Według tego spornego przepisu, w razie oczywiście niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego lub wskazania we wniosku o wszczęcie egzekucji osoby niebędącej dłużnikiem, komornik wydaje postanowienie o pobraniu od wierzyciela opłaty stosunkowej w wysokości 10 procent egzekwowanego świadczenia. W takim przypadku komornik nie ściąga ani nie pobiera opłaty od dłużnika, a opłatę ściągniętą lub pobraną - zwraca dłużnikowi.

Czytaj też:  SN: Nabywca nieruchomości nie jest pokrzywdzony przez upadłość dłużnika

 

Umorzenie postępowania, a wierzyciel płaci

Zagadnienie prawne powstało w wyniku skargi wierzycielki Ireny A. na czynności komornika. Wniosek egzekucyjny wierzycielki został złożony w marcu 2020 roku, a upadłość dłużnika została ogłoszona w styczniu 2020 r.

Piętnaście dni po złożeniu wniosku komornik sądowy umorzył postępowanie egzekucyjne z urzędu na podstawie art. 824 par. 1 pkt. 2 kpc oraz obciążył wierzyciela kosztami postępowania, bo dalsze postępowanie było niecelowe. Referendarz sądowy podzielił ten pogląd.

PROCEDURA: Umorzenie postępowania egzekucyjnego z urzędu w razie bezczynności wierzyciela >

Na postanowienie referendarza wierzycielka złożyła skargę. Zarzuciła przy tym naruszenie postępowania cywilnego - art. 30 ustawy o kosztach sądowych poprzez niewłaściwą interpretację. Irena A. kwestionowała, że dalsze postępowanie było niecelowe.

Ponadto wierzycielka zakwestionowała obciążenie jej kosztami w sytuacji, gdy komornik nie podjął żadnych czynności.

Przy rozpoznawaniu skargi na czynności referendarza powstało zagadnienie prawne, przedstawione przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia Sądowi Najwyższemu: czy w razie złożenia przez wierzyciela wniosku egzekucyjnego po ogłoszeniu upadłości dłużnika zachodzi podstawa do pobrania od wierzyciela opłaty egzekucyjnej.

Czytaj: Ustawa o kosztach komorniczych w pytaniach prawnych do Sądu Najwyższego >

Dwa różne stanowiska

Sąd przedstawiający pytanie prawne wskazał, że występują dwa sprzeczne stanowiska co do zakresu zastosowania art. 49 ust. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.

  1. Według jednego stanowiska (ujęcie wąskie), art. 49 ust. 4  ustawy mógł być stosowany wyłącznie w razie wyegzekwowania świadczenia oraz umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela albo z powodu jego bezczynności. Za tym stanowiskiem opowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 grudnia 2010 r., III CZP 93/10, w której wskazano, że art. 49 ust. 4 w związku z ust. 2 u.k.s.e. nie stanowi podstawy pobrania przez komornika opłaty egzekucyjnej od wierzyciela w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego ze względu na brak zdolności sądowej dłużnika, który istniał już w chwili złożenia wniosku egzekucyjnego, a taka sytuacja ma miejsce wtedy, gdy dłużnik zmarł przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego.
  2. Według drugiego stanowiska (ujęcie szerokie), art. 49 ust. 4 ustawy mógł być stosowany również w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego z innych przyczyn.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej 28 stycznia br. podjął uchwałę, zgodnie z którą, artykuł 30 ustawy z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych nie stanowi podstawy pobrania przez komornika sądowego opłaty egzekucyjnej od wierzyciela w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego ze względu na złożenie przez wierzyciela wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego po ogłoszeniu upadłości dłużnika.

LINIA ORZECZNICZA: Śmierć dłużnika jako przyczyna umorzenia postępowania egzekucyjnego a obciążenie wierzyciela opłatą egzekucyjną >

Sygnatura akt III CZP 4/21 (III CZP 21/22), uchwała z 28 stycznia 2022 roku.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.