Sąd Okręgowy w Kielcach postanowił przedstawić Izbie Cywilnej pytanie: Czy odpowiednie stosowanie przepisu Kodeksu spółek handlowych o niezgłoszeniu zawiązania spółki z o.o. do sądu rejestrowego skutkuje bezskutecznością każdej zmiany umowy spółki niezależnie od jej przedmiotu, jeśli nie zostanie zgłoszona do sądu rejestrowego w terminie 6 miesięcy od podjęcia?
Zmiana nazwy, siedziby i kapitału spółki
Problem ujawnił się, gdy Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników spółki podjęło w sprawie zmiany uchwały umowy spółki w marcu 2018 roku. Uchwalono:
- zmianę firmy spółki
- siedziby spółki
- sposobu reprezentacji
- przedmiotu działania
- jednolitego tekstu umowy spółki
W listopadzie 2020 r. zarząd spółki zgłosił wniosek o dokonanie wpisu do rejestru - KRS. Referendarz odmówił wpisu do rejestru, jak również sąd stwierdził, że stosuje się art. 256 par. 3, czyli zgłoszenie zmiany nazwy spółki nie może nastąpić później niż po sześciu miesiącach po tej zmianie.
Wnioskodawca wniósł zażalenie na to postanowienie, w którym stwierdził, że nie każda zmiana umowy spółki powoduje brak możliwości zgłoszenia do rejestru. W tym wypadku - zdaniem spółki wnioskującej - ma zastosowanie art. 169 par. 1 ksh in fine. Przepis ten stanowi, że jeżeli postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania stało się prawomocne, umowa spółki ulega rozwiązaniu. To według spółki oznacza, że skutek niedochowania terminu odpowiada swym charakterem stosunkowi zawiązania spółki.
Zatem po upływie 6 miesięcy od zmiany umowy spółki o podwyższeniu kapitału rozwiązaniu ulega nie umowa spółki, lecz stosunek prawny łączący spółkę z osobą obejmującą udziały w niej.
Sprawdź też:
Rejestracja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością bez wykorzystania wzorca umowy >
Rejestracja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z wykorzystaniem wzorca umowy >
Sugestia sądu pytającego
Sąd Okręgowy zauważył, że wykładnia językowa art. 169 w zw. z art. 256 par. 3 k.s.h. prowadzi do wniosku, że zgłoszenie zmiany umowy spółki do sądu rejestrowego nie może nastąpić po upływie sześciu miesięcy od dnia podjęcia uchwały, a zgłoszenie to dokonane po upływie pól roku skutkuje koniecznością oddalenia wniosku. Takie jest również stanowisko doktryny, które w tym zakresie można uznać za jednolite.
W judykaturze Sądu Najwyższego, poza wyrokiem z 28 lutego 2017 r. (I CSK 127/16, OSNC 2018, nr 1, poz. 8), w zasadzie brak wypowiedzi w tej kwestii.
W ocenie sądu drugiej instancji, skoro ustawodawca nie uregulował skutków upływu prekluzyjnego terminu zgłoszenia zmian umowy spółki, to uzasadniony wydaje się wniosek, że prawidłową interpretacją odpowiednio stosowanego art. 169 par. 1 k.s.h. jest stwierdzenie bezskuteczności tylko zmian umowy spółki o podobnym charakterze, jak zawiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w szczególności dotyczących podwyższenia kapitału zakładowego.
Według Sądu Okręgowego w Kielcach - odpowiednio stosowany art. 169 par. 1 k.s.h. nie będzie miał wpływu na wpis innych zmian umowy spółki, w szczególności mających skutek deklaratywny, zgłoszonych do zarejestrowania po upływie wymienionego terminu.
Uchwała Sądu Najwyższego z 29 kwietnia 2022 r. poszła w tym kierunku i Izba Cywilna stwierdziła, że: Zmiana umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która nie została zgłoszona do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia jej dokonania, nie wywołuje skutków prawnych (art. 256 par. 3 w zw. z art. 169 par. 1 k.s.h.).
Sygnatura akt: III CZP 75/22 było dotychczas zarejestrowane pod sygnaturą III CZP 70/21.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
