Przepisy nakazują organom podatkowym zawiadomić spadkobierców o:

• złożonych przez spadkodawcę odwołaniach od decyzji, zażaleniach na postanowienia i skargach do sądu administracyjnego - terminy do złożenia odwołania, zażalenia lub skargi do sądu administracyjnego biegną ponownie od dnia doręczenia zawiadomienia;

• decyzjach o np. odroczeniu terminu płatności podatku, rozłożeniu zapłaty podatku na raty, odroczeniu lub rozłożeniu na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę - jeżeli nie upłynął termin płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej lub termin płatności rat;

• decyzjach i postanowieniach, które zostały doręczone spadkodawcy, a w dniu jego śmierci nie upłynął jeszcze termin do złożenia odwołania, zażalenia lub skargi do sądu administracyjnego - terminy do złożenia odwołania, zażalenia lub skargi do sądu administracyjnego biegną ponownie od dnia doręczenia zawiadomienia;

• wszczętej kontroli podatkowej;

• złożonych przez spadkodawcę wnioskach o wszczęcie postępowania;

• postępowaniach wszczętych z urzędu wobec spadkodawcy.

Przykład

W 2016 r. zmarł Andrzej Nowak (jednoosobowa firma w CEIDG). Tydzień przed śmiercią organ podatkowy I instancji wydał decyzję przeciwko niemu, domagając się zapłaty 1,5 mln zł zaległego podatku VAT. Termin na złożenie przez spadkobierców odwołania biegnie na nowo po zawiadomieniu ich o wydaniu niekorzystnej dla majątku spadkodawcy decyzji.

Uwaga!

System Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK) zwiększa możliwości pozyskania informacji o sytuacji przedsiębiorców przez organy podatkowe. Jest prawdopodobne, że w przyszłości informacje przekazywane przez urzędy skarbowe spadkobiercom będę uwzględniały system JPK.

Zobacz także: Obowiązki spadkobiercy po śmierci właściciela firmy

Spadkobierca ma prawo nie tylko do ww. informacji, ale może też otrzymać z urzędu skarbowego zaświadczenie. Organ podatkowy na wniosek osoby, która uprawdopodobni, że może być spadkobiercą, wyda zaświadczenie o wysokości znanych temu organowi zobowiązań spadkodawcy (wymienionych w przepisach ordynacji podatkowej).

Możliwość zwrócenia się spadkobiercy o wydanie takiego zaświadczenia pozwala na zorientowanie się spadkobiercy w swojej sytuacji faktycznej i prawnej związanej z nabyciem spadku. To z kolei umożliwia mu podjęcie decyzji o odrzuceniu spadku, bądź jego przyjęciu według zasad wyznaczonych przez kodeks cywilny.

Przed 2016 r. przypadające na rzecz spadkodawcy nadpłaty oraz zwroty podatków, a także oprocentowanie z tych tytułów były zwracane poszczególnym spadkobiercom w proporcji określonej w ich zgodnym oświadczeniu woli. Fiskus pieniądze wypłacał pod warunkiem złożenia w organie podatkowym:

• prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku;

• zgodnego oświadczenia woli wszystkich spadkobierców o podziale tych należności.

W sytuacji konfliktu między spadkobiercami wymóg ten nie był spełniany. Spadkobiercy często nie byli w stanie złożyć ww. zgodnego oświadczenia woli. Co się działo dalej? Konflikt między spadkobiercami powodował, że organ podatkowy był zmuszony przechowywać sporne należności w depozycie. Powodowało to pomniejszanie nadpłat lub zwrotów podatków oraz ich oprocentowania o koszty przechowywania w depozycie. Organy podatkowe były angażowane w spory o wzajemne rozliczenia między spadkobiercami. Ustawodawca zdecydował się na interwencję legislacyjną i znowelizował ordynację podatkową. Od 1 stycznia 2016 r. przypadające na rzecz spadkodawcy nadpłaty oraz zwroty podatków, a także oprocentowanie z tych tytułów są zwracane poszczególnym spadkobiercom proporcjonalnie do ich udziału spadkowego określonego w prawomocnym postanowieniu sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowanym akcie poświadczenia dziedziczenia złożonym w organie podatkowym. Nie składa się już zgodnego oświadczenia woli wszystkich spadkobierców o podziale należności. Dzięki temu rozwiązaniu organy podatkowe nie są angażowane w spory między spadkobiercami.

(...)