Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęły skargi przedsiębiorców z województwa  podlaskiego, poszkodowanych decyzją organów państwa o zamknięciu przejść w Bobrownikach i Kuźnicy na granicy polsko-białoruskiej.  Prowadzący działalność gospodarczą przy przejściu granicznym w Bobrownikach  domagają się od rządu  pilnych działań zapewniających wsparcie finansowe podmiotom, którym niespodziewanie ograniczono możliwość działalności.  Ostrzegają, że brak środków pomocowych przyczyni się nie tylko do upadku działających tam firm, lecz również utraty środków utrzymania wielu rodzin zatrudnionych w nich pracowników. Liczą, że RPO im pomoże. Swój apel o wsparcie wystosowali bowiem do ministerstwa rozwoju. 

RPO zwrócił się więc do prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego o  informacje o rozważanych i prowadzonych działaniach, zmierzających do przyznania wsparcia podlaskim przedsiębiorcom oraz wskazanie terminu, w jakim można spodziewać się udzielenia pomocy. Jego zdaniem nie ulega wątpliwości, że powstała sytuacja - polegająca de facto na ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej - była następstwem działań władz publicznych.

Czytaj w LEX: Florczak-Wątor Monika, Konstytucyjna regulacja stanów nadzwyczajnych w świetle dotychczasowej praktyki jej (nie)stosowania >

Odpowiedź ministerstwa rozwoju

Ministerstwo Rozwoju i Technologii odpowiedziało RPO, że  sytuacja podlaskich przedsiębiorców była od samego początku przedmiotem rozmów międzyresortowych. Przypomina, że w ustawie z  12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej zostały wprowadzone rozwiązania umożliwiające przyznanie rekompensaty dla przedsiębiorców, którzy ucierpieli w związku z ograniczeniem w ruchu granicznym. Przedsiębiorcy mogą składać wnioski od 16 czerwca 2023 r.

 

Sprawdź również książkę: Kodeks cywilny. Kodeks postępowania cywilnego. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Prawo prywatne międzynarodo >>


Rekompensata przysługuje podmiotom z branży:

  • gastronomii,
  • wymiany walut,
  • sprzedaży detalicznej towarów w sklepach, na straganach i targowiskach,
  • świadczenia usług hotelarskich w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych,
  • działalności agenta celnego
  • a także rolnikom w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, świadczącym usługi hotelarskie w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w tym zakresie lub świadczą te usługi hotelarskie na obszarze gminy, w której położone jest przejście graniczne, w którym czasowo zawieszono ruch i którzy spełniają warunki określone w przepisach ustawy.

Warunkiem ubiegania się o rekompensatę jest niezaleganie z należnościami publicznymi. Wojewoda został dodatkowo wyposażony w uprawnienie modyfikacji wyżej opisanego zakresu podmiotowego pomocy w akcie prawa miejscowego. Warunkiem koniecznym do uzyskania rekompensaty jest wykazanie spadku przychodów o co najmniej 25 proc. w stosunku do przychodu uzyskanego w tej gminie w jednym z dwóch miesięcy poprzedzających ten miesiąc albo w analogicznym miesiącu kalendarzowym ostatniego roku, w którym ruch na tym przejściu granicznym nie był czasowo zawieszony.

Czytaj w LEX: Antoniak-Drożdż Aleksandra (red.), Uprawnienia straży granicznej, Sił Zbrojnych (w tym Wojsk Obrony Terytorialnej), Żandarmerii Wojskowej, Policji ingerujące w prawa i wolności obywatelskie w kontekście sytuacji na granicy polsko-białoruskiej >

Rekompensatę ustala się w wysokości:

  • 65 proc. średniego miesięcznego przychodu płatnika składek lub rolnika, uzyskanego z prowadzonej przez niego działalności lub ze świadczenia usług hotelarskich na obszarze gminy, w której położone jest przejście graniczne, na którym czasowo zawieszono ruch, w okresie wybranych 3 z 6 miesięcy kalendarzowych bezpośrednio poprzedzających zawieszenie tego ruchu,

albo

  • odpowiadającej kwocie minimalnego wynagrodzenia. 

Rekompensata jest udzielana na wniosek płatnika składek lub rolnika składany do wojewody - właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub świadczenia usług. Ma ona  charakter pomocy de minimis.

Wniosek o rekompensatę należy złożyć nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym upłynął ostatni dzień miesiąca kalendarzowego, za który przysługuje rekompensata, jednakże sześciomiesięczny termin na złożenie wniosku za okres od stycznia 2023 r. - w przypadku przejścia granicznego Kuźnica Białostocka - Bruzgi i za okres od lutego 2023 r. - w przypadku przejścia granicznego Bobrowniki - Bierestowica, liczony jest od daty 16 czerwca 2023 r.

Resort informuje też, że wojewoda, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, może przyznać rekompensatę innym podmiotom działającym na terenie powiatu, gdy okoliczności mające związek z czasowym zawieszeniem ruchu na przejściu granicznym, a zwłaszcza poziom strat, utraconych korzyści lub ciężkie położenie materialne, wskazują, że wymagają tego względy słuszności.

Czytaj też w LEX:

Kurzępa Bolesław, Karnoprawne aspekty ochrony polskiej granicy państwowej. Wykroczenia graniczne >

Kurzępa Bolesław, Karnoprawne aspekty ochrony polskiej granicy państwowej. Przestępstwa graniczne >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.