowiedź na problem braku sukcesora w kręgu najbliższej rodziny.
Większość przepisów nowej ustawy zacznie obowiązywać po upływie 3 miesięcy od ogłoszenia, a więc już od IV kwartału 2018 roku.